Văn bản "Thuế máu" của Nguyễn Ái Quốc đã vạch rõ thái độ đê mạt của đám quan cai trị thực dân.Trước chiến tranh, các đấng cai trị xem những người dân thuộc địa là “những tên da đen bẩn thỉu... giỏi lắm thì cũng chỉ biết kéo xe tay và ăn đòn của các quan cai trị nhà ta”. Chúng coi các dân tộc thuộc địa là chưa được "khai hoá văn minh", là "dã man", "mọi rợ",... Nhưng khi chiến tranh bùng nổ, lập tức họ được các quan cai trị tâng bốc lên, khoác cho những danh hiệu cao quý: những người bạn, những nhà ái quốc,... và rồi đẩy họ đi khắp các chiến trường.Cách đối xử của bọn thực dân lộ rõ bản chất bỉ ổi và thủ đoạn lừa bịp của chúng. Những người An Nam nói riêng và người dân các nước thuộc địa nói chung, vô hình chung đã trở thành vật hi sinh, trở thành những tấm lá chắn cho Pháp trên khắp các chiến trường.Và họ phải nhận lấy một số phận bi thảm, trở thành vật tế trong những cuộc chiến tranh phi nghĩa. Họ đành chấp nhận đột ngột xa gia đình, quê hương vì những mục đích vô nghĩa, vì những vinh dự hão huyền mà các đấng "khai hoá" khoác lên mình họ. Họ bị biến thành những vật hi sinh cho lợi ích của bọn cầm quyền: phơi thây trên các bãi chiến trường châu Âu, bỏ xác tại những miền hoang vu thơ mộng, trở thành mồi cho cá mập, vùi xác dưới những đáy biển lạnh lẻo,.... Những người không trực tiếp ra trận thì cũng bị vắt kiệt sức trong các xưởng thuốc súng ghê tởm hoặc bị nhiễm bệnh bởi muôn vàn các chất độc hại khác mà chết. Những thống kê số liệu về sự hi sinh của những người dân đen tội nghiệp ấy càng khắc sâu thêm tình cảnh bi thảm của họ: Tổng cộng có bảy mươi vạn người bản xứ đặt chân lên đất Pháp; và trong số ấy, tám vạn người không bao giờ còn trông thấy mặt trời trên quê hương đất nước mình nữa.
Chiến tranh và người bản xứ :
Những tên da đen , tên '' an - nam - mít '' bẩn thỉu là những cái tên mà bọn thực dân Pháp đặt cho nhân dân ta . Chúng xem ta như nô lệ , những tên vô lại chả làm được j , cùng lắm thì cũng chỉ biết kéo xe tay và ăn đòn của các quan cai trị . Chúng đánh đạp dân ta 1 cách dã nam , tàn bạo , coi thường ,khinh bỉ , dè bỉu . Thế mà , khi những cuộc chiến tranh bùng nổ , thì chúng lập tức gọi ta là '' những đứa con yêu'' , '' những người bạn hiền '' . Được cấp trên yêu quý , được bề dưới tôn nghiêm . Chỉ loáng một cái mà ta đã trở thành '' chiến sĩ bảo vệ công lý và tự do '' . Tưởng đó là vui sướng , vì cái danh hiệu '' chiến sĩ bảo vệ công lý và tự do '' mà những trai tráng trong làng phải xa gia đình , lìa vk con để đi chiến đấu vì tổ quốc . Những đứa con yêu ư ? Những người bạn hiền ư? . Trong lúc ta phải chiến đấu gian khổ , phơi thấy trên đường lột da trên cát , thì những quan cai trị ở đâu ? những quan toàn quyền ở đâu ? . Chúng đang ở nhà xơi bánh uống nước chứ ở đâu ! Chúng bắt ta lấy máu tưới vào vòng nguyệt quế của các cấp chỉ huy , lấy xương của ta chạm vào những chiếc gậy của các ngài thống chế . Rồi những người kiệt sức trong các xưởng thuốc ghê tởm . Bấy h bộ mặt của bọn thực dân mới lộ ra , nhưng lúc ấy đã quá muộn , tổng cộng có 70 vạn người bản xứ đặt chân lên đất Pháp và trong số ấy thì tám vạn người ko còn nhìn thấy mặt trời trên quê hương đất nước mk nữa . Từ đó , tố cáo mạnh mẽ tội ác của bọn thực dân , gây lòng căm thù mãnh liệt trong nhân dân , các dân tộc thuộc địa .
