Soạn bài : THẠCH SANH (Truyện cổ tích)
Hướng dẫn soạn văn, soạn bài, học tốt bài THẠCH SANH(Truyện cổ tích)I.VỀ THỂ LOẠI
(Xem trong bài Sọ Dừa).II. KIẾN THỨC CƠ BẢN1. Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh rất khác thường. Chàng là thái tử, được Ngọc Hoàng sai xuống đầu thai. Bà mẹ mang thai nhiều năm mới sinh ra Thạch Sanh. Sau đó, Thạch Sanh lại được các vị thần xuống truyền cho võ nghệ và các phép thần thông.Kể về sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh với những chi tiết khác thường, nhân dân đã tạo sự hấp dẫn cho câu chuyện qua sự khởi đầu kì lạ. Những nhân vật ra đời và lớn lên khác thường sau này sẽ lập được nhiều chiến công vĩ đại (ví dụ như nhân vật Hê-ra-kléx trong thần thoại Hi Lạp).2. Trước khi được kết hôn với công chúa, Thạch Sanh đã trải qua nhiều thử thách: đi canh miếu và giết chết chằn tinh, xuống hang diệt đại bàng cứu công chúa rồi lại bị Lí Thông lừa nhốt trong hang, hồn chằn tinh và đại bàng trả thù, vu vạ khiến Thạch Sanh bị bắt nhốt trong ngục.Qua thử thách, Thạch Sanh đã bộc lộ những phẩm chất tốt đẹp. Đó là sự chất phác, thật thà, vị tha, đặc biệt là sự dũng cảm và tài năng khác người.3. Sự đối lập giữa Thạch Sanh và Lí Thông thể hiện ở các chi tiết: về tính cách, Thạch Sanh vô tư, thật thà, vị tha, dũng cảm trong khi Lí Thông lừa lọc, xảo trá, vụ lợi (kết nghĩa với Thạch Sanh chỉ để lợi dụng) và vô cùng độc ác; về hành động, Thạch Sanh giết chằn tinh, đại bàng, cứu công chúa, Lí Thông hèn nhát đẩy Thạch Sanh thế mạng cho mình nhưng khi Thạch Sanh lập được công lớn thì lại tìm cách cướp công.Đó là sự đối lập giữa thiện và ác, chính nghĩa và gian tà. Sự chiến thắng của Thạch Sanh đối với Lí Thông là sự chiến thắng của cái đẹp, cái thiện đối với cái ác, cái xấu.4*. Chi tiết tiếng đàn trong câu chuyện này có nhiều ý nghĩa: giải thoát cho Thạch Sanh khỏi cảnh tù tội và cưới được công chúa, tiếng đàn tượng trưng cho công lí. Tiếng đàn khiến cho quân mười tám nước chư hầu không cần phải đánh cũng thất bại, tiếng đàn khi ấy tượng trưng cho sức mạnh của chính nghĩa.5. Qua cách kết thúc câu chuyện, nhân dân ta đã thể hiện khát vọng về một cuộc sống công bằng (ở hiền gặp lành, ở ác gặp ác), những người hiền lành sẽ được sung sướng, hạnh phúc, những kẻ ác tất yếu sẽ bị trừng trị.Đây là kết thúc phổ biến trong các câu chuyện cổ tích Việt Nam: Sọ Dừa, Cây tre trăm đốt, Tấm Cám, Cây khế,...III. RÈN LUYỆN KĨ NĂNG
1. Tóm tắt:Thạch Sanh vốn là thái tử (con Ngọc Hoàng), được phái xuống làm con vợ chồng người nông dân nghèo khổ nhưng tốt bụng. Chàng sớm mồ côi cha mẹ, sống lủi thủi dưới gốc đa, hái củi kiếm sống qua ngày.Lí Thông - một người hàng rượu thấy Thạch Sanh khoẻ mạnh bèn giả vờ kết nghĩa anh em để lợi dụng. Đúng dịp Lí Thông đến lượt phải vào đền cho chằn tinh hung dữ ăn thịt, hắn bèn lừa Thạch Sanh đến nộp mạng thay cho mình. Thạch Sanh đã giết chết chằn tinh. Lí Thông lại lừa cho Thạch Sanh bỏ trốn rồi đem đầu chằn tinh vào nộp cho vua để lĩnh thưởng, được vua phong làm Quận công.Nhà vua có công chúa đến tuổi kén chồng. Trong ngày hội lớn, công chúa bị đại bàng khổng lồ quắp đi. Qua gốc đa chỗ Thạch Sanh đang ở, nó bị chàng dùng cung tên bắn bị thương. Thạch Sanh lần theo vết máu, biết được chỗ đại bàng ở. Vua mất công chúa, vô cùng đau khổ, sai Lí Thông đi tìm, hứa gả con và truyền ngôi cho. Lí Thông lại nhờ Thạch Sanh cứu công chúa rồi lừa nhốt chàng dưới hang sâu.Thạch Sanh giết đại bàng, lại cứu luôn thái tử con vua Thuỷ Tề bị đại bàng bắt giam trong cũi cuối hang từ lâu. Theo chân thái tử, chàng xuống thăm thuỷ cung, được vua Thuỷ Tề khoản đãi rất hậu, tặng nhiều vàng bạc nhưng chàng chỉ xin cây đàn thần rồi lại trở về gốc đa.Từ khi được cứu về, công chúa không cười không nói. Hồn chằn tinh và đại bàng trả thù, vu vạ cho Thạch Sanh khiến chàng bị nhốt vào ngục. Chàng đánh đàn, công chúa nghe thấy liền khỏi bệnh câm. Thạch Sanh được vua cho gọi lên. Chàng kể lại rõ mọi việc. Vua giao cho chàng xử tội mẹ con Lí Thông. Được chàng tha bổng nhưng hai mẹ con trên đường về đã bị sét đánh chết, hoá kiếp thành bọ hung.Thạch Sanh được nhà vua gả công chúa cho. Các nước chư hầu tức giận đem quân sang đánh. Thạch Sanh lại lấy đàn ra gảy khiến quân địch quy hàng. Ăn không hết niêu cơm nhỏ của Thạch Sanh, quân sĩ mười tám nước kính phục rồi rút hết về. Nhà vua nhường ngôi báu cho Thạch Sanh.2. Lời kể:Căn cứ vào tình tiết truyện, giọng kể thể hiện sự hấp dẫn bất ngờ.- Mở đầu các đoạn, kể bằng giọng trầm.- Giọng sôi nổi, mạnh mẽ và dồn dập khi thể hiện không khí của cuộc giao tranh, tả cảnh Thạch Sanh đánh chằn tinh, Thạch Sanh giết đại bàng cứu công chúa...- Đoạn kể công chúa nghe tiếng đàn khỏi câm, Lí Thông bị kết tội, được Thạch Sanh tha nhưng lại bị sét đánh chết cần kể bằng giọng hào hứng, vui vẻ vì công lí đã được thực hiện.- Khi thuật lại những lời Lí Thông nói với Thạch Sanh cần thay đổi giọng điệu để diễn tả sự xảo trá, giả dối trong lời nói của Lí Thông. 3*. Nếu vẽ một bức tranh minh hoạ cho truyện Thạch Sanh (ngoài những bức tranh trong sách – hãy tự suy nghĩ về ý nghĩa và tên gọi cho các bức tranh này), có thể chọn chi tiết Thạch Sanh đánh chằn tinh để vẽ. Đây là một trong những chi tiết quan trọng trong tác phẩm. Nó cho thấy sự dũng cảm của nhân vật Thạch Sanh, cũng như thể hiện ước mơ về sự chiến thắng của con người trước những thế lực đại diện cho cái ác. Có thể đặt tên cho bức vẽ là Thạch Sanh đánh chằn tinh.
Câu 1:
– Sự ra đời của Thạch Sanh khác thường ở chỗ Thạch Sanh là thái tử ở trên trời, được Ngọc Hoàng sai xuống đầu thai làm con hai vợ chồng già để coi như là sự thưởng tặng của Ngọc Hoàng đại đế cho tấm lòng thương người của họ.
Bà mẹ mang thai Thạch Sanh mấy năm sau mới sinh ( không giống với những người bình thường khác là mang thai chín tháng mười ngày), thật lạ lùng. Thạch Sanh lớn lên biết múa võ và biết những phép thuật rất giỏi.
– Việc kể về sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh như vậy, qua đó nhân dân muốn thể hiện sự đề cao Thạch Sanh là một chàng trai xuất thân từ gia đình nghèo khó, cha mẹ mất sớm nhưng lại có rất nhiều tài năng để đấu tranh lại với những thế lực xấu xa.
Câu 2:
– Trước khi kết hôn với công chúa, Thạch Sanh đã trải qua rất nhiều thử thách như: đã đánh nhau với chăn tinh trừ hại cho dân, bắn đại bàng giải cứu công chúa, rồi bị sự trả thù của lũ chăn tinh với đại bàng, cả việc bị Lí Thông lừa đảo, dối trá… Tất cả đều là những nguy hiểm, gian nan, khó khăn mà đòi hỏi Thạch Sanh dũng cảm, thông minh vượt qua.
– Qua những lần thử thách khó khăn đó, Thạch Sanh đã bộc lộ những phẩm chất như: thật thà, chất phác, lòng dũng cảm dám đối đầu với những khó khăn, do bản tính thương người nên Thạch Sanh dễ tin người nhưng chàng cũng nhanh chí để đối phó với cạm bẫy đó, sức chiến đấu phi thường và không chỉ vậy chàng còn là một người trung thực không tham lam khi được nhận công của vua Thủy Tề.
Câu 3: So sánh hai nhân vật Thạch Sanh và Lí Thông ( đối lập nhau về tính cách và hành động).
* Thạch Sanh: * Lí Thông
– Ngay thăng, thật thà – Dối trá, lừa đảo
– Dũng cảm – Hèn nhát
– Chiến đấu lập nên nhiều công lớn – Dùng mưu mẹo, xấu xa độc ác để lừa và cướp công người khác.
– Có tấm lòng khoan dung nên thacho Lí Thông về quê – Tìm mọi cách để giết hại Thạch Sanh.
Câu 4: Truyện Thạch Sanh có nhiều chi tiết thần kì, trong đó đặc sắc nhất là chi tiết tiếng đàn và niêu cơm đãi quân sĩ mười tám nước chư hầu. Những chi tiết này mang ý nghĩa sâu sắc.
– Tiếng đàn của Thạch Sanh vang lên như tiếng nói thay cho chính nghĩa vang lên, tiếng nói chính nghĩa đó khiến quân địch thấy rõ sự sai trái của kẻ đi xâm lược. Tiếng đàn vang lên như tiếng gợi sự hoàn lương, tưởng nhớ quê hương, khiến quân địch mất hết ý chí chiến đấu. Vì thế không phải ra trận đánh giặc, Thạch Sanh chỉ cần gảy đàn lên thì quân giặc đã phải tan ra, đầu hàng. Đó là cây đàn thần là một vật báu giúp Thạch Sanh giành thắng lợi.
– Niêu cơm của Thạch Sạch cũng là niêu cơm thần: một niêu cơm nhỏ mà quân sĩ của mười tám nước ăn mãi không vơi. Mượn hình ảnh niêu cơm thần này nhân dân ta muốn thể hiện ước mơ về một vụ mùa bội thu, tươi tốt, lương thực đủ cho hàng vạn người ăn…
Câu 5:
-Trong phần kết thúc truyện, mẹ con Lí Thông phải chết, còn Thạch Sanh thì được kết hôn cùng công chúa và lên ngôi vua. Qua cách kết thúc này, nhân dân ta muốn thể hiện ước mơ về một xã hội công bằng có công lý chính nghĩa. Như nhân vật Thạch Sanh người tài giỏi, thông minh, lương thiện ấy phải được hưởng hạnh phúc. Còn trái lại những kẻ xấu xa, hèn nhát, gian xảo thì phải bị trừng trị.
– Kết thúc ấy là kết thúc khá phổ biến trong truyện cổ tích thường gặp. Ví dụ: Trong truyện Sọ Dừa đã được học, kết thúc truyện cũng là một kết thúc có hậu hai người Sọ Dừa và cô Út được sống hạnh phúc bên nhau.
– Khái niệm truyện cổ tích: là loại chuyện thường kể về những con người có hoàn cảnh bất hạnh hay xấu xí, những người có năng lực và tài giỏi. truyện thường thể hiện những ước mơ niềm tin của nhân dân vào sự chiến thắng của cái thiện trước cái ác.
– Nội dung: truyện kể về hai vợ chồng nhà nọ làm ăn chăm chỉ làm toàn những việc tốt nhưng lại không sinh được một mụn con nào. Sau đó ngọc hoàng đã thương tình kêu thái tử xuống đầu thai làm con hai vợ chồng bà thạch. Tuy nhiên bà mang thai hẳn ba năm mà vẫn không đẻ, ông Thạch ốm yếu qua đời, sau đó ít lâu bà cũng hạ cố được một cậu con trai khỏe mạnh. Ít lâu sau bà cũng qua đời để lại chàng trai mồ côi chỉ có chiếc rìu với túp lều là di vật. Lớn lên chàng lại được thần dạy võ nghệ cho. Một ngày nọ gặp Lý Thông một tên xảo quyệt đã mượn nghĩa kết nghĩa huynh đệ với chàng nhằm lợi dụng. Và từ đó những công trạng của Thạch Sanh đều bị lý Thông cướp trắng. Nhưng cuối cùng người tốt thì vẫn được đền đáp còn người xấu thì bị trừng trị. II. Tìm hiểu chi tiết
1. Sự ra đời của Thạch Sanh – Chàng là một vị thái tử trên thiên đình được ngọc hoàng sai xuống đầu thai làm con cho hai vợ chồng nghèo khổ nhưng chăm chỉ và tốt bụng
– Việc mang thai cũng rất khác thường => điều đó thể hiện được sự khác thường ngay từ khi mới sinh ra của chàng Thạch Sanh
– Sau ba năm chàng được sinh ra đã khỏe mạnh và tuấn tú -> một con người khác thường và có sức mạnh anh dũng
-> Mới cách mở đầu như thế, tác giả dân gian muốn thể hiện niềm tin của người dân Việt vào đấng thần linh tối cao. Người con trai kia vốn xuất thân là những thần linh nhưng xuống làm con của người trần thể hiện sự gần gũi thương yêu giữa vị thần và con người lao động bình dị. 2. Cuộc đời Thạch Sanh và quá trình cái thiện chống lại cái ác
a. Thạch Sanh giết chằn tinh – Lớn lên chàng được ngọc hoàng đại đế sai người xuống dạy cho võ công chính vì thế chàng trở thành một chàng trai khỏe mạnh
– Một hôm nọ gặp Lý Thông hắn nhìn thấy chàng khỏe mạnh đã nghĩ ngay đến việc lợi dụng chàng
– Hai người kết nghĩa huynh đệ và Thạch Sanh theo về nhà Lý Thông ở. Khi ấy ở làng có một con chằn tinh chuyên ăn thịt người, hôm ấy đến phiên Lý thông phải đi nộp mạng cho chằn tinh hắn nghĩ ngay đến việc chọn Thạch Sanh làm con mồi thế mạng mình
– Chàng trai hiền lành lương thiện kia đã chấp nhận lời đi trông miếu cho hắn. Khi chàng gặp con chằn tinh chàng đã rất bình tĩnh tận dụng hết võ nghệ của mình và giết được con chằn tinh, mang được đầu của nó về và nhận được cung vàng
– Sau đó tiếp tục bị Lý Thông lừa chàng quay về túp lều tranh của mình trong rừng. Còn riêng lý thông mang đầu chằn tinh đến nhận công với vua.
-> Qua đây có thể thấy Thạch Sanh là một chàng trai khỏe mạnh lương thiện, không ngại khó khăn gian khổ và nguy hiểm. Chàng thật thà đến mức mắc lừa Lý Thông rất nhiều lần. Đồng thời ta cũng thấy được sự gian xảo dã man của Lý Thông b. Thạch Sanh giết đại bàng cứu công chúa
– Thật tình cờ Thạch Sanh thấy bàng tinh nên đã giương cung bắn vào cánh nó. Sau đó lần theo vết máu đến hang của nó cứu được công chúa và giết chết đại bàng
– Thật không may khi tên lý Thông muốn cướp công đã chèn đá vào hang không cho chàng ra. Trong khi tìm đường ra chàng lại cứu được thái tử của vua thủy tề và được mời xuống chơi, được tặng một chiếc đàn
-> Có thể thấy Lý Thông càng ngày càng trơ trẽn và mất hết tính người, hắn muốn diệt cỏ thì diệt tận gốc, nhưng trần đời cái ác không bao giờ thắng. Thạch Sanh nhận ra được điều đó thì cũng không thể làm gì được hắn nữa rồi
I.VỀ THỂ LOẠI
(Xem trong bài Sọ Dừa).II. KIẾN THỨC CƠ BẢN1. Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh rất khác thường. Chàng là thái tử, được Ngọc Hoàng sai xuống đầu thai. Bà mẹ mang thai nhiều năm mới sinh ra Thạch Sanh. Sau đó, Thạch Sanh lại được các vị thần xuống truyền cho võ nghệ và các phép thần thông.Kể về sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh với những chi tiết khác thường, nhân dân đã tạo sự hấp dẫn cho câu chuyện qua sự khởi đầu kì lạ. Những nhân vật ra đời và lớn lên khác thường sau này sẽ lập được nhiều chiến công vĩ đại (ví dụ như nhân vật Hê-ra-kléx trong thần thoại Hi Lạp).2. Trước khi được kết hôn với công chúa, Thạch Sanh đã trải qua nhiều thử thách: đi canh miếu và giết chết chằn tinh, xuống hang diệt đại bàng cứu công chúa rồi lại bị Lí Thông lừa nhốt trong hang, hồn chằn tinh và đại bàng trả thù, vu vạ khiến Thạch Sanh bị bắt nhốt trong ngục.Qua thử thách, Thạch Sanh đã bộc lộ những phẩm chất tốt đẹp. Đó là sự chất phác, thật thà, vị tha, đặc biệt là sự dũng cảm và tài năng khác người.3. Sự đối lập giữa Thạch Sanh và Lí Thông thể hiện ở các chi tiết: về tính cách, Thạch Sanh vô tư, thật thà, vị tha, dũng cảm trong khi Lí Thông lừa lọc, xảo trá, vụ lợi (kết nghĩa với Thạch Sanh chỉ để lợi dụng) và vô cùng độc ác; về hành động, Thạch Sanh giết chằn tinh, đại bàng, cứu công chúa, Lí Thông hèn nhát đẩy Thạch Sanh thế mạng cho mình nhưng khi Thạch Sanh lập được công lớn thì lại tìm cách cướp công.Đó là sự đối lập giữa thiện và ác, chính nghĩa và gian tà. Sự chiến thắng của Thạch Sanh đối với Lí Thông là sự chiến thắng của cái đẹp, cái thiện đối với cái ác, cái xấu.4*. Chi tiết tiếng đàn trong câu chuyện này có nhiều ý nghĩa: giải thoát cho Thạch Sanh khỏi cảnh tù tội và cưới được công chúa, tiếng đàn tượng trưng cho công lí. Tiếng đàn khiến cho quân mười tám nước chư hầu không cần phải đánh cũng thất bại, tiếng đàn khi ấy tượng trưng cho sức mạnh của chính nghĩa.5. Qua cách kết thúc câu chuyện, nhân dân ta đã thể hiện khát vọng về một cuộc sống công bằng (ở hiền gặp lành, ở ác gặp ác), những người hiền lành sẽ được sung sướng, hạnh phúc, những kẻ ác tất yếu sẽ bị trừng trị.Đây là kết thúc phổ biến trong các câu chuyện cổ tích Việt Nam: Sọ Dừa, Cây tre trăm đốt, Tấm Cám, Cây khế,...III. RÈN LUYỆN KĨ NĂNG
1. Tóm tắt: Thạch Sanh vốn là thái tử (con Ngọc Hoàng), được phái xuống làm con vợ chồng người nông dân nghèo khổ nhưng tốt bụng. Chàng sớm mồ côi cha mẹ, sống lủi thủi dưới gốc đa, hái củi kiếm sống qua ngày. Lí Thông - một người hàng rượu thấy Thạch Sanh khoẻ mạnh bèn giả vờ kết nghĩa anh em để lợi dụng. Đúng dịp Lí Thông đến lượt phải vào đền cho chằn tinh hung dữ ăn thịt, hắn bèn lừa Thạch Sanh đến nộp mạng thay cho mình. Thạch Sanh đã giết chết chằn tinh. Lí Thông lại lừa cho Thạch Sanh bỏ trốn rồi đem đầu chằn tinh vào nộp cho vua để lĩnh thưởng, được vua phong làm Quận công.Nhà vua có công chúa đến tuổi kén chồng. Trong ngày hội lớn, công chúa bị đại bàng khổng lồ quắp đi. Qua gốc đa chỗ Thạch Sanh đang ở, nó bị chàng dùng cung tên bắn bị thương. Thạch Sanh lần theo vết máu, biết được chỗ đại bàng ở. Vua mất công chúa, vô cùng đau khổ, sai Lí Thông đi tìm, hứa gả con và truyền ngôi cho. Lí Thông lại nhờ Thạch Sanh cứu công chúa rồi lừa nhốt chàng dưới hang sâu.Thạch Sanh giết đại bàng, lại cứu luôn thái tử con vua Thuỷ Tề bị đại bàng bắt giam trong cũi cuối hang từ lâu. Theo chân thái tử, chàng xuống thăm thuỷ cung, được vua Thuỷ Tề khoản đãi rất hậu, tặng nhiều vàng bạc nhưng chàng chỉ xin cây đàn thần rồi lại trở về gốc đa.Từ khi được cứu về, công chúa không cười không nói. Hồn chằn tinh và đại bàng trả thù, vu vạ cho Thạch Sanh khiến chàng bị nhốt vào ngục. Chàng đánh đàn, công chúa nghe thấy liền khỏi bệnh câm. Thạch Sanh được vua cho gọi lên. Chàng kể lại rõ mọi việc. Vua giao cho chàng xử tội mẹ con Lí Thông. Được chàng tha bổng nhưng hai mẹ con trên đường về đã bị sét đánh chết, hoá kiếp thành bọ hung.Thạch Sanh được nhà vua gả công chúa cho. Các nước chư hầu tức giận đem quân sang đánh. Thạch Sanh lại lấy đàn ra gảy khiến quân địch quy hàng. Ăn không hết niêu cơm nhỏ của Thạch Sanh, quân sĩ mười tám nước kính phục rồi rút hết về. Nhà vua nhường ngôi báu cho Thạch Sanh.2. Lời kể: Căn cứ vào tình tiết truyện, giọng kể thể hiện sự hấp dẫn bất ngờ. - Mở đầu các đoạn, kể bằng giọng trầm.- Giọng sôi nổi, mạnh mẽ và dồn dập khi thể hiện không khí của cuộc giao tranh, tả cảnh Thạch Sanh đánh chằn tinh, Thạch Sanh giết đại bàng cứu công chúa... - Đoạn kể công chúa nghe tiếng đàn khỏi câm, Lí Thông bị kết tội, được Thạch Sanh tha nhưng lại bị sét đánh chết cần kể bằng giọng hào hứng, vui vẻ vì công lí đã được thực hiện.- Khi thuật lại những lời Lí Thông nói với Thạch Sanh cần thay đổi giọng điệu để diễn tả sự xảo trá, giả dối trong lời nói của Lí Thông.
3*. Nếu vẽ một bức tranh minh hoạ cho truyện Thạch Sanh (ngoài những bức tranh trong sách – hãy tự suy nghĩ về ý nghĩa và tên gọi cho các bức tranh này), có thể chọn chi tiết Thạch Sanh đánh chằn tinh để vẽ. Đây là một trong những chi tiết quan trọng trong tác phẩm. Nó cho thấy sự dũng cảm của nhân vật Thạch Sanh, cũng như thể hiện ước mơ về sự chiến thắng của con người trước những thế lực đại diện cho cái ác. Có thể đặt tên cho bức vẽ là Thạch Sanh đánh chằn tinh.
Câu 1:
Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh rất khác thường. Chàng là thái tử, được Ngọc Hoàng sai xuống đầu thai. Bà mẹ mang thai nhiều năm mới sinh ra Thạch Sanh. Sau đó, Thạch Sanh lại được các vị thần xuống truyền cho võ nghệ và các phép thần thông.
Sự ra đời và lớn lên như vậy của Thạch Sanh đã cho thấy nhân dân rất thông cảm với hoàn cảnh nghèo khổ và mồ côi của chàng. Tuy nhiên điều đó không làm người ta hèn nhát mặc cảm mà Thạch Sanh đã mang trong mình dòng máu nam nhi của người dũng sĩ. Nghèo khổ vẫn nghĩa hiệp là điều nhân dân muốn gửi gắm ở Thạch Sanh.
Câu 2:
Trước khi được kết hôn với công chúa, Thạch Sanh đã trải qua nhiều thử thách: đi canh miếu và giết chết chằn tinh, xuống hang diệt đại bàng cứu công chúa rồi lại bị Lí Thông lừa nhốt trong hang, hồn chằn tinh và đại bàng trả thù, vu vạ khiến Thạch Sanh bị bắt nhốt trong ngục.
Qua thử thách, Thạch Sanh đã bộc lộ những phẩm chất tốt đẹp. Đó là sự chất phác, thật thà, vị tha, đặc biệt là sự dũng cảm và tài năng khác người.
Câu 3:
Sự đối lập giữa Thạch Sanh và Lí Thông thể hiện ở các chi tiết: về tính cách, Thạch Sanh vô tư, thật thà, vị tha, dũng cảm trong khi Lí Thông lừa lọc, xảo trá, vụ lợi (kết nghĩa với Thạch Sanh chỉ để lợi dụng) và vô cùng độc ác; về hành động, Thạch Sanh giết chằn tinh, đại bàng, cứu công chúa, Lí Thông hèn nhát đẩy Thạch Sanh thế mạng cho mình nhưng khi Thạch Sanh lập được công lớn thì lại tìm cách cướp công.
Đó là sự đối lập giữa thiện và ác, chính nghĩa và gian tà. Sự chiến thắng của Thạch Sanh đối với Lí Thông là sự chiến thắng của cái đẹp, cái thiện đối với cái ác, cái xấu.
Câu 4: Chi tiết thần kỳ :
(1): Tiếng đàn
+ Giải oan cho mình và nên duyên với công chúa.
+ Khiến quân 18 nước chư hầu phải bãi binh.
- Ý nghĩa :
+ Giải thoát cho Thạch Sanh khỏi cảnh tù tội và cứu được công chúa, tiếng đàn tượng trưng cho công lý.
+ Khát vọng hòa bình. Muốn giải quyết chiến tranh bằng hòa bình, bằng lẽ phải của chính nghĩa.
(2): Niêu cơm đất
+ Đãi hàng binh.
+ Ăn mãi không hết.
- Ý nghĩa:
+ Sự chân tình một mạc của lòng người.
+ Tình người, lòng nhân đạo của Thạch Sanh không bao giờ vơi cạn.
Câu 5:
Truyện kết thúc: Lý Thông chết, Thạch Sanh hạnh phúc là cái kết có hậu trong hầu hết các truyện cổ tích. Qua cách kết thúc câu chuyện, nhân dân ta đã thể hiện khát vọng về một cuộc sống công bằng (ở hiền gặp lành, ở ác gặp ác), những người hiền lành sẽ được sung sướng, hạnh phúc; những kẻ ác tất yếu sẽ bị trừng trị.
Tóm tắt:
Xưa, có hai vợ chồng già sống nhân hậu mà vẫn chưa có con. Ngọc Hoàng cho Thái tử xuống trần đầu thai làm con hai vợ chồng già ấy. Đó là Thạch Sanh.
Thạch Sanh mồ côi cha mẹ, sống ở gốc đa và được các thiên tướng dạy cho võ nghệ. Lí Thông dỗ Thạch Sanh kết nghĩa anh em với mình. Năm ấy, Lí Thông phải đi nộp mạng cho Chằn Tinh. Hắn đã lừa Thạch Sanh đi thế mạng với lí do đi canh miếu thờ. Thach Sanh đã giết chết Chằn Tinh, đốt xác nó và được cây cung vàng. Thế nhưng, chàng bị Lí Thông cướp công, lại trở về gốc đa sống. Lí Thông đem đầu chằn tinh vào nộp cho vua để lĩnh thưởng, được vua phong làm Quận công.
Nhà vua có công chúa đến tuổi kén chồng. Trong ngày hội lớn, công chúa bị đại bàng khổng lồ quắp đi. Lí Thông lại nhờ Thạch Sanh giết đại bàng cứu công chúa, Thạch Sanh xuống hang, giao chiến với Đại bàng và cứu được công chúa nhưng sau khi đưa được công chúa lên khỏi hang. Lí Thông đã lấp hang để giết Thạch Sanh. Chàng lại cứu được con vua Thuỷ Tề và được vua Thuỷ Tề tặng cho cây đàn thần.
Từ khi được cứu về, công chúa không cười không nói. Hồn chằn tinh và đại bàng trả thù, vu vạ cho Thạch Sanh khiến chàng bị nhốt vào ngục. Chàng đánh đàn, công chúa nghe thấy liền khỏi bệnh câm. Thạch Sanh được vua cho gọi lên. Chàng kể lại rõ mọi việc. Vua giao cho chàng xử tội mẹ con Lí Thông. Được chàng tha bổng nhưng hai mẹ con trên đường về đã bị sét đánh chết, hoá kiếp thành bọ hung.
Thái tử 18 nước chư hầu vì không được vua gả con gái cho, đã kéo quân sang đánh nước ta. Thạch Sanh đem đàn ra gảy và lui được quân các nước chư hầu. Chàng cũng đã hào phóng cho họ ăn cơm đựng trong niêu cơm thần.
Soạn bài:
Câu 1:
Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh rất khác thường. Chàng là thái tử, được Ngọc Hoàng sai xuống đầu thai. Bà mẹ mang thai nhiều năm mới sinh ra Thạch Sanh. Sau đó, Thạch Sanh lại được các vị thần xuống truyền cho võ nghệ và các phép thần thông.
Sự ra đời và lớn lên như vậy của Thạch Sanh đã cho thấy nhân dân rất thông cảm với hoàn cảnh nghèo khổ và mồ côi của chàng. Tuy nhiên điều đó không làm người ta hèn nhát mặc cảm mà Thạch Sanh đã mang trong mình dòng máu nam nhi của người dũng sĩ. Nghèo khổ vẫn nghĩa hiệp là điều nhân dân muốn gửi gắm ở Thạch Sanh.
Câu 2:
Trước khi được kết hôn với công chúa, Thạch Sanh đã trải qua nhiều thử thách: đi canh miếu và giết chết chằn tinh, xuống hang diệt đại bàng cứu công chúa rồi lại bị Lí Thông lừa nhốt trong hang, hồn chằn tinh và đại bàng trả thù, vu vạ khiến Thạch Sanh bị bắt nhốt trong ngục.
Qua thử thách, Thạch Sanh đã bộc lộ những phẩm chất tốt đẹp. Đó là sự chất phác, thật thà, vị tha, đặc biệt là sự dũng cảm và tài năng khác người.
Câu 3:
Sự đối lập giữa Thạch Sanh và Lí Thông thể hiện ở các chi tiết: về tính cách, Thạch Sanh vô tư, thật thà, vị tha, dũng cảm trong khi Lí Thông lừa lọc, xảo trá, vụ lợi (kết nghĩa với Thạch Sanh chỉ để lợi dụng) và vô cùng độc ác; về hành động, Thạch Sanh giết chằn tinh, đại bàng, cứu công chúa, Lí Thông hèn nhát đẩy Thạch Sanh thế mạng cho mình nhưng khi Thạch Sanh lập được công lớn thì lại tìm cách cướp công.
Đó là sự đối lập giữa thiện và ác, chính nghĩa và gian tà. Sự chiến thắng của Thạch Sanh đối với Lí Thông là sự chiến thắng của cái đẹp, cái thiện đối với cái ác, cái xấu.
Câu 4: Chi tiết thần kỳ :
(1): Tiếng đàn
+ Giải oan cho mình và nên duyên với công chúa.
+ Khiến quân 18 nước chư hầu phải bãi binh.
- Ý nghĩa :
+ Giải thoát cho Thạch Sanh khỏi cảnh tù tội và cứu được công chúa, tiếng đàn tượng trưng cho công lý.
+ Khát vọng hòa bình. Muốn giải quyết chiến tranh bằng hòa bình, bằng lẽ phải của chính nghĩa.
(2): Niêu cơm đất
+ Đãi hàng binh.
+ Ăn mãi không hết.
- Ý nghĩa:
+ Sự chân tình một mạc của lòng người.
+ Tình người, lòng nhân đạo của Thạch Sanh không bao giờ vơi cạn.
Câu 5:
Truyện kết thúc: Lý Thông chết, Thạch Sanh hạnh phúc là cái kết có hậu trong hầu hết các truyện cổ tích. Qua cách kết thúc câu chuyện, nhân dân ta đã thể hiện khát vọng về một cuộc sống công bằng (ở hiền gặp lành, ở ác gặp ác), những người hiền lành sẽ được sung sướng, hạnh phúc; những kẻ ác tất yếu sẽ bị trừng trị.
Câu 1: Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh có gì khác thường? Kể về sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh như vậy, theo em nhân dân muốn thể hiện điều gì?
Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh: Nguồn gốc thần tiên (con Ngọc Hoàng), người mẹ mang thai mấy năm. Được các thần truyền võ nghệ và phép thần. Nhân vật lí tưởng thêm kì lạ và đẹp đẽ, hé mở một nhân vật sẽ lập nên nhiều chiến công phi thường, mang tính thần linh nhưng vẫn gần gũi nhân dân.Câu 2: Trước khi kết hôn với công chúa, Thạch Sanh đã trải qua những thứ thách như thế nào? Thạch Sanh bộc lộ phẩm chất gì qua những lần thử thách ấy.
Thạch Sanh phải trải qua những thử thách: bị lừa canh miếu và giết chằn tinh, cứu công chúa, diệt đại bàng, bị vu vạ nhốt trong ngục ⇒ bộc lộ sự chất phác, thật thà, sự khoan dung, đặc biệt là lòng dũng cảm và tài năng.Câu 3: Trong truyện hai nhân vật Thạch Sanh và Lí Thông luôn đối lập nhau về tính cách và hành động. Hãy chỉ ra sự đối lập nhau.
Thạch Sanh: Cả tin, thật thà, vị tha, nhân hậu, anh hùng, tài giỏi, là người cao cả. Lý Thông: Lừa lọc, xảo quyệt, tàn nhẫn, vô lương tâm, là kẻ cướp công, bạc nhược, thấp hèn.Câu 4: Truyện Thạch Sanh có nhiều chi tiết thần kì, trong đó đặc sắc nhất là chi tiết tiếng đàn và niêu cơm đãi quân sĩ mười tám nước chư hầu. Em hãy nêu ý nghĩa của các chi tiết đó.
Tiếng đàn: giải oan cho Thạch Sanh, vạch mặt Lí Thông, khiến quân lính không còn muốn đánh nhau nữa ⇒ tượng trưng cho công lí, cho sức mạnh chính nghĩa. Niêu cơm: sự khoan dung, tấm lòng nhân đạo, chuộng hòa bình.Câu 5: Ý nghĩa của phần kết thúc truyện, nhân dân ta muốn thể hiện điều gì? Kết thúc ấy có phổ biến trong truyện cổ tích không? Hãy nêu một số ví dụ.
Kết truyện thể hiện khát vọng cuộc sống công bằng, cái thiện thắng cái ác. Ước mơ người tài năng xứng đáng được những gì đáng có. Đây là kết thúc phổ biến trong truyện cổ tích, ví dụ như truyện Tấm Cám, Sọ Dừa, Cây bút thần,…
