Đất nước Việt Nam trải qua bao năm tháng chiến tranh và dựng xây đất nước , đã đúc kết được bao truyền thống tốt đẹp . Trong đó , tình yêu thương con người chính là biểu hiện cao quý của dân tộc ta . Vì vậy , nhằm khuyên nhủ con cháu về lòng nhân đạo ấy ông cha ta đã đúc kết ra câu tục ngữ :
“Lá lành đùm lá rách”
Trước hết , chúng ta cần phải “bóc” từng lớp nghĩa của chúng . Đầu tiên , từ “đùm” có nghĩa là đùm bọc , yêu thương và che chở . Những chiếc lá “lành” phải che chở cho những chiếc lá “rách” . Bởi lá rách là chiếc lá dễ bị tổn thương nhất trên cây. Chỉ cần một chút gió mạnh mưa giông, chiếc lá ấy cũng có thể rớt xuống lìa cành. Như vậy , lá rách” nhờ có được “lá lành” dùm bọc, chở che thì mới có thể chống chọi được nắng mưa , gió bão , tạo thành một tán cây rậm rạp , che nắng che mưa cho con người .Từ hình ảnh cây cỏ bình dị ấy , ta liên hệ với mối quan hệ giữa người với người trong xã hội . Lá lành – những chiếc lá nguyên vẹn , xanh tốt chính là biểu tượng nói về con người may mắn có được một sống ấm no , đủ đầy , khỏe mạnh . Lá rách – những chiếc lá bị rách , bị sâu thủng lại là biểu tượng về những con người bất hạnh , ốm đau , hoạn nạn , … Lấy biểu tượng “lá lành đùm lá rách”, nhân dân ta nhằm nhắc nhở mọi người biết yêu thương, đùm bọc đồng loại, biết tương thân tương ái, giúp đỡ lẫn nhau, vượt qua hoạn nạn khó khăn, cùng nhau xây dựng một xã hội ấm no , hạnh phúc như một cái cây xanh tốt , sinh sôi nảy nở .
Thế vì sao chúng ta phải biết “Lá lành đùm lá rách” , bởi vì sao ? Vì trong đời sống xã hội, hoàn cảnh con người dễ thay đổi thất thường , khi thành công khi thất bại , khi may mắn khi bất hạnh . Nhưng nhờ có tinh thần tương thân tương ái , chúng ta mới có thể vượt qua những gian khó ấy , tạo nên những phép mầu kì diệu trong cuộc sống .Như ta đã thấy, những năm gần đây , đất nước ta đã ghánh chịu biết bao thiên tai nặng nề . Điển hình là gió bão và lũ lụt ở miền Trung đã gây ra bao hậu quả nghiêm trọng. Nhà cửa , bệnh viện , gia súc đều bị những cơn bão lũ cuốn đi hết . Những lúc ấy , đồng bào ta trên cả nước đều rất quan tâm , chia buồn và kịp thời cứu trợ . Có người đã đóng góp hàng trăm , hàng triệu đồng nhưng cũng có vài nghìn tiết kiệm của các em học sinh . Tuy lớn hay nhỏ thì đó đều là những việc làm hết sức thực tế , thể hiện tình yêu thương con người , đồng bào cao đẹp , cùng tạo nên kì tích giúp người dân miền Trung vượt qua khó khăn . Thương yêu, đùm bọc giúp đỡ lẫn nhau còn là lẽ sống của mỗi người, nó đã trở thành một truyền thống đạo lí tốt đẹp của dân tộc ta. Tình cảm yêu thương đoàn kết tạo nên sức mạnh vật chất và tinh thần to lớn để đi tới cuộc sống tốt đẹp hơn. Trong lịch sử nước ta , đã có một sử kiện mà không ai có thể quên được : “Nạn đói vào mùa xuân năm Ất Dậu” . Nếu không có sự nhường cơm sẻ áo của đồng bào, nạn đói năm ấy có thể còn khủng khiếp hơn . Những nhà tư sản lớn đã ra sức đóng góp của cải để cứu đói cho bà con nhân dân . Nhờ những tấm lòng nhân ái ấy mà nhân dân ta mới có thể cùng nhau vượt qua hoạn nạn , dựng xây một đất nước tốt đẹp như ngày nay . Chúng ta còn cần phải có biết “lá lành đùm lá rách” để cùng nhau sẻ chia những khó khăn trong đời sống. Điều đó được thể hiện qua việc làm cụ thể : săn sóc cụ già , giúp đỡ nạn nhân chất độc màu da cam, những trẻ em mắc bệnh tim bẩm sinh, trẻ em ung thư . Những phong trào ấy đều được nhân dân ta hưởng ứng quyết liệt . Một cây bút, một quyển vở, một chiếc áo… gửi tặng đều nói lên tấm lòng yêu thương đẹp đẽ, làm cho tình yêu thương đoàn kết dân tộc thêm keo sơn, gắn bó.
Qua những lý lẽ trên , chúng ta thấy rằng tinh thần “lá lành đùm lá rách” là một điều không thể nào thiếu trong đời sống xã hội . Trong cuộc sống này , chúng ta cần phải biết quan tâm , giúp đỡ , cùng dựa vào nhau trên tình yêu thương . Nào ai sống biệt lập, sống cô đơn, ích kỉ mà được hạnh phúc thực sự bao giờ ? Tuy nhiên , sự giúp đỡ , san sẻ ấy nên xuất phát từ trái tim chứ không phải là sự thương hại , giả dối . Ngược lại , những người nhận sự giúp đỡ của người khác không nên ỷ lại mà phải nỗ lực phấn đấu để thoát khỏi khó khăn , hoạn nạn rồi giúp đỡ người khác .Qủa thật , lời dạy của ông bà ta thật sâu sắc , có tác dụng động viên mọi người cùng hướng về tình yêu thương con người sâu sắc , cao đẹp . Nếu đất nước ta mọi người luôn thực hành theo câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách” thì dù gặp bất cứ gian khó nào ta cũng có thể đồng lòng vượt qua . Đất nước được xây dựng văn minh , giàu mạnh . Mọi người đều được hạnh phúc ấm no .
Tóm lại , sau khi tìm hiểu được câu tục ngữ này , em đã rút được kết luận là truyền thống tương thân tương ái là thứ vô cùng quý báu của dân tộc ta. Là một học sinh , trước tiên em sẽ học tập lối sống giản dị , tiết kiệm , tiêu xài vào những thứ không cần thiết để tham gia đóng góp ở trường lớp, giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn , phát huy tinh thần “lá lành đùm lá rách” cao đẹp.
Dân tộc ta có nhiều truyền thống trong đó truyền thống tương thân tương ái lá lành đùm lá rách là truyền thống cao đẹp và phổ biến trong dân tộc việt nam, như chúng ta ai ai cũng đều biết đến truyền thống thương người như thể thương thân, và mỗi chúng ta cần phải học tập và phát huy những truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
Là lành đùm lá rách nghĩa đen của câu tục ngữ này lá lá không rách thì có thể đùm bọc lá rách, nhưng ý nghĩ sâu xã của câu tục ngữ này muốn nói đó là tình yêu thương giữa con người với con người,chúng ta cần phải có tấm lòng tương thân tương ai, cần phải giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn hoạn nạn. Ai ai trong cuộc sống này cũng đều phải vấp phải những khó khăn và cả những nghiệt ngã trong cuộc sống vì vậy dũng cảm vượt qua và được sự giúp đỡ của người khác thì chúng ta sẽ có một cuộc sống tươi đẹp. Truyền thống lá lành đùm lá rách là truyền thống tốt đẹp đã có từ xưa tới nay, chúng ta luôn luôn tự hào về truyền thống cao đẹp đó, mỗi con người chúng ta đều phải có tấm lòng nhân đạo, những lúc cuộc sống tốt đẹp hay những lúc khó khăn hoạn nạn chúng ta sẵn sang vẫn có thể giúp dỡ những hoàn cảnh xấu số hơn ta vượt qua những khó khăn và cả những thử thách trong cuộc sống.
Dân tộc Việt Nam luôn luôn tự hào vì dân tộc mình có những truyền thống tốt đẹp, chúng ta những con người đang sống trong một xã hội luôn chưa đựng những khó khăn và cả những thử thách đang phải sống và cần phải có tấm lòng nhân đạo cao thượng giúp đỡ người khác khi họ gặp khó khăn hoạn nạn, mỗi con người chúng ta ai ai cũng đều phải thương người như thể thương thân, thương yêu và đùm bọc lẫn nhau. Trong chiến đấu xưa an hem một lòng chúng sức để chống lại kẻ thù xâm lược, chúng ta cần phải tương thân tương ái , đoàn kết với nhau để có thể vượt qua những khó khăn, luôn giúp đỡ nhau để vượt qua những khó khăn trong cuộc sống này. Nhiều những hoàn cảnh khó khăn chúng ta cần phải giúp đỡ và động viên học khi họ vấp ngã trong cuộc sống , không có chúng một huyết thống nhưng chúng ta đều tự hào là người con của đất việt, một mảnh đất có nhiều truyền thống tốt đẹp và cao quý thiêng liêng.
Trong xã hội xưa chúng ta đã gặp rất nhiều những tấm gương sáng về sự thương yêu và đùm bọc lẫn nhau như Chủ Tịch Hồ Chí Minh vị lãnh tụ thiên tài của nước Việt Nam đã rất sáng suốt khi đưa ra chiến lược nhường cơm sẻ áo đây là một chương trình có chưa đựng tấm lòng nhân đạo sâu sắc chúng ta phải tự hào vì người cha già của dân tộc này, chương trình đã cứu đói được rất nhiều đồng bào đang lâm vào tình trạng khó khăn gian khổ, bác hồ đã hiểu được những khó khăn của nhân dân vì vậy bác đã gành hết tấm lòng thương dân của mình và với tài nằng của người đã sáng kiến ra chương trình với mục đích tương thân tương ái, chúng ta luôn luôn tự hào về người cha già của dân tộc Việt Nam người luôn luôn có tấm lòng nhân ái và sẵn sang hi sinh cả cuộc đời mình cho dân tộc Việt Nam.
Có rất nhiều những chương trình mà nhà nước đã triển khai để phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách, chúng ta cần phải giúp đỡ và đùm bọc lẫn nhau vượt qua mọi khó khăn và thử thách cho cuộc sống như “ chương trình làm từ thiện” đây cũng là chương trình được tổ chức ra nhằm giúp đỡ những gia đình có hoàn cảnh khó khăn để vươn lên trong cuộc sống. Chúng ta cần phải tích cực tham gia những chương trình nhân đạo để giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn, những người đang bệnh tật để họ thoát khỏi những điều xấu trong cuộc sống, họ vươn lên để thoát khỏi cái đói, cái khổ, bệnh tật đang năm trong con người của họ. Những chúng ta cũng bắt gặp rất nhiều những cá nhân có những thói ích kỉ chỉ nghĩ tới bản thân mà không lo cho an nguy của người khác những người đó chúng ta cần phê phán sâu sắc.
Chúng ta cần phải đoàn kết tương thân tương ái giúp đỡ mọi người xung quanh, nhiều những tấm gương sáng chúng ta cần phải học tập và nói theo, đây đều là những truyền thống cao quý của dân tộc Việt Nam chúng ta cần phải phát huy những truyền thống cao quý đó của dân tộc mình, nên sống có đạo đức và hiểu được những giá trị đích thực của cuộc sống này.
Những câu tục ngữ được xem là “túi khôn” của nhân loại. Sau những câu văn ngắn gọn, có vần điệu, có lớp nghĩa hiển ngôn hiển hiện rõ ràng là lớp nghĩa hàm ẩn sâu xa. Ở đó, nhân dân ta đã thể hiện kinh nghiệm, tư tưởng, quan điểm, hay đơn giản hơn là những điều quan sát được trong thiên nhiên và sự liên tưởng qua việc quan sát đó. Sự kiện ấy đã xuất hiện trong nhiều câu tục ngữ và nổi bậl là câu: “Lá lành đùm lá rách”.
Với những hình ảnh gần gũi, giản dị, câu tục ngữ này dễ dàng tạo nên một ấn tượng riêng trong lòng người đọc. Ngắn gọn thế nhưng câu tục ngữ lại chứa đựng những ba nghĩa chính. Xét về nghĩa đen có người bảo “Lá lành đùm lá rách" là để chỉ một hiện tượng tự nhiên. Trên cây, những chiếc lá lành lặn, mạnh mẽ bao giờ cũng vươn lên và cũng luôn ỏ phía trên những chiếc lá có đôi chút rách nát, yếu ớt như để che chở, bao học. Tuy đó chỉ là một cái nhìn chỏ quan của dân gian xưa vồ một hiện tượng tự nhiên nhưng nó cũng đã thể hiện tình cảm của họ thời đó. Còn có một cách giải thích khác được lưu truyền. Cách giải thích ấy cho rằng “Lá lành đùm lá rách” là để chỉ những lớp lá khi gói luôn là những chiếc lá không mấy lành lặn rồi mới đốn những chiếc lá lành lặn, đẹp đẽ. Cái cách gói ấy đã có từ muôn đời, đến nay đã thành cái lệ, cái tập tục, cái thói quen của những người làm bánh.
Nhưng đù lớp nghĩa đen nay có là gì đi nữa thì ẩn sâu trong nó vẫn là một lớp nghĩa bóng đẹp đẽ, sâu xa. Câu tục ngữ “Lú lành đùm lá rách” đã thể hiện tinh thần tương thân tương ái, bao bọc, che chở nhừng con người khó khăn hơn, và cả những chiếc lá rách nát, xấu xí để cuộc sống sẽ như một cái cây tươi tốt, đâm chồi nảy lộc. Những ý nghĩ sâu sắc ấy đã dạy cho chúng tôi một bài học về cách làm người, về cách ứng xử trong xã hội, trong cuộc sống này. Qua đó mỗi người cũng đã tự thấy được bổn phận, trách nhiệm của mình là phải bao bọc, chở che cho những con người bất hạnh hơn. Nói đúng ra là phải biết thương yêu, chia sẻ, đùm học lẫn nhau để cuộc sống bớt khổ đau, đói nghèo và bất hạnh. Có vậy, mối quan hệ giữa con người ưcng xã hội mới đúng nghĩa “đồng bào” mà cha ông xưa đã răn dạy.
Những câu tục ngữ luôn như vậy, ngấn gọn mà chứa đựng một bài học sâu sắc. Hi vọng rồi đây, vốn kiến thức của em sẽ ngày một dày hơn lên, có thêm nhiều những câu ca đao, tục ngữ hay như vậy. Chắc chắn em sẽ cố gắng hết mình để nghe lời và thực hiện tốt nhữna gì đã được đúc kết từ mỗi lời dạy đó.
Dân tộc Việt Nam với lịch sử bốn nghìn năm dựng nước và giữ nước, trong suốt chiều dài lịch sử ấy có những truyền thống tốt đẹp được lưu truyền từ đời này qua đời khác. Một trong số đó là truyền thống yêu thương, giúp đỡ, tương trợ, bảo vệ lẫn nhau. Quả thật ta thấy được rằng chính lòng yêu thương, tinh thần nhân đạo đó cứ vẫn sáng ngời trong những hoàn cảnh khó khăn gian khổ khác nhau. Từ đó, ông cha ta đã đúc kết nên câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách” để nói lên lòng thương người là một đạo lý tốt đẹp của dân tộc ta.
Câu tục ngữ này luôn đúng với mọi thời đại, dù là thời xưa hay là thời nay. Trong câu tục ngữ có một lớp nghĩa đen giàu hình ảnh. Lá lành là những chiếc lá còn nguyên vẹn, xanh và tươi tốt. Ngược lại, lá rách là những chiếc lá bị mất đi một phần hoặc không còn nguyên vẹn, đã bị rách, nát. Giữa hai vế lá lành và lá rách được nối bằng từ “đùm”, nó có nghĩa là đùm bọc, chở che. Xét cả câu tục ngữ này, nó mang hàm ý rằng những chiếc lá lành còn nguyên vẹn và xanh tốt bao bọc, che chở cho những chiếc lá rách. Từ đó, chúng ta đã liên tưởng đến cách gói bánh của cha ông ta. Những khi thiếu lá, ta có thể gói những chiếc lá bị rách ở bên trong, sau đó bao bọc bên ngoài bằng những chiếc lá lành lặn.
Tuy rằng câu tục ngữ này có lớp nghĩa đen sinh động, giàu hình ảnh nhưng vẫn không thể che đi lớp nghĩa bóng giàu ý nghĩa. Với câu tục ngữ này ta có thể hiểu nghĩa bóng của nó là nói về tình yêu thương, tinh thần tương thân tương ái giúp đỡ nhau lúc gặp khó khăn, hoạn nạn. Lá lành- lá rách là hình ảnh tượng trưng cho những hoàn cảnh khác nhau. Có khi, lá lành tượng trưng cho cuộc sống yên ổn thuận lợi, đầy đủ, ấm no. Nhưng ngược lại lá rách là cuộc sống khó khăn, hoạn nạn, vất vả...Nhưng dù bất cứ hoàn cảnh nào thì chúng ta cũng phải biết giúp đỡ, đùm bọc những người không may lâm vào cảnh khó khăn, cơ nhỡ và họ thực sự rất càn sự giúp đỡ của chúng ta. Từ câu tục ngữ chỉ ngắn gọn như vậy mà chúng ta rút ra được bài học vô cùng sâu sắc là trong cuộc sống, con người ở các hoàn khác nhau cần yêu thương, đùm bọc lẫn nhau nhất là trong những lúc hoạn nạn, khó khăn. Cũng có rất nhiều câu ca dao, tục ngữ nói về tinh thần này như câu:
“Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn”
Hay:
" Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải thương nhau cùng.”
“Thương người như thể thương thân”
Vậy tại sao chúng ta phải lá lành đùm lá rách? Vì chúng ta đều được sinh ra trong một đất nước, từ dòng giống Tiên Rồng. Dân tộc Kinh, Tày, Mường, Nùng….cũng cùng sinh ra từ bọc trứng của mẹ Âu Cơ…Vì vậy không ai có thể sống riêng lẻ, tách biệt với mọi người. Tình thương yêu, sự chia sẻ ngọt bùi sẽ làm cho con người gắn bó với nhau hơn, cuộc sống sẽ tốt đẹp hơn yêu thương, giúp đỡ, tương trợ, bảo vệ nhau nhiều hơn. Từ đó ta cũng thể hiện được quan hệ sống tốt đẹp, nghĩa tình. Đó là một vấn đề đạo lí tốt đẹp và là truyền thống quý báu của dân tộc ta. Cũng phải nhận ra rằng ngày nay có một số người rất thờ ơ trước nỗi đau, bất hạnh của người khác. Đó là một thói xấu, một thái độ ích kỉ, vô lương tâm. Chúng ta phải cảm thông, chia sẻ, giúp đỡ cho nhau trong những lúc hoạn nạn.
Tinh thần tương thân, tương ái đã trở thành một lối sống cao đẹp của nhân dân ta từ xưa đến nay và luôn được gìn giữ, phát huy qua từng thế hệ. Điều này được thể hiện qua những hành động thiết thực và ý nghĩa như chương trình “Vì người nghèo”, “Lục lạc vàng”, “Vượt lên chính mình” với nội dung đều là giúp đỡ những người nghèo vượt qua khó khăn, thử thách. Hay không xa lạ đâu, ở ngay trường chúng ta có những đợt phát động phong trào như quỹ khuyến học, phong trào mùa xuân tình bạn,ủng hộ tiền cho các bạn miền Trung bị lũ lụt... Đây đều là những hành động nhỏ nhưng rất thiết thực, giúp đỡ một phần nào khích lệ động viên tinh thần giúp họ vững tin hơn trong cuộc sống.
Nhưng chúng ta phải hiện tinh thần ấy như thế nào? Là học sinh, mỗi chúng ta nên thương yêu đùm bọc và sống có trách nhiệm với chính những người thân yêu trong gia đình, hàng xóm.. Đồng thời thực hiện các phong trào, các hoạt động từ thiện... để giúp đỡ những gia đình, hoàn cảnh khó khăn. Giúp đỡ nhau có thể có nhiều cách, có thể là vật chất hoặc là tinh thần, tùy theo hoàn cảnh, điều kiện của bản thân.. Giúp đỡ người hoạn nạn thì phải xuất phát từ tấm lòng chân thành, lòng cảm thông chứ không phải là thái đọ ban ơn, bố thí. Ngược lại, những người được giúp đỡ cũng phải biết nhớ ơn, không nên ỷ lại mà phải vượt qua khó khăn, hoàn cảnh của mình. Chúng ta còn cần phải lên án những hành vi thờ ơ, vô cảm,trước nỗi đau, bất hạnh của người khác, có những hành động tuyên truyền mọi người ủng hộ người nghèo.
Câu tục ngữ này đã để lại những bài học vô cùng quý giá và cần thiết ở mỗi con ngườ rằng : truyền thống yêu thương đùm bọc nhau là một đạo lý tốt đẹp của dân tộc ta. Những câu tục ngữ luôn như vậy, ngắn gọn mà chứa đựng một bài học sâu sắc. Chúng ta nên giữ gìn và phát huy tinh thần ấy đến đến các bạn trẻ ngày nay và cả mai sau.
