- Từ ghép là những từ gồm 2 tiếng trở lên
Khái niệm: Từ ghép là từ phức tạo ra bằng cách ghép các tiếng có quan hệ về nghĩa với nhau.
Từ ghép được chia làm 2 loại đó là từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập.
Từ ghép là từ có hơn hai tiếng (xét về cấu tạo) và các tiếng tạo nên từ ghép đều có nghĩa (xét về nghĩa). Từ ghép có hai loại: ghép chính phụ và ghép đẳng lập
1. Trong từ ghép chính phụ, tiếng đứng ở vị trí đầu tiên gọi là tiếng chính, tiếng đứng sau gọi là tiếng phụ. Từ một tiếng chính ta có thể tạo nên vô số từ ghép.
VD: vói tiếng chính là "Cá" ta có thể tạo ra vô số từ ghép: cá rô, cá lóc, cá lòng tong, cá mòi, cá sấu, ...
- Xét về cấu tạo thì từ ghép là từ bao gồm từ hai tiếng trở lên. Xét về mặt ngữ nghĩa thì từ các tiếng cấu tạo nên từ ghép phải tạo thành một từ có nghĩa.
- Từ định nghĩa trên người ta phân từ ghép thành hai loại đó là từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập, khá dễ dàng để phân biệt hai loại từ trên dựa vào các ý sau:
Dưới đây là hai đặc điểm chính của từng loại từ ghép sau khi được phân loại theo cả hai tiêu chí: cấu tạo và ngữ nghĩa. Người ta phân loại và nêu đặc điểm như sau:
Từ ghép chính phụ
Có tiếng chính và tiếng phụ, tiếng chính đứng trước tiếng phụ đứng sau.
Từ ghép chính phụ có tính chất phân nghĩa như sau:
Từ chính thể hiện vai trò ý nghĩa chính còn tự phủ chỉ đi theo để bổ sung ý nghĩa cho từ chính. a phần từ chính thường có ý nghĩa khá rộng còn tự phụ thì có nghĩa hẹp hoặc không có nghĩa
Ví dụ
Bà ngoại (bà là chính, ngoại là phụ) Bút chì (bút là chính, chì là phụ) Con cái (Con là từ chính, cái là từ phụ) Ông nội (Ông là từ chính, nội là từ phụ) Xanh ngắt (Xanh là từ chính, ngắt là từ phụ) Nụ cười (Cười là từ chính, nụ là từ phụ) Bà cố (Bà là từ chính, cố là từ phụ) Bút mực (Bút là từ chính, mực là từ phụ) Cây thước (Cây là từ chính, thước là từ phụ) Xe đạp (Xe là từ chính, đạp là từ phụ) Tàu ngầm (Tàu là từ chính, ngầm là từ phụ) Tàu thủy (Tàu là từ chính, thủy là từ phụ) Tàu lửa (Tàu là từ chính, lửa là từ phụ) Tàu chiến (Tàu là từ chính, chiến là từ phụ) Xe đạp (Xe là từ chính, đạp là từ phụ) Xe hơi (Xe là từ chính, hơi là từ phụ) Xe con (Xe là từ chính, con là từ phụ)Từ ghép đẳng lập
Có các tiếng bình đẳng về mặt ngữ pháp (không phân ra tiếng chính, tiếng phụ ). Từ ghép đẳng lập có tính chất hợp nghĩa.
Thông thường các loại từ ghép đẳng lập thì sẽ có ngữ nghĩa rộng hơn từ ghép chính phụ. Cùng tìm hiểu qua một số ví dụ sau:
Ví dụ
quần áo ăn uống nhà cửa ông bà bố mẹ cây cỏ hoa lá sách vở bàn ghế bút thướcChúc bạn học tốt!
