*Có chí thì nên:
Trong cuộc sống không có một thành công nào có được mà không trải qua bao gian lao, thử thách. Không một chiến thắng nào giành được mà không phải khó khăn. Con người có kiên trì thì sẽ làm nên thắng lợi. Bởi vậy tục ngữ có câu “Có chí thì nên”.
Câu tục ngữ ngắn gọn nhưng hàm chứa ý nghĩa thật lớn. Chí chính là nghị lực, ý chí của mỗi con người, nó giúp con người đi đến thành công. Ý chí rất quan trọng trong cuộc đời ta, ý chí giúp con người vượt qua mọi khó khăn, gian khổ để đạt được ý nguyện. Có tài năng mà không có ý chí thì cũng khó làm nên việc lớn, có tài mà ngại khó ngại khổ thì cũng không thể đi đến đích, không dễ gì gặt hái thành công.
Để thấy được tầm quan trong của ý chí, chúng ta hãy đi ngược thời gian trở về với các chặng đường lịch sử đã qua, học tập đức tính kiên trì nhẫn nại của người xưa. Một trong những tấm gương về ý chí là anh học trò nghèo thông minh, hiếu học Châu Trí. Vì nhà nghèo, anh phải nương náu cửa chùa, hằng ngày quét lá đa để đốt lửa lấy ánh sáng mà học. Tuy gian khổ nhưng anh không nản chí trong việc học tập của mình. Cuối cùng, người học trò ấy đã đỗ đầu kì thi Hương và thành tài, công danh rạng rỡ, người đời ca ngợi. Cũng tấm gương như ông ở làng Dương Miện, tỉnh Hà Nam, Nguyễn Hiền sống vào thời vua Trần Thái Tông đã có chí lớn trong học tập. Vì nhà nghèo nên phải đi ở chăn trâu cho phú ông, Nguyễn Hiền muốn học nhưng không được đến trường, chỉ học lỏm, đứng ngoài hè của lớp học để nghe trộm lời thầy giảng. Nguyễn Hiền không ngừng tôi luyện kiến thức, lúc học trên lưng trâu, khi viết xuống mặt đất.. Thế rồi, về sau Nguyễn Hiền đỗ Trạng Nguyên. Nếu không có chí học tập thì làm sao ông có được những phút giây huy hoàng đó? Gần chúng ta nhất là Hồ Chí Minh, Bác đã thực hiện hoài bão cứu nước, cứu dân, giải phóng dân tộc, thống nhất nước nhà. Lí tưởng của Bác được thực hiện nhờ ý chí và nghị lực. Nhờ tài đức vẹn toàn và ý chí nên Bác đã lái con thuyền cách mạng Việt Nam đến bến bờ. Noi gương Bác, nhân dan Việt Nam đã dụng ý chí của mình để vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, chúng ta đã chiến thắng kẻ thù, thống nhất đất nước. Nếu không có ý chí thì chúng ta mãi sống trong cảnh lầm than, nô lệ. Ý chí đã giúp dân tộc Việt Nam có được hòa bình, tự chu, độc lập, tự do.
Ngày nay, ý chí rất cần thiết với mỗi con người, nó được thể hiện ở nhiều lĩnh vực của đời sống. Trong học tập, đã có biết bao tấm gương sáng từ những học sinh nghèo vượt khó, học sinh khuyết tật vượt khó.
Một tấm gương mà ai cũng biết đó là anh Nguyễn Ngọc Kí, tuy bại liệt hai tay từ nhỏ, anh quyết không cam chịu số phận. Ý chí đã thôi thúc anh viết bằng chân. Dù rất khó khăn, nhưng anh vẫn kiên trì khổ công tập luyện. Ý chí đã giúp anh đạt ý nguyện: viết được chữ và viết rất đẹp. Không những thế, anh lại còn trở thành thầy giáo giỏi. Ý chí đã giúp anh vượt qua số phận, hòa nhập với cộng đồng và trở thành người có ích cho xã hội. Tấm gương về ý chỉ của thầy giáo Nguyễn Ngọc Kí là động lực giúp những người khuyết tật vươn lên, hòa nhập với cộng đồng. Trong lao động sản xuất, cũng có không ít gia đình từ chỗ đói nghèo đã vươn lên làm giàu bằng ý chí, họ không nản lòng trước khó khăn của cuộc sống, họ chịu khó học tập, đúc kết kinh nghiệm trong quá trình lao động và cuối cùng cũng có được cuộc sống ấm no hạnh phúc.
Những hình ảnh trên đã thể hiện tính đúng đắn của câu tục ngữ Có chí thì nên. Bởi thế, ta không lí gì mà chùn bước trước những khó khăn trong học tập hoặc lao động, làm việc. Không nên ỷ lại những năng lực sẵn có của mình mà buông xuôi đi việc rèn luyện, học tập không ngừng. Cũng không nên tự ti bởi năng lực hạn chế của mình mà bỏ cuộc, rút lui. Một người học sinh nếu chịu khó học tập thì sẽ có kết quả tốt đẹp, sẽ có đủ tri thức bước vào tương lai đang chờ ở phía trước. Còn nếu ta sợ khổ cực, không chịu khó học tập thì làm sao có tương lai tươi sáng. Quá trình học tập không phải lúc nào cũng thuận lợi nên cần phải có ý chí vươn lên, chúng ta hãy thực hiện lời dạy của Bác:
Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên.
Dù việc lớn đến đâu, khó khăn đến mức nào chăng nữa, nhưng có ý chí thì sẽ vượt qua. Đúng như lời răn dạy:
Đường đi không khó vì ngăn sông cách núi. Nhưng khó vì lòng người ngại núi, e sông.
Ngại khó, ngại khổ nghĩa là không có ý chí. Thực tế cuộc sống cho thấy biết bao thanh niên không có ý chí đã trở thành hư hỏng, cuộc sống của họ chẳng có ý nghĩa gì, họ là mối lo của gia đình, xã hội. Cuộc đời của những người không ý chí sẽ tẻ nhạt và đơn điệu biết bao, còn những ai có ý chí thì sẽ đem lại những thành quả tốt đẹp.
Nói tóm lại, tục ngữ “Có chí thì nên” là lời khuyên sâu sắc giúp con người thấy được giá trị của ý chí, nghi lực. Không có tinh thần vượt khó thì làm sao có thể làm chủ cuộc đời, có được tương lai tươi sáng. Ý chí sẽ giúp ta vượt qua mọi trở ngại trong học tập cũng như trong cuộc sốn
