QUÁ TRÌNH PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ NHẤT (1873) :
Lợi dụng việc triều đình Huế nhờ đem tàu ra vùng biển Hạ Long đánh dẹp cướp biển và do nhiều nguồn tin, chủ yếu của bọn gián điệp đội lốt giáo sĩ cung cấp, thực dân Pháp đã nắm được tình hình Bắc Kì. Từ cuối năm 1872, chúng cho tên lái buôn Đuy-puy vào gây rối ở Hà Nội. Tiếp đó, lấy cớ giải quyết vụ Đuy-puy, hơn 200 quân Pháp do Gác-ni-ê chỉ huy từ Sài Gòn kéo ra Bắc.
Sáng ngày 20 - 11 - 1873, quán Pháp nổ súng đánh thành Hà Nội.
7000 quân triều đình, dưới sự chỉ huy của Nguyễn Tri Phương, cố gắng cản giặc nhưng thất bại. Buổi trưa, thành mất. Nguyễn Tri Phương bị thương. Bị giặc bắt, ông nhịn ăn mà chết.
Trong vòng chưa đầy một tháng, Pháp cho quân toả đi chiếm Hải Dương, Hưng Yên, Phủ Lí, Ninh Bình, Nam Định.
Quá trình Pháp đánh Bắc Kì lần thứ nhất là:
Nguyên nhân:
Bắc Kỳ đông dân, nhiều khoáng sản. Có sông Hồng nối liền với Hoa Nam (Trung Quốc) Kế hoạch đánh Bắc Kỳ của thực dân Pháp: Cho gián điệp thăm dò. Lợi dụng nhà Nguyễn nhờ đem quân ra Hạ Long để dẹp “hải phỉ”. Năm 1872, Đuy puy gây rối ở Hà Nội. Lấy cớ giải quyết vụ Đuy puy Gác- ni -ê đem quân Pháp từ Sài Gòn kéo ra Bắc.Diễn biến:
Ngày 20-11-1873 Pháp đánh thành Hà Nội. Nguyễn Tri Phương chỉ huy 7000 quân triều đình, nhưng thất bại, bị thương nhịn ăn mà chết. Con là Nguyễn Tri Lâm tử trận ở cửa ô Thanh Hà.Kết quả:
Pháp chiếm Hải Dương, Hưng Yên, Phủ Lý, Ninh Bình, Nam Định.Nguyên nhân thất bại:
Quân Triều đình đông vẫn thua do: đường lối chính trị quân sự bảo thủ của nhà Nguyễn.
a. Âm mưu của Pháp
- Cuối 1872, chúng cho tên lái buôn Đuy-puy vào gây rối ở Hà Nội.
- Lấy cớ giải quyết vụ Đuy-puy 200 quân Pháp do Gác-ni-ê chỉ huy đã kéo ra Hà Nội.
b. Diễn biến
- 20/11/1873, quân Pháp đánh thành Hà Nội và nhanh chóng chiếm được thành, 7000 quân triều đình dưới sự chỉ huy của Nguyễn Tri Phương đã anh dũng chống trả nhưng thất bại.
- Sau đó, quân Pháp tỏa đi chiếm Hưng Yên, Phủ Lí, Ninh Bình, Nam Định, Hải Dương.
