I. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống
1. Cuộc kháng chiến chống Tống thời Tiền Lê.
* Nguyên nhân:
Năm 980 nhân lúc triều đình nhà Đinh gặp khó khăn, vua Tống cử quân sang xâm lược nước ta. Trước tình hình đó Thái hậu Dương Vân Nga và triều đình nhà Đinh đã tôn Lê Hoàn lên làm vua lãnh đạo kháng chiến.* Diễn biến và kết quả:
Năm 981 quân Tống sang xâm lược nước ta. Lê Hoàn và nhân dân tổ chức kháng chiến thắng lợi. Quân Tống phải rút quân. Đất nước được độc lập.2. Cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý
* Nguyên nhân:
Nhà Tống suy yếu gặp nhiều khó khăn. Âm mưu xâm lược Đại Việt với mục đích “ Nếu thắng vị thế của Tống tăng, các nước Liêu- Hạ sẽ phải kiêng nể”. Vì vậy Tống tập trung quân chuẩn bị xâm lược Đại Việt.* Diễn biến và kết quả:
Nhà Lý đã tổ chức nhân dân kháng chiến qua 2 giai đoạn.
Giai đoạn1: Năm 1075 Lý Thường Kiệt kết hợp quân Triều đình với nhân dân các dân tộc miền núi đánh sang đất Tống, sau đó rút về nước. Giai đoạn2: Năm 1077 30 vạn quân Tống kéo sang bị đánh bại bên bờ bắc sông Như Nguyệt (Bắc Ninh).II. Cuộc kháng chiến chống xâm lược Mông - Nguyên
* Nguyên nhân:
Thế kỉ XIII, các bộ tộc du mục Mông Cổ đã hình thành một quốc gia rộng lớn từ Á sang Âu. Nhà Mông- Nguyên đã 3 lần tấn công nước ta. Các vua Trần và Trần Hưng Đạo đã tổ chức nhân dân kháng chiến chống giặc.* Diễn biến và kết quả:
Lần1: Năm 1258 trận Đông Bộ Đầu đã đánh bại quân Mông. Lần2: Năm 1285 trận Tây Kết, Hàm Tử, Chương Dương, Thăng Long, Vạn Kiếp… đã đánh bại quân Nguyên. Lần3: Năm 1287- 1288 trận Bạch Đằng buộc địch phải từ bỏ mộng xâm lược Đại ViệtIII. Phong trào đấu tranh chống quân xâm lược Minh và khởi nghĩa Lam Sơn.
* Nguyên nhân:
Năm 1407 cuộc kháng chiến chống quân Minh của nhà Hồ thất bại nước ta rơi vào ách thống trị của nhà Minh. Các cuộc đấu tranh của nhân dân liên tục bùng nổ. Tiêu biểu là Khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi và Nguyễn Trãi chỉ huy.* Diễn biến và kết quả:
Năm 1418 khởi nghĩa Lam Sơn bủng nổ và giành được thắng lợi tiêu biểu: Mở rộng vùng giải phóng Tháng 11/1426 chiến thắng Tốt Động- Chúc Động đẩy quân Minh vào thế bị động. Năm 1427 chiến thắng Chi Lăng- Xương Giang địch phải rút chạy về nước.* Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử
Nguyên nhân thắng lợi. Sự lãnh đạo tài tình của vua, quan nhà Trần,Lý với những chiến thuật tài giỏi,có bộ tham mưu sáng suốt. Sự đoàn kết của nhân dân Ý nghĩa lịch sử. Giữ vững nền độc lập của Tổ quốc Nêu cao tinh thần đoàn kết, truyền thống yêu nước của dân tộcTên cuộc kháng chiến, khởi nghĩa | Chống xâm lược | Thời gian | Người chỉ huy |
Kháng chiến chống Tống lần I | Tống | 981 | Lê Hoàn |
Kháng chiến chống Tống lần II | Tống | 1075-1077 | Lý Thường Kiệt |
Ba lần kháng chiến chống Mông-Nguyên | Mông- Nguyên | Lần 1: năm 1258
Lần 2: năm 1285 Lần 3: năm 1287- 1288 |
Các vua Trần và Trần Thủ Độ, Trần Hưng Đạo… |
Kháng chiến chống Minh | Minh | 1407 | Hồ Quý Ly |
Khởi nghĩa Lam Sơn | Minh | 1418- 1427 | Lê Lợi, Nguyễn Trãi |