Ví dụ nghĩa vụ: nghĩa vụ học tập, nghĩa vụ đóng thuế, nghĩa vụ bảo vệ tổ quốc,v..v..
- lương tâm thanh thản: nhặt được của rơi và trả lại cho người đánh mất.
- lương tâm cắn rứt: nhìn thấy người khác gặp khó khăn nhưng thờ ơ, vô cảm bước qua.
- nhân phẩm: trước sự cám dỗ của những tệ nạn xã hội nhưng người nào đó vẫn không bị lôi kéo và thoái hóa về đạo đức thì người đó được gọi là có nhân phẩm.
ví dụ: Bạn M là hs lớp 10. Một hôm trên đường đến lớp, M nhặt được chiếc túi xách trong đó có nhiều giấy tờ và tiền. Bạn mang túi xách đó nộp cho các chú công an phường, được các chú khen là hs tốt. Ta nói bạn M là người có nhân phẩm. Như vậy, bạn M đã có ý thức quan tâm giữ gìn nhân phẩm của mình. ( Làm nên giá trị của bản thân)
- Danh dự: là nhân phẩm đã được đánh giá và công nhận).
- Tự trọng: thầy giáo không nhận tiền của phụ huynh học sinh đi xin điểm
- tự ái: Bạn A không làm bài tập, cô giáo mắng A là giống các anh các chị của A nên lười học. A cảm thấy tự ái và sau đó bạn ấy thu mình lại trong lớp, không muốn xây dựng cùng tập thể đi lên trong học tập, mặc dù những bài tập sau đó A có thể làm được bài.
- Hạnh phúc: Bạn B mong ước được mua cái xe đạp điện đi học. Vào ngày sinh nhật, mẹ đã mua cho B một cái xe đạp điện đúng như mong ước của em lúc đầu, để động viên cho sự nỗ lực của em.
