Giá trị nội dung truyện Kiều
Giá trị hiện thực:
- Phản ánh bộ mặt tàn bạo của giai cấp thống trị và thế lực hắc ám chà đạp lên quyền sống của con người.
+ Bọn quan lại: viên quan xử án Vương Ông vì tiền chứ không phải vì lẽ phải. Quan tổng đốc trọng thần Hồ Tôn Hiến bỉ ổi, trơ tráo, bất tài, nhan hiểm.
+ Thế lực hắc ám: Mã Giám Sinh, Tú Bà, Sở Khanh... là những kẻ tán tận lương tâm. Vì tiền, chúng sẵn sàng chà đạp lên nhân phẩm và số phận những người lương thiện.
- Phơi bày số phận đau khổ của những con người bị áp bức, đặc biệt người phụ nữ.
- Vương ông và con bị mắc oan, bị đánh đập, gia đình tan nát.
- Đạm Tiên và Thúy Kiều là những người phụ nữ tài sắc vậy mà kẻ thì chết trẻ, người bị đầy đọa, lưu lạc 15 năm.
=> Tác giả lên tiếng tố cáo bộ mặt xấu xa. bỉ ổi. Đó là tiếng kêu thương của những người lương thiện bị áp bức, bị đọa đày
Giá trị nhân đạo:
- Tác giả bộc lộ niềm thương cảm sâu sắc trước những khổ đau của con người. Ông thường xót cho Thúy Kiều - một người con gái tài sắc mà phải lâm vào cảnh đọa đày: "Thanh lâu hai lượt, thanh y hai lần".
- Tác giả tố cáo các thế lực đen tối, tàn bạo chà đạp nhân phẩm, quyền sống con người.
- Ông trân trọng, đề cao vẻ đẹp, tình yêu tự do, khát vọng, ước mơ chân chính của con người.
Giá trị nội dung truyện Lục Vân Tiên:
Giá trị hiện thực: Vạch trần cái ác, cái xấu trong xã hội. Chửi thói gian ác, bất công, chửi những kẻ tráo trở, bội bạc, phản phúc như cha con Võ Công, chửi những kẻ bất nghĩa, bất nhân như Trịnh Hâm, Bùi Kiệm, chửi bọn người làm ăn bất lương chuyên nghề lừa bịp, bóp nặn nhân dân (bọn thầy bói, thầy pháp, bọn lang băm).
Giá trị nhân đạo: Đề cao đạo lý làm người:
- Xem trọng tình nghĩa giữa con người với con người trong xã hội: tình cha con, mẹ con, nghĩa vợ chồng, tình bè bạn, tình yêu thương cưu mang những người gặp cơn hoạn nạn.
- Đề cao tinh thần nghĩa hiệp, sẵn sàng cứu khổ phò nguy.
- Thể hiện khát vọng của nhân dân hướng tới lẽ công bằng và những điều tốt đẹp trong cuộc đời (kết thúc có hậu của truyện; thiện thắng ác, chính nghĩa thắng gian tà).
"Lục Vân Tiên là một tiếng chửi, một lời ca, một ước mơ" – Hoài Thanh.
