I. DÀN Ý
1. Mở bài:
- Câu ca dao: Bầu ơi… chung một giàn khuyên nhủ mọi người phải thương yêu, đùm bọc lẫn nhau trong cuộc sống.
2. Thân bài:
a/Giải thích:
- Bầu và bí là hai giống cây khác nhau nhưng leo chung một giàn (cùng một hoàn cảnh sống).
- Cùng chung cảnh ngộ, chung số phận.
- Thuận lợi cùng hưởng, khó khăn cùng chịu,
b/ Mượn chuyện bầu, bí để nói chuyện con người:
- Tuy nguồn gốc, hoàn cảnh, điều kiện sống khác nhau nhưng cùng chung quê hương, đất nước.
- Muốn tồn tại phải giúp đỡ nhau trong cuộc sống, làm tốt nghĩa vụ xã hội phân công.
- Khi có quân xâm lược, mọi người phải đoàn kết một lòng, tạo thành một khối thống nhất để chống giặc.
- Khi gặp thiên tai, mọi người cùng chung sức giải quyết, khắc phục hậu quả.
3. Kết bài:
- Câu ca dao khuyên mọi người nên sống thương yêu đoàn kết.
- Ý nghĩa sâu sắc của câu ca dao có giá trị muôn đời.
II. BÀI LÀM
Trái bầu xanh, trái bí xanh, theo gió trong lành cất tiếng hát vui chung. Bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn... Câu ca dao xưa đã thành bài hát ngân nga khắp nơi nơi như một lời nhắn nhủ những người dân nước Việt hãy giữ vững truyền thống thương yêu đùm bọc lẫn nhau trong cuộc sống.
Bầu và bí là hai giống cây khác nhau nhưng thường được người nông dân trồng chung trên một rẻo đất ở bờ ao, góc vườn; thường leo chung trên một giàn. Vì thế bầu và bí trở nên gần gũi, thân thiết. Cùng chung một điều kiện sống, cùng chung số phận, cho nên bầu và bí đừng vì lí do nào đó mà xa rời nhau. Bầu chớ chê bí xấu hơn bầu, bí cũng chớ vì hoa bí thì vàng còn hoa bầu thì trắng, quả bí thì dài, quả bầu thì tròn để rồi ganh ghét, xa lánh nhau.
Vì sao vậy? bầu và bí tuy hai giống khác nhau nhưng cùng chung một họ. Mưa thuận gió hoà, bầu bí chung hưởng. Gặp khi nắng hạn, bầu bí cùng chịu đựng. Nếu chẳng may gặp cơn gió bão, thân bí giập, quả bí rụng, có lẽ nào bầu một mình tươi tốt như xưa?
Câu ca dao mượn chuyện bầu bí để nói chuyện con người, chuyện cuộc đời. Ông cha ta đã cho con cháu một lời khuyên chân thành, kín đáo mà thiết tha, tế nhị.
Sống ở trên đời, không ai giống ai. Mỗi người có một nguồn gốc, hoàn cảnh, điều kiện sống riêng. Tuy vậy, mọi người vẫn có những chỗ giống nhau. Anh em ruột thịt có chung cha mẹ. Bạn bè cùng lứa chung trường, chung lớp, chung thầy cô, chung sách vở. Hàng xóm láng giềng chung đường đi lối lại. Dù có khác nhau về điều kiện làm ăn, về lứa tuổi, ngành nghề, nhưng tất cả đều chung quê hương, đất nước.
Những cảnh ngộ chung, những nét giống nhau đã làm nên mối quan hệ ràng buộc, gắn bó, là cơ sở để gần gũi, cảm thông. Và chính vì cái chung ấy mà mỗi người phải biết thương yêu đùm bọc, nhường nhịn sẻ chia để công việc chung được tốt đẹp, cảnh ngộ chung được cải thiện, hạnh phúc chung được giữ vững. Không ai có thể sống riêng lẻ, tách biệt vì tình thương làm cho con người gắn bó với nhau hơn và cuộc sống của mỗi người sẽ tốt đẹp hơn.
Trong những thời kì nước ta bị ngoại bang xâm lược, nhân dân Việt Nam dẫu có người sang, kẻ hèn; người giàu, kẻ nghèo; người hạnh phúc, kẻ bất hạnh... nhưng tất cả đều chung nỗi khổ mất nước, nỗi nhục nô lệ, chung một mong ước độc lập, tự do. Chính vì vậy mà mọi người đã thương yêu, đoàn kết lại thành một khối để chống quân cướp nước. Đó là nhu cầu tình cảm tự nhiên và cũng là điều kiện sống còn trước những hiểm hoạ đe doạ vận mệnh của đất nước, dân tộc.
Dân tộc ta chủ yếu sống bằng nghề nông. Trong sản xuất, thời tiết và điều kiện tự nhiên ảnh hưởng rất nhiều đến kết quả thu hoạch. Nếu mọi người không chung sức đắp đê chống lụt, trồng rừng ngăn lũ thì khó có thể bảo vệ được mùa màng và thành quả lao động phải vất vả một nắng hai sương mới làm ra được. Trong điều kiện sống khắc nghiệt, nếu không biết nương tựa vào nhau thì làm sao tồn tại nổi? Mối quan hệ chặt chẽ đã làm cho tình thương nảy nở và người Việt Nam đã coi đó là truyền thống quý báu tự bao đời.
Ca dao Việt Nam còn có câu:
Nhiễu điều phủ lấy giá gương,
Người trong một nước thì thương nhau cùng.
Cho dù cuộc sống ngày càng thay đổi, con người hiện đại chú ý nhiều đến quyền lợi cá nhân nhưng truyền thống đoàn kết và lòng nhân ái của dân tộc ta vẫn có giá trị trường tồn.
Gợi ý:
+) Nghĩa đen của câu tục ngữ này là nói về một cây ăn quả đó là bầu, và bí, tuy khác nhau về họ nhưng bầu vẫn thương bí. Mượn hình ảnh bầu và bí để con người muốn nói đến tình cảm yêu thương và đùm bọc lẫn nhau giữa con người với con người. Dù không có chung về huyết thống nhưng chúng ta đều có chúng dòng máu của con rồng cháu tiên và đều sinh ra ở mảnh đất có bao nhiêu truyền thống tốt đẹp của dân tộc, ai ai cũng đều thấy yêu thương và quý trọng mảnh đất này. Tình cảm yêu thương và đùm bọc lẫn nhau được mỗi chúng ta ý thức rất sâu sắc trong cuộc sống, chúng ta cần thương yêu và đùm bọc lẫn nhau vượt qua muôn vàn những thử thách của cuộc sống để có thể trở thành những con người có ích cho xã hội được.
+) Trong cuộc sống chúng ta phải thương yêu đùm bọc lãn nhau , như trong thời chiến đấu của dân tộc dù cho dân tộc ta có chênh lênh về lực lượng so với quân địch rất lớn nhưng chúng ta có lòng nồng nàn yêu nước và sự đoàn kết thương yêu đùm bọc lẫn nhau đấy là yếu tố quan trọng để giúp cho chúng ta giành được thắng lợi trong mọi trận đánh, dù yếu về sức mạnh nhưng chúng ta biết đồng lòng chiến đấu với kẻ thù “.........
+) Câu tục ngữ trên thật đúng đăn biết bao nó là sợi chỉ đỏ xuyên suốt cả quá trình từ xưa tới nay của dân tộc ta, chúng ta đã biết vận dụng giá trị to lớn của câu tục ngữ này vào cuộc sống của mình, từ chiến đấu đến thời bình câu tục ngữ này vẫn có giá trị cực kì to lớn cho cả dân tộc của ta.........
+) Có rất nhiều những chương trình mà nhà nước đã triển khai để phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách, chúng ta cần phải giúp đỡ và đùm bọc lẫn nhau vượt qua mọi khó khăn và thử thách cho cuộc sống như “chương trình lục lạc vàng” đây cũng là chương trình được tổ chức ra nhằm giúp đỡ những gia đình có hoàn cảnh khó khăn để vươn lên trong cuộc sống, trong trường học cũng diễn ra rất nhiều giá trị nhân văn sâu sắc những chương trình đó nhằm giúp cho mọi người thoát khỏi khó khăn, đùm bọc lẫn nhau người có điều kiện giúp đỡ những người khó khăn để vươn lên trong cuộc sống,.........
I. Mở bài:
- Giới thiệu về vai trò của ca dao trong đời sống tình cảm của người dân Việt Nam
- Khái quát mảng ca dao nói về tình cảm gia đình, tình cảm dân tộc.
- Trích dẫn câu ca dao:
"Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn"
II. Thân bài
1. Giải thích ý nghĩa câu nói:
- Nghĩa đen: Bầu, bí là loại cây leo khác nhau về hình dáng, màu sắc nhưng cùng là loại thân mềm, tuy khác nhau về giống nhưng cùng chung điều kiện sống, cùng chung một số phận ( cùng trên một dàn).
- Nghĩa bóng: Sống ở trên đời không ai giống ai, mỗi người một số phận, nhưng không nên vì vậy mà chia rẽ, mọi người hãy biết đùm bọc, nhường nhịn, chia sẻ, yêu thương nhau.
2. Nêu nguyên nhân của lời khuyên.
- Yêu thương, gắn bó, đoàn kết là đạo lý, truyền thống lâu đời của người dân Việt Nam:
+ "Nhiếu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước thì thương nhau cùng."
+ "Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ"
+ "Lá lành đùm lá rách"
- Thực tiễn chứng minh nếu yêu thương đoàn kết sẽ làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn
+ Xã hội sẽ bớt đi những người phải sống trong bất hạnh.
+ Góp phần mang lại nhiều giá trị nhân đạo trong cuộc sống.
+ Tạo ra một cộng đồng, một xã hội phồn vinh cùng phát triển.
3. Cách thức để thực hiện lời khuyên đó.
- Tự nguyện, chân thành, kịp thời, không tính toán vụ lợi.
- Giúp đỡ cả về vật chất lẫn tinh thần.
4. Chứng minh tính chất đúng đắn của lời khuyên đó.
- Các phong trào nhân đạo, tình nguyện ( mùa hè xanh, hiến máu nhân đạo, trại trẻ mồ côi, nhà tình thương...)
- Toàn dân tham gia nhiệt tình, trở thành nếp sống tự nhiên.
III. Kết bài:
- Khái quát lại nội dung câu ca dao và khẳng định lại giá trị của nó: luôn luôn đúng trong mọi hoàn cảnh, mọi dân tộc và thời đại.
)