Chưa có nhân vật nào gây nhiều ấn tượng sâu sắc và lí thú như nhân vật Đôn-ki-hô-tê trong tác phẩm của nhà văn Xéc-van-tét, một người đáng thương nhưng cũng rất đáng chê với những hành động nực cười của mình.
Ki-ha-da, một nhà quí tộc bình thường, thú vui của chàng là đi săn và câu cá. Vậy mà khi chàng đọc những quyển truyện kiếm hiệp chàng đã say mê đọc suốt ngày bỏ cả những thú vui của mình và bán hết ruộng vườn, tài sản mình có để mua truyện kiếm hiệp, nhưng tệ hơn nữa là chàng nghĩ tất cả những điều trong truyện đều có thật và muốn phiêu lưu một chuyến trong thiên hạ. Chàng đã biến cái tên thật của mình thành cái tên 'Đô-ki-hô-tê nhà quí tộc tài ở xứ Man-tra’,biến con ngựa gầy còm của mình thành con tuấn mã và bỏ biết bao nhiêu thời gian để chuẩn bị cho cuộc chu du này.
Chàng ra đi với người giám mã Xa-chô Pan-xa, một người thực tế, gặp may mắn thì ít mà rủi ro thất bại thì nhiều. Buồn cười nhất là cuộc đánh nhau giữa chàng và cối xay gió. Chàng đã tưởng tượng cối xay gió là một tên khổng lồ gian ác và cứ xông vào đánh bất kể lời can thiệp của Xan-chô Phan-xa. Kết quả ra sao chắc các bạn cũng biết đó. Đôn-ki-hô-tê đã chịu một thất bại ê chề đau khổ. Với những hành động điên rồ, không phải chàng là người đáng ghét, mục đích của chàng là cứu người yếu, diệt kẻ gian tà. Chàng đã kiên nhẫn qua bao cuộc ra đi thất bại nhưng chàng không nản chí, vẫn ra đi để tiếp tục cuộc chu du. Bên cạnh chàng là một giám mã có đầu óc thật thực tế. Chàng đánh nhau vì muốn có ý nghĩ cứu người nhưng không biết hành động của mình đều sai cả. Để giữ mình đúng là một quí tộc, chàng đã nhịn ăn, rồi không kêu đau khi bị thương. Như vậy chàng cũng là một người đáng thương. Nhưng em nghĩ rằng bất cứ người nào dù có mục đích tốt đẹp đi chăng nữa nhưng với đầu óc điên rồ thì cũng chẳng làm được gì cả.
Qua tác phẩm, em đã rút ra một bài học từ nhân vật đã gây nhiều tranh cãi này. Không nên đọc những cuốn truyện nhảm nhí và đừng quá say mê đến nỗi lại tưởng tượng chuyện đó là có thật. Đôn-ki-hô-tê đã phí tuổi thanh xuân của mình cho những hành động nực cười. Nhưng may thay đến lúc chết chàng đã nhận thấy hậu quả của việc làm này. Đôn-ki-hô-tê đã phải trả giá. Em viết về nhân vật khá lý thú. Thái độ của em với nhân vật rạch ròi nhưng mới thấy phần đáng ghét mà chưa thấy rõ phần đáng thương, thậm chí đáng yêu của nhân vật này.
Lão tuổi trạc năm mươi (hay gì gì đó, trong chú thích SGK có 
), gầy gò , cao lênh khênh, cưỡi trên con ngựa còm có cái tên mĩ miều Rô-xi-nan-tê, đầu đội mũ, mình mặc giáp, toàn những đồ cũ kỹ mà tổ tiên để lại. Lão bỏ nhà, chu du khắp nơi, với một mục đích hết sức thiêng liêng, cao cả : diệt trừ kẻ ác, bảo về, giúp đỡ người lương thiện ~ một lý tưởng sống cao thượng mà không ai có thể không nể phục, đồng thời cũng là hoài bão của những anh hùng tên vàng trong hầu hết các tiểu thuyết kiếm hiệp.
Song, trí óc lão lại không thực tế, đầy hoang tưởng, lão không phân biệt nổi đâu là sự thật, và đâu là những thứ chỉ xuất hiện trong truyện
Nhìn cối xay gió ~> lão tưởng tượng ra bọn khổng lồ gian ác. Lão xông vào đánh nhau để "trừ hại cho dân" ~> hành động hai mặt : một mặt, hành động ấy rất nghĩa cử, dũng cảm, không nề nguy hiểm , người đọc thấy sáng chói lên một bức tuợng đài kì vĩ về hình ảnh ngươi anh hùng đáng kính của thời đại. Song ngẫm kỹ, đọc kỹ, ta lại thấy nực cười, vì những cối xay hiền lành kia nào đâu có là lũ quỷ khổng lồ gian ác, Đôn ki hô tê trở nên nực cười, ngớ ngẩn, hành động của chàng, không bảo vệ được ai, trái lại, nó mang tính phá phách, không những thế, chàng còn thất bại đau đớn, gươm giáo gãy tan tành.
~ Bị ngã thảm hại mà không thốt lên một tiếng rên rỉ, thậm chí, lão vẫn cháy bỏng những niềm tin, khát khao đc bảo vệ cái thiện, diệt trừ cái ác, đó là bản lĩnh của người anh hùng, rất đáng kính phục. Song, tiếc là cái bản lĩnh ấy không bắt nguồn từ cuộc sống. Cho nên, dẫu bị thất bại ê chề, lão vẫn không ngộ ra, không rút ra tí bài học nào cho bản thân. Lão vẫn cứ tin vào những quái vật, pháp sư và ma quỷ.
~ Tình yêu tình nương khiến lão chẳng ăn chẳng ngủ.
Những hành động anh hùng, những nghĩa cử cao đẹp hội tụ trong con người có đầu óc ảo mộng đã vô tình sản sinh ra những hành động gàn dở, ngu ngốc, tầm thường
Đôn ki hô tê có cả những mặt đáng yêu và đáng ghét, đáng học tập và phê phán : Yêu ở đây là tình yêu công lý, lý tưởng sống chiến đấu bảo vệ công lý và bản chất rất đỗi dũng cảm và anh hùng, đáng phê phán ở đây là lối sống không thực tế, quá ảo mộng đến mức hồ đồ, gàn dở
