I. Mở bài
II. Thân bài
1. Khái quát: Người phụ nữ trong xã hội xưa là những người phụ nữ có đủ phẩm chất tốt đẹp nhưng phải chịu những ràng buộc nặng nề của chế độ phong kiến và có số phận bi kịch, bất hạnh.
2. Cụ thể:
a. Họ là những người phụ nữ có phẩm chất tốt, khát vọng và ước mơ riêng:
- Tiễn dặn người yêu: cô gái có khát vọng được sống với người mình yêu nhưng lại bị cha gả bán cho nhà giàu, chàng trai người yêu si mê cô vì nhà quá nghèo nên không được cha chấp nhận.
- Xúy Vân giả dại: Xúy Vân mong muốn và đi theo tiếng gọi của tình yêu với Trần Phương. Vì cuộc hôn nhân của cô với người chồng là cuộc hôn nhân không tình yêu.
b. Họ chịu số phận bất hạnh:
- Tiễn dặn người yêu:
+ Cô gái bị gả về nhà chồng mà chàng trai vẫn đi theo, khuyên cô đừng ăn lá ngón tự tử. Ngay cả khi về nhà chồng, cô cũng cố làm thật vụng, đập mâm, ném bát để "được" gia đình nhà chồng trở về, cô mong được trở về đoàn tụ với người mình yêu. Khi bị gia đình nhà chồng hắt hủi, đánh đập tàn nhẫn, đầu bù tóc rối, chàng trai vẫn tình nguyện đến bên an ủi cô, tắm và chăm sóc cho con của cô khi cô ở nhà chồng.
+ Sau đó, cô gái bị gia đình nhà chồng đem bán ra chợ như một đồ vật. Chàng trai người yêu cô bấy giờ đã quyết chí làm ăn nên trở nên giàu có. Chàng trai đi qua không còn nhận ra cô nhưng thấy thương tình mà mua cô về. Người bán đổi cô lấy một bó lá dong. Cô về sống trong nhà chàng với thân phận người ở. Chàng đã có gia đình. Cô buồn thương, tủi hổ, mang đàn môi ra thổi. Chàng trai bấy giờ mới nhận ra cô và chia một nửa gia tài gửi vợ trở về nhà bố đẻ. Hai người nối lại tình xưa. Chàng trai và cô gái bấy giờ mới được đoàn tụ sau bao nhiêu mất mát, bất hạnh.
- Xúy Vân giả dại: Cô gái vì cuộc hôn nhân gả bán, không có tình yêu, cô đi theo Trần Phương, đi theo tiếng gọi của tình yêu nhưng hóa ra hắn chỉ là một kẻ trăng hoa. Hắn bỏ rơi cô khiến cô nhục nhã ê chề vì bị coi là "bỏ nhà theo trai". Vì thế mà cô không còn đường để quay lại. Cô hóa điên, tự tử.
3. Đánh giá:
- Người phụ nữ trong xã hội xưa, đặc biệt là qua 2 tác phẩm trên hiện lên là những người có số phận bất hạnh. Họ không được quyết định và có lựa chọn cho cuộc đời của mình. Đó là những cô gái có phẩm hạnh, có khát khao, mong muốn được kiếm tìm tự do hạnh phúc nhưng đều bị những luật lệ hà khắc của xã hội phong kiến đè nén, kìm kẹp.
- Những người phụ nữ có số phận bất hạnh, có người dẫn đến cái chết tức tưởi. Có người phải qua bao chặng đường chìm nổi đau thương, bị vùi dập, gương vỡ lại lành, rồi mới được hưởng hạnh phúc.
III. Kết luận
- Cảm nghĩ của em về thân phận và số phận của người phụ nữ qua hai tác phẩm.
- Mở rộng: Không chỉ qua hai tác phẩm mà từ ca dao dân gian đến suốt tiến trình của văn học trung đại, ta đều thấy được những bất hạnh của người phụ nữ. Qua đây ta phần nào thêm trân trọng, đồng cảm với họ và lên án phê phán xã hội bất công, tàn bạo đã vùi dập người phụ nữ yếu mềm.
