Cũng như yêu cầu của bài văn thuyết minh thông thường, bài văn thuyết minh về phương pháp (cách làm) cũng cần tập trung vào các vấn đề chủ yếu sau: những điều kiện cần phải có, cách thức trình bày và trình tự tiến hành, những yêu cầu cần đạt.
Tuy nhiên, bài văn thuyết minh cần phải ngắn gọn, rõ ràng, chính xác. Ví dụ: thuyết minh về một món ăn, một cách cắm hoa, làm đồ dùng, trò chơi mà em thích… Khi làm bài cần đảm bảo các ý chính sau:
– Nguyên liệu
– Cách thức và trình tự tiến hành.
– Cách thức thưởng thức, tiêu chuẩn cần đạt.
Tuỳ từng bài mà các em có thế viết thành một bài văn xuôi hoặc có thề gạch đầu dòng theo trình tự lô gíc mạch lạc đảm bảo đúng chủ đề bài viết.
Đề 1: Thuyết minh món chả cá.Hướng dẫn lập dàn ý: Để làm một món ăn thì các yêu cầu không thề thiếu đầu tiên là chọn lựa nguyên liệu, sau đó là cách thức chế biến, cuối cùng là yêu cầu thành phẩm. Sau đó lựa chọn cách thức thuyết minh có thể gạch đầu dòng hoặc diễn xuôi theo các bước đã định sẵn.
Nếu chọn cách thức thuyết minh ngắn gọn thì các em có thể trình bày các bước bằng cách gạch đầu dòng nhưng trình bày tuần tự các bước tiến hành sao cho đầy đủ và người nghe dễ nắm bắt được thông tin nhất.
Đề 2: Thuyết minh món bún đậu mắm tôm.Hướng dẫn lập dàn ý: Bài thuyết minh cần trình bày nguyên liệu và cách thức tiến hành làm món ăn. Chú ý cách chế biến để món ăn sao cho đơn giản và đạt được những yêu cầu cần thiết về mùi vị món ăn và hình thức trình bày, những gia vị đi kèm…
Lần lượt các bước:
– Giới thiệu món ăn
– Nguyên liệu cần có
– Cách thức tiến hành
– Yêu cầu thành phẩm.
Đề 3: Thuyết minh về cách làm hoặc bảo quản đồ vật mà em yêu thích.Hướng dẫn lập dàn ý: Bài thuyết minh này các em có thể sử dụng phương pháp phân tích, nêu số liệu. Phân tích đế có thể đi sâu từng phương pháp, từng khía cạnh của sự vật sẽ tạo ra tính khoa học rất cao trong đoạn văn này. Văn bản cần trình bày ngắn gọn, chính xác giúp cho người đọc lĩnh hội những vấn đề mà người viết đưa ra một cách thuận lợi và chính xác.
Ví dụ: Thuyết minh về cách thức giữ gìn và bảo quản sách chúng ta cần đưa ra một vài cách thức và biện pháp cụ thể, thiết thực. Cần trình bày các cách thức, biện pháp rõ ràng, rành mạch về đôi tượng cần thuyết minh.
Hướng dẫn lập dàn ý: Các tri thức cần có cho bài thuyết minh về lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh cần phải có những tri thức cần thiết như thời điểm ra đời, ý nghĩa lịch sử, thời gian hoàn thành, những nét kiến trúc tiêu biểu… Một vài chỉ dẫn dành cho khách tham quan.
Lần lượt cung cấp các thông tin về đối tượng thuyết minh có thể trình bày các ý như sau:
– Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh là công trình kiến trúc quan trọng, nơi lưu giữ thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh. Công trình này được khởi công xây dựng ngày 2 – 9 – 1973.
– Nơi xây dựng lăng là lễ đài, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đứng đọc bản Tuyên ngôn độc lập tại Quảng trường Ba Đình.
– Người đưa ra đồ án thiết kế và trực tiếp thi công xây dựng công trình kiến trúc này là các kĩ sư của Liên Xô.
– Trong thời gian xây dựng lăng, nhân dân ta ở khắp mọi miền đất nước đều muôn đóng góp những vật liệu, những vật quý để trang hoàng thêm cho công trình có ý nghĩa cho toàn thể dân tộc Việt Nam.
– Lăng được xây dựng gồm 3 lớp với chiều cao 21,6m, phần giữa lăng được xây rộng có lôi đi, đây là nơi đặt thi hài Bác.
– Sau 5 năm xây dựng, công trình được hoàn thành vào ngày 21 – 8 – 1978.
– Đường vào lăng có ba lối đi: đường Hùng Vương, đường Ngọc Hà, đường Đội Cấn.
– Tới thăm lăng Bác, mọi người có thế đi thảm những cảnh đẹp xung quanh như viện bảo tàng Hồ Chí Minh, công viên Bách thảo…
