- Vì các quốc gia cổ đại phương Tây hình thành ở bờ bắc địa trung hải với điều kiện tự nhiên tương đối khó khăn, địa hình bị chia cắt bởi các dãy núi và cao nguyên nên không thể tập trung dân cư, đất đai thì ít, xấu và khô cằn do hình thành ở vung biển nên họ sớm hình thành ngành hàng hải giao thông biển chủ yếu phát triển ngành công thương nghiệp.
- Ngược lại các quốc gia cổ đai phương Đông được hình thành trên lưu vực các dong sông lớn (sông Nin ở Ai Cập, sông Ơ-phơ-rat, Ti-gơ-rơ ở Lưỡng Hà, sông Hoàng Hà, Trường Giang ở Trung Quốc...) với điều kiện tự nhiên hết sức thuận lợi như đất đai màu mỡ, lượng mưa dồi dào và phân bố theo mùa. Tuy nhiên họ cũng gặp phải một số khó khăn như lũ lụt khiến mất mùa. Để khắc phục khó khăn trên họ đã tập hợp trong những quần cư lớn để làm công tác trị thủy và thủy lợi đó là cơ sở làm dậy nên sự ra đời của các quốc gia cổ đại phương Đông.
⇒ Đó chính là nguyên nhân cơ bản giải thích tại sao các quốc gia cổ đại phương Tây hình thành muộn hơn so với các quốc gia cổ đại phương Đông.
+Đất đai các quốc gia cổ đại Phương Tây xấu, khô cằn, phải đến khi công cụ lao động bằng sắt xuất hiện họ mới có thể khai phá vùng đất cằn cỗi này.
+Còn đất đai các quốc gia cổ đại Phương Đông màu mỡ nên họ chỉ cần dùng công cụ bằng đồng (công cụ bằng đồng ra đời sớm hơn công cụ bằng sắt) hơn nữa còn có nhiều con sông lớn bồi tụ tập trung dân cư đông đúc nhưng cũng đồng thời gặp nạn lũ lụt.Vì vậy, họ phải hợp lại thành nhà nước để cùng nhau chống lại thiên tai.
Vì đất đai ở các quốc gia cổ đại phương Đông màu mỡ( các quốc gia này hình thành trên lưu vực các dòng sông lớn) tập trung đc số đông dân cư nhưng cũng đồng thời gặp lũ lụt. Vì vậy họ cùng họp lại tạo thành một nhà nước để cùng nhau chống lại thiên tai.
Các quốc gia cổ đại phương Tây hình thành ở bờ Bắc Địa Trung Hải, đất đai xấu, khô cằn, nên phải chờ tới khi xuất hiện công cụ lao động bằng sắt, họ mới có thể tập trung lại, khai phá vùng đất cằn cỗi này. Mà các quốc gia cổ đại phương Đông chỉ cần công cụ bằng đồng vì đất đai của họ màu mỡ. Đồ sắt được phát hiện sau đồ đồng rất lâu, nên các quốc gia cổ đại phương Đông xuất hiện sớm hơn
)