1. Mở bài
- Sơ lược về vị trí và phong cách sáng tác của Tố Hữu.
- Từ ấy và Việt Bắc là hai tác phẩm nổi bật và thành công bậc nhất trong đường thơ của Tố Hữu, được sáng tác vào các giai đoạn khác nhau của cách mạng, thế nên dễ nhận thấy rằng cái tôi trữ tình của Tố Hữu có sự vận động, dịch chuyển rõ ràng trong hai bài thơ, hai giai đoạn lịch sử của đất nước.
2. Thân bài
* Khái quát về cái tôi trữ tình của Tố Hữu
- Cái tôi trữ tình là những cảm nhận mang đậm dấu ấn cá nhân của văn nhân thi sĩ.
- Trong các tác phẩm của Tố Hữu, cái tôi trữ tình chính là cái tôi của người chiến sĩ cách mạng. Càng về sau này, cái tôi trữ tình của Tố Hữu càng thêm sâu sắc, đó không chỉ là cái tôi trữ tình của người chiến sĩ mà là một cái tôi lớn, nhân danh Đảng, nhân danh nhân dân.
* Sự vận động của cái tôi trữ tình thông qua hoàn cảnh sáng tác của hai tác phẩm.
- Từ ấy (7/1938), Tố Hữu vừa tròn 18 tuổi đã được vinh dự đứng vào đội ngũ của Đảng cộng sản Việt Nam, đánh dấu một mốc son chói lọi trong cuộc đời thơ ca cách mạng cũng như sự nghiệp cách mạng của Tố Hữu => Dừng lại ở hoàn cảnh riêng cá nhân Tố Hữu.
- Việt Bắc (10/1954), chiến thắng Điện Biên Phủ tháng 7/1954, hiệp ước Giơ-ne-vơ được ký kết, miền Bắc hoàn toàn độc lập, đi vào xây dựng cuộc sống mới, một trang sử mới được bắt đầu. Trung ương Đảng rời chiến khu Việt Bắc, trở về thủ đô => Hoàn cảnh chung của cả dân tộc.
* Vận động trong nội dung:
- Sự chuyển dịch nằm ở sự hoàn thiện của hồn thơ, đồng thời là sự tiến triển của nền cách mạng dân tộc từ lúc còn non trẻ đến khi đã trưởng thành, mạnh mẽ.
- Bài thơ Từ ấy:
+ Cảm xúc chủ đạo là sự vui sướng, niềm hạnh phúc của một thanh niên vừa được giác ngộ lý tưởng cách mạng.
+ Giọng thơ tự do bay bổng, bộc lộ nỗi niềm khao khát được hòa mình vào với cuộc đời, với nhân dân được cống hiến cho Tổ quốc.
+ Cái tôi cá nhân trong tác phẩm được thể hiện một cách mạnh mẽ, đầy cảm tính nhưng tràn ngập năng lượng tích cực và cởi mở.
- Bài thơ Việt Bắc:
+ Ta không còn thấy những khát khao, những cảm xúc mạnh mẽ được bộc lộ trực tiếp mà thay vào đó cả nội dung và giọng điệu của bài thơ đều ấm áp, suy tư, thấm đẫm ân tình thủy chung.
+ Cảm xúc chủ đạo là lòng biết ơn sâu sắc, gợi nhắc những ân tình gắn bó keo sơn, thủy chung và sâu sắc đối với con người Việt Bắc.
+ Cái tôi trữ tình đã hòa nhập với cái "ta" chung của dân tộc, lời thơ của Tố Hữu chính là đại diện cho tình cảm của cả một thế hệ cán bộ chiến sĩ từng gắn bó và chiến đấu tại núi rừng Tây Bắc.
* Sự vận động cái tôi trữ tình trong phong cách làm thơ:
- Từ ấy Tố Hữu chọn thể thơ tự do, bay bổng, dễ đem đến cảm xúc mạnh mẽ, thì ở Việt Bắc ông lại sử dụng thể thơ lục bát truyền thống của dân tộc.
=> Sự phát triển, trưởng thành của hồn thơ Tố Hữu từ khuynh hướng trữ tình chính trị sang khuynh hướng trữ tình chính trị kết hợp với chất liệu nghệ thuật đậm đà bản sắc dân tộc, tiến dần đến với nhân dân và gắn bó vô cùng mật thiết với nhân dân.
3. Kết bài
- Cái tôi trữ tình của Tố Hữu có mối quan hệ chặt chẽ với hoàn cảnh lịch sử và sự phát triển của phong trào cách mạng qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước.
- Từ hồn thơ non trẻ, tự do, bay bổng, cái tôi cá nhân mạnh mẽ, ý thức hướng tới cái chung dần rõ rệt chuyển sang một hồn thơ trưởng thành trong cả phong cách thơ và cảm hứng sáng tác.
tks nhiu
