Question

Truyện ngắn " SỐNG CHẾT MẶC BAY" của PHẠM DUY TỐN phản ánh cuộc sống khổ cực của người dân, đồng thời lên án thói vô trách nhiệm của bọn quan lại phong kiến. Em hãy làm sáng tỏ nhận định trên bằng 1 bài văn nghị luận.

Answer 1

Ph ạm Duy Tốn l à m ột cây bút viết truyện ngắn xuất sắc nhất của những năm đầu th ế kỷ XX. Một trong số những tác phẩm ông để lại, Sống chết mặc b ay là truy ện ngắn tiêu bi ểu h ơn c ả, nó đ ư ợc coi nh ư m ột trong những tác phẩm mở đầu cho khuynh h ư ớng văn h ọc hiện thực ph ê phán sau này. Trong S ống chết mặc bay, tác giả đ ã tái hi ện khá sinh đ ộng bức tranh đối lập giữa đời sống khổ cực của nhân dân với cuộ c s ống ph è ph ỡn xa hoa c ủa lũ quan lại. Viết Sống chết mặc bay, Phạm Duy Tốn đ ã m ạnh mẽ tố cáo thói vô trách nhi ệm của bọn quan lại đ ương th ời. M ở đầu tác phẩm, tác giả đ ã xây d ựng một t ình hu ống độc đáo đ ư ợc đặt trong sự đ ối lập gay gắt. Một b ên là tình c ảnh vô c ùng nguy kh ốn của dân chúng: "Gần một giờ đêm. Tr ời m ưa t ầm t ã. N ư ớc sông Nhị H à lên to quá; khúc đê làng X thu ộc phủ X xem ch ừng núng thế lắm, hai ba đoạn đ ê th ẩm lậu rồi, không khéo th ì v ỡ mất". Tính mạng "con dân" c ả v ùng đang b ị đe dọa nghi êm t r ọng. Quang cảnh h àng trăm ngàn con ngư ời đang ra s ức chống chọi lại với c ơn l ũ thật khẩn tr ương, v ất vả. "Kẻ th ì thu ổng, ng ư ời th ì cu ốc, ng ư ời đội đất, kẻ vác tre", "ng ư ời n ào ngư ời nấy l ư ớt th ư ớt nh ư chu ột lột". Một b ên là c ảnh quan huyện "kẻ cha mẹ của dân" có trách nhi ệm đốc thúc dân chúng bảo vệ đ ê thì l ại đang chễm chệ trong đ ình "cách đó ch ừng bốn năm trăm th ư ớc. Đ ình ấy cũng ở trong m ặt đ ê, nhưng cao mà v ững ch ãi, d ẫu n ư ớc to thế nữa, cũng chẳng việc g ì". Ngoài kia con dân đang chân l ấm tay b ùn, đem thân hèn y ếu để chống chọi lại với sức n ư ớc th ì trong đ ình " đèn th ắp sáng tr ưng", "nha l ệ lính tráng, kẻ hầu ng ư ời hạ đi lại rộn rịp". Dư ờng nh ư ngoài kia và trong này là c ả hai thế giới khác biệt ho àn toàn. N ếu ngo ài kia là th ảm cảnh th ì trong này là thú vui. Ngoài kia g ấp gáp khẩn tr ương, trong này thong dong nhàn nhã. Cái náo lo ạn đặt b ên c ạnh cái y ên ả. Trái với "con dân" đang "trăm lo ng àn s ợ", quan ph ụ mẫu "uy nghi chễm chện ngồi" nh ư không h ề hay biết đến t ình tr ạng thảm thương c ủa dân chúng. Dựng l ên hai c ảnh đối lập gay gắt đó, tác giả vạch trần thói vô trách nhi ệm của bọn quan lại đ ương th ời. Trong t ình c ảnh ấy, vô trách nhiệm chính l à m ột tội ác. Ngư ời đọc không thể t ư ởng t ư ợng đ ư ợc trong t ình th ế nan nguy của tính mạng hàng ngàn ngư ời dân m à qua n ph ụ mẫu vẫn điềm nhi ên đánh b ạc v à hư ởng lạc. Trong khi "s ức ng ư ời khó l òng đ ịch nổi sức trời" th ì b ọn nha lại tay chân chỉ mải lo hầu b ài quan. B ản chất vô nhân đạo, lối sống "sống chết mặc bay" của t ên quan huy ện đ ã l ộ r õ. Mưa gió và sinh m ạng h àng ngà n con ngư ời không đ ư ợc quan chú ý bằng một trăm hai mươi lá bài. Không khí trong đ ình v ẫn tĩnh mịch y trang, chỉ đôi khi nghe tiếng quan gọi "đi ếu m ày", ti ếng "dạ", tiếng "bốc", "Bát sách! Ăn", "Thất văn... phỗng"... Thú vui b ài b ạc, ma lực đỏ đen đ ã làm b ọn quan lại đánh mất l ương tri, nhân tính. "Nư ớc sông dầu nguy không b ằng n ư ớc b ài cao th ấp", h ình ảnh so sánh thể hiện sự táng tận l ương tâm c ủa l ũ vô lại. Cuối c ùng, đê v ỡ. Quan đỏ mặt tía tai "đê v ỡ rồi thời ông cách cổ. Đo ạn, lại bình th ản quay mặt hỏi th ầy đề: "Thầy bốc quân g ì th ế?". Ván b ài "ù to". Quan sung sư ớng, c ư ời hả h ê, đ ắc chí v à c ũng chính lúc ấy "n ư ớc tr àn lênh láng, xoáy thành v ực sâu, nhà c ửa trôi băng, lúa má ngập hết"... V ới việc sử dụng triệt để thủ pháp t ương ph ản đối lập v à ngh ệ thuậ t xây d ựng t ình hu ống truyện gay gắt; với giọng văn khi thiết tha xúc động, khi cay độc, mỉa mai,... Phạm Duy T ốn đ ã tr ực tiếp b ày t ỏ thái độ cảm thông sâu sắc của m ình tr ư ớc thảm cảnh của dân chúng và lòng c ăm u ất phẫn nộ bọn quan lại phong kiến. P h ạm Du y T ốn (1883 – 1924), nguyên quán làngPhư ợng Vũ, huyện Th ư ờng Tín, t ỉnh H à Tây; sinh quán thôn Đông Th ọ (nay l à ph ố H àng D ầu, H à N ội),ông l à m ột trong s ố ít ng ư ời có th ành t ựu đầu ti ên v ề thể loại truyện ngắn hiện đại. V à m ột trong những tác ph ẩm nổi ti ếng của ông l à S ống chết mặc bay. V ới hai bức tranh đời t ương ph ản, tác giả đ ã ph ản ánh r õ nét toàn c ảnh x ã h ội phong ki ến thời x ưa. Hai h ình ảnh trái lập nhau đ ã làm càng t ăng thêm ý ngh ĩa, l ên án, t ố cáo nh ững kẻ cầm đầu độc ác, không biết quan tâm đến đ ời sống nhân dân hay nói đúng hơn là tên quan ph ủ – m ột vi ên quan vô trách nhi ệm l òng lang d ạ sói trong tác phẩm. Văn b ản n ày vào đ ề bằng một h ình ảnh hết sức căng thẳng, gay cấn, khó khăn. Đó l à vào m ột gi ờ đ êm, tr ời m ưa t ầm t ã. N ư ớc sông dâng cao đe do ạ vỡ đ ê. V ới công cụ thô s ơ, nh ững ngư ời dân chân lấm tay b ùn v ới h àng nghìn t ư th ế khác nhau: ng ư ời vác cuốc, ng ư ời vác tre, k ẻ b ì bõm ư ớt nh ư chu ột lột c ùng nhau g ắng sức chống lại thi ên tai, bão l ụt. H ình ảnh muôn s ầu ngh ìn th ảm ấy l àm b ất cứ ai đ ư ợc đọ c, đư ợc nghe đều không khỏi xót th ương. S ự vất vả của ng ư ời dân kéo d ài t ới m ãi đêm khuya v ẫn ch ưa ch ấm dứt. Tiếng h ò, ti ếng g ọi, í ới, gấp gấp, sự căng thẳng ấy đ ư ợc bộc lộ qua nét mặt của từng ng ư ời. Tr ư ớc t ình c ảnh nh ư v ậy th ì b ất k ì ai c ũng đặt ra câu h ỏi: Vậy tr ư ớc thế c ùng s ức kiệt nh ư v ậy th ì quan ph ụ mẫu, những ng ư ời có chức quyền ở đâu. Th ì ra nh ững vị quan phụ mẫu đang hộ đê trong đ ình, m ột khung cảnh ho àn toàn trái ngư ợc. Bầu không khí ấm áp không chút lo âu. S ự b ình th ản của mỗi ng ư ời tr ên t ừng quân bài. Quan ph ụ mẫu đang hộ đ ê trong tư th ế ung dung, nh àn h ạ, tay cầm bát yến, ngồi khểnh vuốt râu. Sự oai phong của quan đư ợc thể hiện ở lời nói. Những t ên xu n ịnh vây quanh nịnh hót, quan thắng b ài đó là ni ềm h ạnh phúc. Từng khung cảnh cũng đ ư ợc đề c ập đến trong văn bản c àng b ộc lộ r õ nét h ơn. Than ôi! Xã h ội phong kiến bất công biết bao. Bằng những ngôn từ, biện pháp tự sự, kết h ợp với mi êu t ả, b ình lu ận c ùng v ới những cảm xúc chân thực, tác giả đ ã đưa ngư ời đọc vào trong cu ộc sống bấy giờ, tái hiện l ại những nghịch cảnh trớ tr êu, lay đ ộng l òng ng ư ời, đánh th ức l ên m ột nỗi niềm xót cảm. Không mảy may một chút v ương l òng, nh ững h ình ảnh nh àn h ạ, n ào quan ph ủ, n ào th ầy lí, thầy đề, những t ên cương hào, ác bá đư ợc lột tả dư ới ng òi bút c ủa tác giả. Với nh ững ngôn từ b ình d ị, cổ x ưa, tác gi ả đ ã g ợi l ên m ột khung c ảnh chân thực. H ơn th ế nữa, một loạt những nghệ thuật độc đáo đ ư ợc đ ư ợc sử d ụng. Khi thời điểm t ư ởng chừng ng àn cân treo s ợi tóc, văng vẳng từ xa tiếng ng ư ời v ào b ẩm báo: “Dễ có khi đ ê v ỡ”. Cảnh b ì nh chân như v ại của vi ên quan b ằng lời nói: “Mặc k ệ” khi đợi b ài ù. Không ch ỉ vậy sự thách thức của hắn c òn đư ợc bộc lộ bởi câu nói: “Đ ê có v ỡ, n ư ớc có dâng l ên cao thì c ũng không lo đ ình s ập, đ ình v ỡ” Thật l à ngh ịch ch ư ớng. Đó là phép tăng c ấp rất độc đáo . Hay ngh ệ thuật t ương ph ản cũng khá ấn t ư ợng. Hai khung c ảnh một trời một vực, một b ên ung dung nhàn nhã, m ột b ên g ấp gáp lo âu. Sự tương ph ản n ày là mâu thu ẫn quan điểm của hai lớp ng ư ời trong x ã h ội x ưa. Có th ể nói với sự khéo léo trong việc vận dụng li nh ho ạt, nhuần nhuyễn hai biện pháp ngh ệ thuật c ùng v ới ngôn từ chặt chẽ đi êu luy ện, ph ù h ợp t ương tác v ới nhau, b ài văn đ ã r ất th ành công trong vi ệc lột tả hai h ình t ư ợng đối lập. Đồng thời cũng l ên án nh ững t ên quan ph ụ mẫu đại diện chính quyền lại vô tr ách nhi ệm hay nói đúng h ơn là l òng lang d ạ sói c ứ ung dung, thoải mái trong nhung lụa, hạnh phúc, bỏ mặc ng ư ời dân trong cảnh lầm than, cơ c ực. Hai bức tranh đời n ày mang đ ậm đ à ch ất hiện thực v à th ắm đ ư ợm những c ảm xúc nhân văn v à g ợi l ên lòng đ ồng cảm n ơ i ngư ời đọc.

Answer 2

yuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyuyu