Hình ảnh của " tu hú gọi bầy " rồi đền dàn đồng ca của những chú ve trong vườn cây râm ran, tiếp đó là tiếng " đôi con diều sáo " đang chao lượn trên bầu trời. Những hình ảnh đặc trưng của đất trời bước vào hè được cảm nhận trong sự vận động của thời gian và sự vật. Âm thanh , sắc mau và hương vị của đất trời mới vào hè được cảm nhận mãnh liệt, tinh tế từ tiếng chim tu hú gọi bầy vang vọng vào nhà ngục. Tiếng chim tu hú đã thức dạy , mở ra tất cả thanh sắc , nhịp điệu cuộc sống trong tâm hồn người chiến sĩ - thi sĩ trẻ, yêu đời. Tiếng chim tu hú khoonh chỉ gợi nhắc về sự sống đang dâng trào mà còn khơi thức khát vọng tự do trong người tù. Hình ảnh tiếng gọi bầy của tu hú , tiếng ve râm ran , tiếng sáo trên bầu trời cao rộng và thế giới màu sắc bên ngoài đẹp đẽ trong hoài niệm khiến người cách mạng càng cảm thấy sự ngột ngạt của cảnh ngụ tù. Bài thơ Khi con tu hú dùng thể lục bát truyền thống giản dị, thiết tha để thể hiện sâu sắc lòng yêu cuộc sống và niềm khao khát tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trẻ tuổi trong ảnh ngục tù.
