Với Thúy Kiều, Nguyễn Du không chỉ gợi tả vẻ đẹp hình thức mà nhà thơ còn nhấn mạnh vẻ đẹp tài năng, tâm hồn của nàng. Kiều là một bậc tuyệt sắc giai nhân ai cũng phải mê đắm nhưng khiến người ta lưu luyến và nhung nhớ hơn cả là tài năng vượt trội của mình. "Sắc đành đòi một tài đành họa hai". Một đại mỹ nhân hiếm có trong nhân gian có cả tài lẫn sắc. Luận về sắc khắp chốn nhân gian không ai có thể hơn được nàng. Luận về tài năng của Kiều, cũng không ai sánh được với nàng. Được trời phú cho tính thông minh nên ở lĩnh vực nghệ thuật nào Kiều cũng toàn tài: cầm – kì – thi – họa. Tất cả đều đạt đến mức lí tưởng hóa theo quan niệm thẩm mĩ của lễ giáo phong kiến: “Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm”. Nhưng tài năng đặc biệt nhất của Kiều là tài nghệ đánh đàn: “Cung thương lầu bậc ngũ âm/ Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương”: nàng thuộc lòng các cung bậc và đánh đàn Hồ cầm (đàn cổ) thành thạo. Nàng còn giỏi sáng tác nhạc nữa: “Khúc nhà tay lựa nên chương/ Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân”. Nhưng thật đáng tiếc chữ "tài liền với chữ tai một vần", tài sắc vẹn toàn của nàng Kiều dường như là một dự báo cho tương lai đầy sóng gió bùa vây của nàng.
