VĂN HỌC
- Truyện Kiều của Nguyễn Du
- Chinh phụ ngâm khúc của Đặng Trần Côn
- Cung oán ngâm khúc của Nguyễn Gia Thiều
- Lưu hương ký, Xuân Hương thi tập, Quốc văn tùng ký của Hồ Xuân Hương
- Thăng Long thành hoài cổ, Qua Đèo Ngang, Qua chùa Trấn Bắc, Chiều hôm nhớ nhà, Tức cảnh chiều thu, Cảnh đền Trấn Võ, Cảnh Hương Sơn của Bà Huyện Thanh Quan
- Tài tử đa cùng, Cao Bá Quát thi tập, Cao Chu Thần di thảo, Cao Chu Thần thi tập, Mẫn Hiên thi tập của Cao Bá Quát
- Phương Đình văn loại, Phương Đình thi loại, Phương Đình thi văn tập, Phương Đình tùy bút lục, Phương Đình dư địa chí của Nguyễn Văn Siêu
- ...
NGHỆ THUẬT
- Nghệ thuật dân gian phát triển. Nghệ thuật sân khấu, tuồng, chèo phổ biến.
- Ở miền xuôi có làn điệu quan họ, trống quân, hát lí, hát dặm, hát tuồng...
- Ở miền núi có hát lượn, hát khắp, hát xoan...
- Hoàng loạt tranh dân gian đậm đà bản sắc dân tộc và truyền thống yêu nước: tranh Đánh Vật, Chăn trâu thổi sáo, Bà Triệu, dòng tranh Đông hồ
* Kiến trúc:
- Chùa Tây Phương (Thạch Thất, Hà Nội)
- Đình làng Đình Bảng (Từ Sơn, Bắc Ninh)
- Lăng tẩm của các vua Nguyễn (Huế)
- Khuê văn các ở Văn Miếu (Hà Nội)
- Cố đô Huế (Huế) gồm có: Ngọ Môn, điện Thái Hòa, sân Đại Triều, cung Diên Thọ, Thái Miếu, Hưng Miếu, Thế Miếu, Triệu Miếu, Thái Bình Lâu, Duyệt Thị Đường,...
Văn học dân gian phát triển phong phú, nhiều thể lọai, phản ảnh cuộc sống tâm tư, nguyện vọng , đặc biệt văn học Nôm phát triển đến đỉnh cao:
+ Truyện Kiều của Nguyễn Du - phản ảnh bất công và tội ác của xã hội phong kiến .
+Tác phẩm Chinh Phụ Ngâm của bà Đòan thị Điểm : bênh vực phụ nữ, đề cao nhân phẩm và vẻ đẹp của người phụ nữ.
+ Cung oán ngâm khúc của Nguyễn Gia Thiều .
+ Thơ của Bà Huyện Thanh Quan : ca ngợi phong cảnh thiên nhiên, thể hiện nỗi nhớ nước thương nhà .
+Thơ Hồ Xuân Hương châm biếm , đả kích sâu cay, chĩa mũi nhọn vào thói hư tật xấu của xã hội đương thời , bênh vực quyền sống của người phụ nữ,
+ Thơ của Cao Bá Quát, Nguyễn Văn Siêu, truyện Nôm khuyết danh .
Các thành tựu khoa học - kĩ thuật ở các thế kỉ XVI - XVIII :
|
Lĩnh vực |
Thành tựu tiêu biểu |
|
Sử học |
Bên cạnh các bộ sử cửa nhà nước, xuất hiện nhiểu bộ sử của tư nhân như Ô châu cận lục, Đại Việt thông sử, Phủ biên tạp lục... |
|
Địa lí |
Có tập bản đồ Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư |
|
Quân sự |
Có tập Hổ trướng khu cơ của Đào Duy Từ |
|
Triết học |
Có mội số bài thơ, tập sách của Nguyễn Bỉnh Khiêm, Lê Quý Đôn |
|
Y học |
Có bộ sách y dược của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác |
|
Kĩ thuật |
Biết dùng súng đại bác theo kiểu phương Tây, đóng thuyền chiến, xây thành lũy |
— Nhận xét :
+ Những thành tựu khoa học đã diễn ra trên nhiều lĩnh vực hơn các thế kỉ trước, có nhiều tác phẩm có giá trị.
+ Do những hạn chế về quan niệm và giáo dục đương thời đã làm cho khoa học tự nhiên không có điều kiện phát triển. Trong lĩnh vực kĩ thuật, việc ứng dụng những thành tựu từ bên ngoài cũng chủ yếu dừng lại ở việc chế tạo thử chứ chưa phát triển.
