1. Xã hội Đàng Trong nửa sau thế kỷ XVIII.
-Từ giữa thế kỷ XVIII chính quyền họ Nguyễn ở Đàng Trong suy yếu dần, quan lại tăng kết thanh bè cánh bóc lột nhân dân, đua nhau ăn chơi xa xỉ.
-Nông dân nộp nhiều thứ thuế, bị tước đoạt ruộng đất , bất bình oán giận dâng cao.
-Cuộc khởi nghĩa chàng Lía ở Truông Mây (Bình Định),lấy của nhà giàu chia cho dân nghèo.
Lược đồ căn cứ địa của nghĩa quân Tây Sơn
2.Khởi nghĩa Tây Sơn bùng nổ:
-Mùa xuân 1771, ba anh em Nguyễn Nhạc lập căn cứ ở Tây Sơn thượng đạo (An Khê – Gia Lai)
- Đồng bào dân tộc thiểu số ủng hộ tích cực.
-Khi lực lượng mạnh, nghĩa quân mở rộng địa bàn xuống Tây Sơn hạ đạo lập căn cứ ở Kiên Mỹ ( Bình Định)
-Nghĩa quân lấy của nhà giàu chia cho dân nghèo, xoá nợ và bỏ nhiều thứ thuế cho dân.
II.TÂY SƠN LẬT ĐỔ CHÍNH QUYỀN HỌ NGUYỄN VÀ ĐÁNH TAN QUÂN XÂM LƯỢC XIÊM.
1.Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Nguyễn
-Tháng 9-1773 Tây Sơn chiếm phủ Quy Nhơn .
- 1774 Tây Sơn kiểm soát từ Quảng Nam đến Bình Thuận và ở vào thế bất lợi , phía bắc có quân Trịnh và phía nam có quân Nguyễn .
- Nên Nguyễn Nhạc phải tạm hòa hoãn với Họ Trịnh để dồn sức đánh Nguyễn .
- Năm 1777 Chúa Nguyễn Phúc Thuần bị bắt ,Nguyễn Phúc Ánh (13t) trốn sang Xiêm cầu viện .
-Chính quyền họ Nguyễn ở Đàng Trong bị lật đổ .
Lược đồ Tây Sơn khởi nghĩa chống các thế lực phong kiến và chống quân xâm lược nước ngoài.
đồ kháng chiến chống quân Xiêm năm 1785
2. Nguyễn Huệ với chiến thắng Rạch Gầm -Xoài Mút (1784- 1785 )
-Nguyễn Ánh cầu viện quân Xiêm.
-Giữa 1784, hai vạn quân thủy đổ bộ lên Rạch Giá , ba vạn quân bộ xuyên Chân Lạp vào Cần Thơ và chiếm hết miền Tây Gia Định , địch đốt phá , giết người , cướp của .
-Tháng 1- 1785 Nguyễn Huệ tiến vào Gia Định bố trí trận địa trên sông Tiền từ Rạch Gầm đến Xòai Mút, đại bản doanh đóng ở Mỹ Tho .
-Nguyễn Huệ dùng mưu nhử quân địch .
-Thủy quân Tây Sơn từ Rạch Gầm – Xòai Mút, cù lao Thới Sơn đổ ra đánh địch, quân địch bị tiêu diệt gần . Nguyễn Ánh trốn sang Xiêm .
* Ý nghĩa :
+ Đây là chiến thắng thủy chiến lừng lẫy, đập tan âm mưu xâm lược của quân Xiêm.
+Trừng trị hành động bán nước của Nguyễn Ánh.
+Chứng tỏ tài quân sự của Nguyễn Huệ.
+ Làm phong phú thêm kho tàng khoa học quân sự của tổ tiên.
+ Đưa phong trào Tây Sơn chuyển sang giai đoạn mới.
* Nguyên nhân thắng lợi : được nhân dân ủng hộ ,sự lãnh đạo tài tình của Nguyễn Huệ.