Bài 16. Vòng năng lượng trên Trái Đất. Năng lượng hóa thạch

Mở đầu (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 75)

Hướng dẫn giải

Năng lượng mặt trời chuyển hóa thành điện năng, nhiệt năng,…

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Hoạt động mục I.1 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 76)

Hướng dẫn giải

1. Vòng năng lượng giữa các vật sống là quá trình chuyển đổi năng lượng từ nguồn thực vật (thông qua quá trình quang hợp) cho đến các động vật. Ở quá trình quang hợp, thực vật hấp thụ năng lượng mặt trời, chuyển hóa năng lượng mặt trời thành hóa năng lưu trữ trong lục lạp của chúng. Thức ăn của động vật thường là thực vật hoặc các động vật khác. Các động vật ăn thực vật để lấy năng lượng và các chất dinh dưỡng cho sự sinh trưởng, phát triển và vận động. Động vật lấy glucose từ quá trình phần giải thức ăn. Nhở quá trình hô hấp với sự tham gia của khí oxygen mà các phần tử chất hữu cơ (chủ yếu là glucose) được phần giải thành khí CO, và nước, đồng thời tạo ra năng lượng ATP. Thực vật lại bắt đầu hấp thụ năng lượng mặt trời để chuyển khí CO, và nước thành phân tử đường hữu cơ.

Việc phần huy xác các vật sống bị vùi lấp do thiên tai qua hàng triệu năm đã hình thành nguồn năng lượng hóa thạch trên Trái Đất.

2. Mặt trời cung cấp năng lượng cho sự sống trên trái đất nhưng phân bố không đồng đều. Năng lượng ánh sáng còn phụ thuộc vào thành phần tia sáng (sinh vật chỉ sử dụng được những tia sáng nhìn thấy cho quá trình quang hợp → tổng hợp chất hữu cơ)

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Hoạt động mục I.2 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 77)

Hướng dẫn giải

1. Mô tả sự chuyển hóa giữa các dạng năng lượng trong vòng tuần hoàn của nước: nước từ dạng lỏng bốc hơi dưới tác động của ánh sáng mặt trời, hơi nước ngưng tụ thành các đám mây và mưa. Thoát hơi nước ở thực vật trên cạn cũng chuyển vận một lượng hơi nước đáng kể vào bầu khí quyển. Nước ở bề mặt đất và nước ngầm có thể chảy xuống đại dương, khép kín vòng chuyển vận nước.

2. Chứng tỏ năng lượng từ gió, năng lượng từ dòng chảy trên Trái Đất cũng đến từ Mặt Trời: Năng lượng Mặt Trời làm nóng nước và khí quyển, tạo ra sự chênh lệch nhiệt độ giữa các vùng trên Trái Đất, gây ra sự chuyển động của không khí và các dòng hải lưu trong đại dương, tạo ra năng lượng từ gió, năng lượng từ dòng chảy, năng lượng từ sóng biển, từ dòng biển trên Trái Đất.

3. Ví dụ chứng tỏ năng lượng của Trái Đất đến từ Mặt Trời:

- Ban ngày, sử dụng ánh sáng Mặt Trời để làm sáng căn phòng, nơi làm việc, ….

- Sử dụng năng lượng nhiệt, năng lượng gió để làm khô các đồ vật (quần áo, giày dép,…), thực phẩm (thóc, cá,…), ….

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Hoạt động mục II (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 77)

Hướng dẫn giải

1. Hình 16.3 minh họạ quá trình hình thành dầu mỏ có trên đất liên. Từ vài trăm triệu năm trước, một lượng lớn thực vật và xác sinh vật biển tích tụ dưới đáy đại dương tạo thành trầm tích của động vật và thực vật. Trong hàng triệu năm tiếp theo, lớp trầm tích này bị biến đổi bởi vi khuẩn và chìm sâu hơn. Trải qua sự gia tăng nhiệt độ và áp suất, ở độ sâu khoảng một vài kilômét dưới áp suất lớn, dần dần các lớp trầm tích biến thành bùn đen, dầu mỏ. Sau đó, dựa vào các vết đứt gãy của các lớp đá, dầu mỏ dần nổi lên, tích tụ trong các túi đá, trở thành mỏ dầu.

2. Dầu mỏ không thể bổ sung nhanh và sẽ dần cạn kiệt trong tương lai gần vì Trái Đất mất hàng triệu năm để tạo ra các nguồn nhiên liệu đó, trong khi tốc độ tiêu thụ của con người lại rất nhanh khiến nguồn nhiên liệu này ngày càng trở nên cạn kiệt.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Hoạt động mục II (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 78)

Hướng dẫn giải

1.

- Năng lượng hóa thạch có nhiều ứu điểm như nguồn sẵn có, dễ khai thác, chế biến, dễ vận chuyển, dễ tích trữ với khối lượng lớn. Công nghệ khai thác và chuyển hoa năng lượng hóa thạch phổ biến, chi phí rẻ.

- Nhược điểm: việc khai thác, xử lí, phân phối nhiên liệu hóa thạch cũng gây ra nhiều mối đe doạ cho môi trường như có thể làm thay đối cấu trúc địa tầng, gây động đất, thay đổi hệ sinh thái.

2. Việc đốt cháy nhiên liệu hóa thạch sẽ tạo rà chất thải rằn, phát thải các khí CO, CO, NO, NO, SO,... gây ảnh hưởng đến sức khoẻ con người và ô nhiễm môi trường, gây hiệu ứng nhà kính trên Trái Đất. Hậu quả làm tan băng ở các địa cực, gây biến đổi khí hậu toàn cầu, khiến nước biển dâng, hạn hán, thiên tai, lũ lụt xảy ra với cường độ ngày càng tăng, góp phần phá hủy hệ sinh thái và sự sống trên Trái Đất.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Hoạt động mục III (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 79)

Hướng dẫn giải

1. Giá nhiên liệu hóa thạch phụ thuộc vào yếu tố: khai thác, nhân công

2. Chi phí khai thác cao thì giá nhiên liệu cũng cao

3. Khi tính thêm chi phí khắc phục các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường do sử dụng nhiên liệu hoa thạch (như thuế bảo vệ môi trường,...) làm giá nhiên liệu tăng thì lợi ích là giảm thiểu được nhu cầu sử dụng nhiên liệu hóa thạch của con người

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)