Khi nói đến ô nhiễm môi trường, chúng ta thường hay quan tâm về ô nhiễm môi trường tại các khu vực đô thị, các khu công nghiệp,… mà chưa chú ý nhiều đến ô nhiễm môi trường nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Do thói quen sinh hoạt lạc hậu đã tác động xấu tới môi trường sống vùng nông thôn miền núi, người dân chưa có ý thức về bảo vệ môi trường, đi đại tiện tự do trên đồi rừng, khu vực bờ suối… khi gặp mưa bị rửa trôi làm ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt hoặc phát sinh ruồi muỗi gây bệnh tật. Tập quán chăn nuôi gia súc thả rông nên phân gia súc vương vãi xung quanh nhà và đường đi, khi gặp nắng bốc mùi, gặp mưa bị rửa trôi làm ô nhiễm nguồn nước. Vì vậy, nếu không có biện pháp nuôi nhốt gia súc, thu gom và xử lý các nguồn chất thải này một cách hợp lý thì vấn đề ô nhiễm môi trường ở các vùng miền núi hiện nay sẽ ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn.
Bên cạnh đó, lượng rác sinh hoạt thải ra môi trường ở vùng đồng bào ngày càng nhiều hơn, trong khi đó, việc thu gom rác tập trung chỉ được thực hiện tại các thị trấn…Việc sử dụng các loại hoá chất bảo vệ thực vật trong nông nghiệp (thuốc trừ sâu, trừ bệnh, thuốc trừ cỏ dại...) không đảm bảo an toàn. Tại nhiều địa phương, đồng bào làm rẫy tại các khu vực đồi núi cao, nên việc phun thuốc trừ cỏ trên rẫy về lâu dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng nguồn nước đầu nguồn. Tình trạng vứt bỏ chai lọ thuốc bảo vệ thực vật còn bừa bãi đã làm ảnh hưởng trực tiếp tới nguồn nước sinh hoạt hàng ngày và là tiền đề phát sinh các loại bệnh tật.
Điều đó dễ nhận thấy, vấn đề môi trường ở khu vực nông thôn vùng miền núi hiện nay đang là một trong những vấn đề cấp bách. Những nguy cơ sức khỏe mà người dân miền núi phải đối mặt trước tiên chính là những bệnh tật có liên quan đến điều kiện môi trường bị ô nhiễm; trong đó người già và trẻ em là đối tượng dễ bị tổn thương nhất.
Để góp phần hạn chế tình trạng ô nhiễm môi trường nông thôn, cần làm tốt công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức nhằm nâng cao nhận thức và đề cao ý thức trách nhiệm của người dân cần có những biện pháp thích hợp, cụ thể, thiết thực để có thể tiếp cận với các điều kiện vệ sinh cơ bản; đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động đồng bào nâng cao nhận thức về môi trường sống, làm cho môi trường ngày càng trong sạch nhằm cải thiện, nâng cao chất lượng cuộc sống./.
