Trong truyện ngắn này, chi tiết lão Hạc xin bả chó của Binh Tư có một vị trí nghệ thuật quan trọng. Nó chứng tỏ ông lão giàu tình thương, giàu lòng tự trọng ấy đã đi đến quyết định cuối cùng. Nó có ý nghĩa "đánh lừa" - chuyển ý nghĩa tốt đẹp của ông giáo và người đọc về lão Hạc sang một hướng trái ngược. "Cuộc đời quả thật cứ ngày một thêm đáng buồn" nghĩa là nó đã đẩy những con người đánh kính như lão Hạc đến con đường cùng, nghĩa là con người lâu nay nhân hậu, giàu lòng tự trọng đến thế, mà cũng bị tha hóa. Đến đây, với câu nói đầy vẻ nghi ngờ, mỉa mai của Binh Tư, tình huống truyện được đẩy lên đỉnh điểm.
- Cái chết đau đớn của lão Hạc lại khiến ông giáo giật mình mà ngẫm về cuộc đời. Cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn bởi may mà ý nghĩa trước đó của mình đã không đúng, bởi còn có những con người cao quý như lão Hạc. Nhưng cuộc đời lại đáng buồn theo nghĩa: con người có nhân cách cao đẹp như lão Hạc mà không được sống, sao ông lão đáng thương, đáng kính như vậy mà phải chịu cái chết vật vã, dữ dội đến thế này.
Tham khảo:
Đây chính là một chi tiết rất quan trọng trong truyện Lão Hạc. Chi tiết này không chỉ góp phần tạo nên sự đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm, mà còn tạo lên một cái kết bất ngờ, khiến người đọc phải rơi nước mắt. Ai cũng biết, Lão Hạc là một con người có tấm lòng nhân hậu, tốt bụng và thương yêu động vật. Tình thương của Lão được thể hiện qua sự quan tâm mà Lão dành cho "cậu Vàng" - con chó mà con trai Lão mua cho trước lúc đi xa. Lão thương cậu Vàng lắm, thương như con ruột của mình vậy. Và tình thương này cũng là mấu chốt của việc Lão chọn bả chó làm vật kết liễu đời mình. Có thể, Lão hối hận khi bán cậu Vàng, có thể Lão thấy có lỗi với con trai... nên chọn cái chết, và Lão đã chọn con đường ăn bả chó để ra đi. Vì Lão buồn, vì lão có lỗi, vì lão ân hận... Lão đã dày vò bản thân rất nhiều... Không những vậy, việc Lão Hạc tự tử bằng bả chó khiến cho người đọc phải xót xa trước thân phận của một con người nghèo khó, giàu tình thương như Lão Hạc....
* Bối cảnh xuất hiện chi tiết:
- Chi tiết lão Hạc xin bả chó Binh Tư là chi tiết nghệ thuật đặc sắc, cũng giống như chiếc lá trên tường trong Chiếc lá cuối cùng, chi tiết xin bả cho đã tạo ra tình huống hiểu lầm của ông giáo về lão Hạc. Vì nghe Binh Tư kể lão Hạc xin bả chó mà ông giáo nghĩ là lão Hạc cũng trở nên tha hóa, theo gót Binh Tư để có miếng ăn. Điều đó khiến ông giáo nghĩ rằng: "Cuộc đời mỗi ngày quả một thêm đáng buồn".
- Nhưng chi tiết lão Hạc xin bả chó này cũng gây ra cái chết tức tưởi và đột ngột của lão Hạc. Trước tình cảnh ấy, ông giáo mới nghĩ ngợi: "Không, cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn hay vẫn buồn theo nghĩa khác". Lão Hạc chết vì bả chó, một cái chết thật đau đớn.
* Chi tiết lão Hạc xin bả chó Binh Tư là chi tiết nghệ thuật quan trọng có tác dụng thắt nút và mở nút cho câu chuyện vì:
- Đây là chi tiết thắt nút: vì chi tiết này mà ông giáo, người bạn tâm giao với lão Hạc hiểu lầm về lão, đẩy câu chuyện đến cao trào.
- Đây cũng là chi tiết mở nút: vì chi tiết này mà ông giáo đã nhận ra mình hiểu lầm lão Hạc. Làm ngời sáng nhân cách và phẩm chất lương thiện, giàu lòng tự trọng, không hề bị tha hóa.
=> đây là chi tiết nghệ thuật đặc sắc làm nổi bật tư tưởng chủ đề tác phẩm, hình tượng nhân vật và tài năng của tác giả.
#Cô Nguyễn Thu Hương
