Trước khi kết hôn với công chúa, Thạch Sanh đã phải trải qua nhiều thử thách cam go, ác liệt:
- Chém chăn tinh, trừ hại cho dân, thu được bộ cung tên vàng.
- Diệt đại bàng, cứu công chúa
. - Diệt hồ tinh, cứu thái tử con vua Thủy Tề, được nhà vua tặng cây đàn thần
. - Đuổi quân xâm lược mười tám nước chư hầu nhờ tiếng đàn và niêu cơm kì diệu. Qua đó, Thạch Sanh đã bộc lộ phẩm chất:
* Thạch Sanh là người dũng sĩ dân gian bách chiến, bách thắng vì:
- Mục đích chiến đấu của chàng là luôn sáng ngời chính nghĩa: cứu người bị hại, cứu dân, bảo vệ đất nước;
- Có sức khỏe tài năng vô địch;
- Có trong tay những vũ khí, phương tiện chiến đấu kì diệu.
* Đức tính quí báu của Thạch Sanh cũng được bộc lộ:
- Sự thật thà, chất phác; - Sự dũng cảm, tài năng;
- Lòng nhân đạo, yêu hòa bình.
Đây cũng nhừng phẩm chất rất tiêu biểu cho nhân dân ta được thể hiện thông qua câu chuyện.