Khổ thứ 3 trong bài thơ "Nhớ rừng" của Nguyễn Dữ được đánh giá là một bức tranh tứ bình đẹp đẽ ,tinh khôi và đầy bí ẩn(1).Mỗi cảnh đều lộng lẫy,tráng lệ mà ở đó con hổ là trung tâm của bức tranh ấy với tâm thế kiêu hùng ,đầy lẫm liệt(2).Mở đầu là cảnh những đêm vàng bên bờ suối tràn ngập ánh trăng ,con hổ say mồi như một thi sĩ đứng uống ánh trăng tan thưởng thức cái đẹp(3).Nó nhớ hình ảnh những ngày mưa rừng dữ dội,nó mang dáng vẻ của một bậc đế vương đứng lặng ngắm "giang sơn ta đổi mới"(4).Đó là hình ảnh những bình minh ở rừng đại ngàn ,với âm thanh tiếng chim và con hổ đang chìm vào giấc ngủ(5).Hình ảnh dữ dội nhất cũng là khoảnh khắc con hổ mong chờ nhất đó là khi hoàng hôn buông xuống với gam màu đỏ dữ dội huyền bí(6).Trong cảm nhận của mãnh thú,cảnh hoàng hôn lênh láng máu còn mặt trời chỉ như một sinh thể đang giãy giụa trong cuộc đọ sức với bóng tối và hổ thì giống như một vị bạo chúa(7).Nhưng tất cả những hình ảnh hoành tráng lộng lẫy ,uy quyền ấy đều chỉ là quá khứ đã qua bởi vậy nó càng thớ tiếc càng day dứt càng đau xót "than ôi!thời oanh liệt nay còn đâu"(8).ĐOạn thơ khép lại bằng câu cảm thán và câu hỏi tu từ giống như một lời than vẵn ,não nùng ,ai oán bi thương của hổ khi đối diện với thực tại(9).Càng nuối tiếc cuộc sống đã qua ,con hổ càng căm ghét cuộc sống thực tại và khao khát tự do mãnh liệt và đó cũng là niềm khao khát của thanh niên trí thức tiểu tư sản xưa(10)
Nhớ rừng không chỉ để lại trong lòng người đọc những tâm sự của chú hổ trong những tháng ngày giam hãm, đầy căm hận và uất ức, Đó còn là bức tranh tranh thiên nhiên tuyệt sắc về núi rừng, được tác giả khắc họa qua khổ 3 của bài thơ. Đó là những đêm trăng thơ mộng, huyền ảo giữa núi rừng. Ánh trăng vàng trên bầu trời tự do tỏa ánh sáng chan hòa lên cảnh vật và thả bóng xuống dòng suối mát trong. Sau một ngày kiếm mồi no nê, chú hổ như say đắm, ngất ngây trước trước ánh trăng đầy mơ mộng. Hổ ta đang đứng trên bờ, say sưa ngắm nhìn cảnh vật đẹp đến say lòng ấy. Hay những ngày mưa giữa núi ngàn, trong tiếng mưa thét gào, dữ dội, chú hổ lặng yên ngắm nhìn giang sơn đổi mới. Và trong ngày mới trong ánh bình minh tinh khôi, muôn loài cỏ cây, chim ca thức giấc, âm thanh của ngày mới như bản hòa ca của núi rừng cho giấc ngủ của hổ thêm “tưng bừng”. Bức tranh có màu, có sắc, có thanh thật sống động và vui tươi biết mất. Và bức tranh cuối khép lại là ánh đỏ rực của máu và mặt trời sắp tắt. Hình tượng chú hổ hiện lên là một loài mãnh thú, là bá chủ của của muôn loài chốn rừng xanh. Chẳng thế mà mặt trời trong đôi mắt của vị chúa sơn lâm cũng trở nên nhỏ bé, chỉ còn là “mảnh mặt trời”. Chỉ bằng vài nét họa, tác giả đã vẽ lên được bức tranh thiên nhiên bao la, rộng lớn, sống động với những nét đẹp tuyệt sắc dù ngày nắng hay mưa, dù khoảnh khắc bình minh hay đêm tối huyền bí. Và trong nỗi nhớ mong khôn nguôi đó, chú hổ càng thêm buồn bã, tuyệt vọng với hoàn cảnh thực tại để rồi thốt lên tiếng than đau đớn:”Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?”. Phải chăng đó cũng là tiếng than của nhà thơ trước thực tại đất nước, sống trong cảnh gôn cùm, mất tự do. Khổ thơ thứ ba là đã vẽ lên bức tranh tứ bình tuyệt sắc của núi rừng và qua đó cũng bộc lộ tâm trạng tiếc nuối của chúa sơn lâm về quá khức vàng son của mình.
