1. Tố Hữu sáng tác bài thơ "Khi con tu hú" tại Huế vào tháng 7/1939. Bài thơ được viết trong hoàn cảnh tác giả bị thực dân Pháp bắt giam trong nhà lao Thừa Phủ (Huế). Nội dung bài thơ toát lên 1 tâm trạng của chàng thanh niên yêu tự do nhưng lại bị trói buộc trong cảnh tù đày.
2. Trong xà lim, Tố Hữu nghe vọng vào tiếng chim tu hú. Tiếng chim gọi bầy như nhắc nhở anh rằng thời gian đã vào hè. Trong tù, người tù mất đi cái ko gian bao la thoáng đãng chỉ còn lại không gian chật hẹp với 4 bức tường ngột ngạt. T/giả khao khát được tiếp xúc với con người ngoài đời, với không gian nhiều vẻ ở bên ngoài.
Tiềng chim tu hú gọi bầy gợi nhớ trong anh những mùa hè đẹp đẽ và đầy sức sống với bao màu sắc, âm thanh
"Khi con tu hú" là tiếng gọi của tự do, của niềm khao khát cuộc sống, tiếng gọi thôi thúc niềm tranh đấu khôn khuây trong lòng người tù cách mạng.
Nhan đề Khi con tu hú là một vế trong câu thơ đầu: Khi con tu hú gọi hầy. Khi con tu hú gọi bầy là khi mùa hè đến, người tù cách mạng (nhân vật trữ tình) cảm thấy phòng giam chật chội, ngột ngạt và khao khát cuộc sống tự do ở bên ngoài. Nhan đề bài thơ gợi mở cảm hứng, cảm xúc chung cho toàn bài thơ. Nhan đề này có giá trị hoán dụ, giá trị liên tưởng cao. Tu hú là tín hiệu của mùa hè, của sự sống bên ngoài. Nó tác động sâu sắc tới tâm hồn người tù làm cho người tù mang nhiều tâm trạng.
- Ý nghĩa nhan đề: là nhan đề mở, mang ý nghĩa khơi nguồn, àm tiền đề cho những hình ảnh thiên nhiên tười đẹp của mùa hè đến và cũng bắt đầu cho mạch cảm xúc bức bối tột độ và khao khát tự do cháy bỏng của tác giả,
-Nhan đề chỉ là một cụm từ, tiếng tu hú là một tín hiệu, báo hiệu mùa hè đến.
- Khi con tu hú kêu báo hiệu mùa hè đến , người tù cách mạng càng cảm thấy ngột ngạt trong phòng giam chật chội, càng khao khát cuộc sống tự do cháy bỗng.
- Nhan đề Khi con tu hú là một vế trong câu thơ đầu: Khi con tu hú gọi hầy. Khi con tu hú gọi bầy là khi mùa hè đến, người tù cách mạng (nhân vật trữ tình) cảm thấy phòng giam chật chội, ngột ngạt và khao khát cuộc sống tự do ở bên ngoài. Nhan đề bài thơ gợi mở cảm hứng, cảm xúc chung cho toàn bài thơ. Nhan đề này có giá trị hoán dụ, giá trị liên tưởng cao. Tu hú là tín hiệu của mùa hè, của sự sống bên ngoài. Nó tác động sâu sắc tới tâm hồn người tù làm cho người tù mang nhiều tâm trạng.
Trước đó,ở lứa tuổi mười tám,vừa bắt gặp lí tưởng cộng sản của Tố Hữu đang hăng say hoạt động Cách Mạng bỗng nhà thơ bị bắt giam trong nhà lao chật chội,ngột ngạt. Bởi vậy,tâm trạng tác giả lúc này thấy đau khổ,bức bối,khao khát tự do. Bài thơ được sáng tác trong cảnh ngộ và cảm xúc ấy.
Nhà thơ Tố Hữu là một nhà thơ nhà hoạt động cách mạng, ông viết bài thơ trong hoàn cảnh rất đặc biệt đó là khi bị giam trong ngục tù. Với khoảng thời gian đó tác giả đã viết nên nên một tác phẩm thể hiện sự khao khát tự do của những người chiến sĩ.
Nhan đề bài thơ Khi con tu hú chỉ gồm cụm từ của một loài chim nhưng nó gợi lại nhiều cảm xúc, đây là loài chim báo hiệu của mùa hè, chính tiếng chim đó càng khiến cho người chiến sỹ đang trong ngục tù bỗng cảm thấy khao khát sự tự do, khát vọng sống đối lập với hiện thực phũ phàng.
