Lập dàn ý cho đề bài nghị luận (luận điểm; luận cứ; lập luận)
1) "Không thể sống tình bạn"
2) Hãy biết quý thời gian
3) Không thầy đố mày làm nên và Học thầy không tày học bạn có mâu thuẫn không?
4) Gần mực thì đen gần mực thì rạng
5) Ăn cỗ đi trước, lội nước theo sao nên chăng?
6)Thật thà là cha dại phải chăng?
Lập dàn ý chứng minh rằng con người không thể sống thiếu tình bạn
Mở bài:
- Nêu được ý nghĩa của một tình bạn đẹp, giới thiệu tình bạn gắn bó của mình.
- Dẫn chứng ca dao, dân ca nói về tình bạn.
Thân bài:
- Thế nào là 1 tình bạn đẹp?
+ Tình cảm bạn bè dành cho nhau phải chân thành, trong sáng, vô tư, tin tưởng.
+ Bạn bè phải hiểu biết và thông cảm, sẵn sàng chia sẻ vui buồn, giúp đỡ nhau tận tình.
+ Không bao che, dung túng, trước thói xấu của bạn...
- Những câu chuyện mà em nhớ mãi không quên về tình bạn ấy
- Cảm xúc, suy nghĩ đối với người bạn mình.
- Không có bạn bè, đó là điều bất hạnh
Kết bài:
Cảm nghĩ chung về tình bạn và lời hứa mãi trân trọng giữ gìn tình bạn đẹp.
Hãy biết quý thời gian
1. Mở Bài - Cuộc đời mỗi con người thật quý giá. - Thời gian là tài sản vô giá, nên phải biết quý trọng thời gian. 2. Thân Bài a. Thời gian là gì? · Là giây, phút, ngày giờ, năm tháng... · Biết quý trọng thời gian là sử dụng thời gian hiệu quả nhất, không lãng phí. b. Bàn về cách tiết kiệm thời gian: · Lên thời gian biểu để giờ nào việc ấy cho khoa học. · Sử dụng thời gian cân đối giữa học tập, lao động, nghỉ ngơi... · Dẫn chứng: Bác Hồ trăm công nghìn việc, vẫn sắp xếp thời gian trò chuyện cùng thiếu nhi, đọc sách, trồng cây, nuôi cá, tập thể dục... c. Phê phán: · Hiện tượng phí phạm thời gian vì lười biếng. · Nướng thời gian vào trò chơi điện tử, mạng xã hội... · Sử dụng thời gian để học, làm việc không khoa học cũng ảnh hưởng sức khỏe. d. Bài học: · Thế hệ trẻ phải biết quý thời gian như vốn liếng của mình. · Dùng thời gian để làm nhiều điều có ích 3. Kết Bài · Quý trọng thời gian là quý trọng cuộc đời mình và những người khác. · Hãy dành thời gian cho những người thân yêu của ban.
3) Không thầy đố mày làm nên và Học thầy không tày học bạn có mâu thuẫn không?
1. Mở bài:
- Quan niệm và thái độ tôn sư trọng đạo của dân tộc ta.
- Vai trò của thầy và bạn trong học tập đều quan trọng như nhau.
2. Thân bài:
* Giải thích câu: "không thầy đố mày làm nên"
- Đề cao đến mức tuyệt đối vai trò của người thầy đối với học sinh.
- Thầy dạy cho học sinh những kiến thức cần thiết. Thầy là người dẫn đường chỉ lối, không chỉ dạy chữ mà còn dạy nhân nghĩa, đạo lí làm người.
- Thầy nhiều khi còn quyết định đến cả việc tạo dựng sự nghiệp của học sinh
* Giải thích câu: "học thầy không tày học bạn"
- "Không tày": không bằng. Là cách nói nhấn mạnh ý: học hỏi bạn bè là điều hết sức quan trọng và cần thiết đối với mỗi học sinh vì thầy chỉ dạy ở lớp, ở trường, còn phần lớn thời gian của học sinh là học tập với bạn bè.
- Học ở bạn những điều hay lẽ phải. Trao đổi thêm với bạn bè để nắm vững thêm điều thầy dạy trên lớp mà mình chưa hiểu hết. Bạn tốt giúp đỡ nhau tận tình thì cũng có vai trò quan trọng trong sự tiến bộ của mỗi người học sinh trong học tập, đời sống.
* Mối quan hệ giữa hai câu tục ngữ:
- Hai câu tục ngữ trên khẳng định: học thầy, học bạn đều quan trọng như nhau và cần thiết để bổ sung ý nghĩa cho nhau, phản ánh quan niệm của người xưa về việc học.
- Trong quá trình học tập, chúng ta cần khai thác thật mạnh mặt thuận lợi của thầy, của bạn để không ngừng nâng cao hiểu biết về mọi mặt.
3. Kết bài:
- Muốn giỏi thì phải học tập toàn diện: học thầy, học bạn, học trong sách vở, học trong thực tế đời sống quanh mình.
- Phải tôn trọng thầy cô, khiêm tốn học hỏi bạn bè để trở thành người trò giỏi, con ngoan, công dân có ích cho xã hội.
I. Mở bài:
Giới thiệu câu tục ngữ: Gần mực thì đen gần đèn thì sáng
Ví dụ: Có thể nói những câu tục ngữ và ca dao có vai trò vô cùng quan trọng, một trong những ý nghĩa quan trọng đó là dạy bảo chúng ta về những thói hư trong cuộc sống, những cách ứng xử vô cùng ý nghĩa và những bài học về cách làm người. Một trong những câu tục ngữ có ý nghĩa dạy dỗ sâu sắc về chọn bạn mà chơi đó là câu tục ngữ “Gần mực thì đen gần đèn thì sáng”.
II. Thân bài:
1. Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ
– Nghĩa bóng:
+ Mực là mực viết, khi gần mực, dùng mực thì chúng ta sẽ bị vấy bẩn, dính mực và đen
+ Đèn là ánh sáng, nơi phát ra ánh sáng, gần nơi sáng sủa thì chúng ta cũng sáng
– Nghĩa đen:
+ Nếu chúng ta gần những cái xấu xa thì chúng ta cũng trở nên xấu xa và hư hỏng như vậy
+ Khi chúng ta gần những cái tốt, cái đẹp thì chúng ta sẽ có những điều tốt đẹp và tươi sáng
2. Những biểu hiện về câu tục ngữ Gần mực thì đen gần đèn thì sáng
- Những đứa trẻ hư chơi với nhau sẽ hư, chơi với những đứa trẻ hư sẽ trở nên hư hỏng
- Những đứa trẻ tốt, sáng sủa chơi với nhau thì chỉ có tốt đẹp và sáng hơn
- Những đứa trẻ xấu khi chơi với những đứa trẻ tốt cũng sẽ trở nên tốt đẹp
III. Kết bài:
Nêu cảm nghĩ của em về câu tục ngữ: Gần mực thì đen gần đèn thì sáng
Ví dụ: Câu tục ngữ Gần mực thì đen gần đèn thì sáng là một câu tục ngữ rất đúng. Chúng ta nên chọn bạn mà chơi trong học tập cũng như trong công việc.
Dàn Ý Giải Thích Câu Tục Ngữ "Ăn Cỗ Đi Trước, Lội Nước Đi Sau"
1. Mở bài
- Dẫn dắt vấn đề: Cách ứng xử, mối quan hệ của con người trong xã hội
- Nêu vấn đề: Câu tục ngữ dân gian "Ăn cỗ đi trước, lội nước theo sau" là kinh nghiệm ông cha ta để lại, để dặn dò con cháu phát huy những nét đẹp của đạo đức và phê phán lối sống ích kỉ, hẹp hòi, vụ lợi
2. Thân bài
* Giải thích câu tục ngữ:
- "Ăn cỗ": Việc đi dự một bữa tiệc/ bữa ăn mang tính long trọng vào một dịp đặc biệt nào đó của gia đình/ cộng đồng: Cỗ cưới, cỗ giỗ,...
- "Lội nước": Hành động đi qua chỗ nước ngập, thường có nhiều bùn gây khó khăn cho việc đi lại
- "Ăn cỗ đi trước": Khi được mời ăn cỗ linh đình thì giành đi trước để được hưởng phần ngon
- "Lội nước theo sau": Khi gặp vùng trũng, chỗ khó khăn thì theo sau người khác, không dám lội trước để nếu có gặp bất trắc gì thì người đi trước sẽ chịu, còn mình không hề hấn gì.
=> Câu tục ngữ phê phán lối sống vụ lợi, tranh thủ, cơ hội của những kẻ ích kỉ; thấy phần ngon/ phần tốt thì giành giật, chọn trước, còn phần xấu xa, khó khăn thì đùn đẩy cho người khác, lợi dụng người khác để giữ an toàn cho bản thân.
* Phân tích thực trạng:
- Trong xã hội phong kiến xưa: Bọn địa chủ, cường hào ác bá chỉ biết ngồi không hưởng thụ, cướp bóc trắng trợn thành quả lao động của nhân dân, trong khi đó, người dân phải lam lũ khổ sở, làm việc vất vả...
- Trong xã hội hiện đại: Vẫn tồn tại những kẻ tư lợi cho bản thân, thấy lợi thì nhanh chóng thực hiện, thấy khó khăn thì đùn đẩy trách nhiệm, chuyển cho người khác xử lí,...
=> Đó đều là những kẻ ích kỉ "Ăn thì lựa những miếng ngon/ Làm thì lựa việc cỏn con mà làm".
* Cách xây dựng cho mình lối sống đẹp:
- Đề cao tinh thần trách nhiệm của cá nhân, không thoái thác công việc hoặc đùn đẩy trách nhiệm cho người khác khi thấy khó khăn
- Biết cách hợp tác, tương trợ lẫn nhau để hoàn thành nhiệm vụ
- Phải biết sống vị tha, bao dung, biết cho đi rồi mới nhận lại
- Thế hệ trẻ cần học hỏi theo phong cách làm việc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, sống và cống hiến hết mình vì cộng đồng...
3. Kết bài
Khẳng định lại vấn đề cần nghị luận và nêu suy nghĩ của bản thân.
6)Thật thà là cha dại phải chăng?
Mở bài: Đã từ rất lâu, thật thà là một phẩm chất quý báu của con người trong cuộc sống. Thế nhưng, đôi khi, sự “thật thà” lại khiến cho con người gặp nhiều phiền toái, thậm chí còn bị chê bai như câu tục ngữ: “Thật thà là cha thằng dại”. Tại sao lại như vậy?
Thân bài: viết thành từng phần, đoạn
Giải thích câu tục ngữ: Chuyển ý: Trước hết chúng ta cần hiểu thế nào là “Thật thà là cha thằng dại”. “Thật thà” có nghĩa là trung thực, thẳng thắn, không gian dối đối với mọi người. “Cha”: là người có công sinh thành, dưỡng dục. Còn “thằng dại” được hiểu là một người khờ dại, là người làm điều dại dột. Suy cho cùng, câu tục ngữ mang hàm ý thật thà sinh ra dại dột. Hay nói ngắn gọn hơn “Thật thà là dại”. Tại sao “Thật thà là cha thằng dại” ?- Chuyển ý: Câu tục ngữ trên là vô lí chăng? Vậy chẳng phải ông cha lại khuyên chúng ta đừng nên thật thà? Thực sự mà nói, thật thà vẫn là một đức tính tốt đẹp ngàn đời. Là bài học cha mẹ dạy cho con cái từ thuở lên ba. Tuy nhiên, trong cuộc sống, không phải lúc nào chúng ta cũng nên “thật thà”.
- Nhiều người ngay thẳng có những khi bị cô lập, thậm chí là trù dập. Ngay chính nhiều bậc cha mẹ muốn giữ thân cho con luôn khuyên rằng: "Đừng có thật thà quá mà chuốc họa vào thân". Thực tế có những công nhân đứng lên tố cáo sai phạm của các xí nghiệp, nhà máy, họ thắng kiện rồi bị cho... nghỉ việc. Cứ như thể chúng ta đang sống chung với bệnh giả dối và nó đã là... người bạn quá thân quen.
- Không phải lời nói dối nào cũng xấu (Có những lời nói dối không xấu như người con đang ở xa gia đình, gặp bất trắc hoặc có vấn đề về sức khỏe, khi cha mẹ già yếu hỏi thăm thì con lại nói đang có cuộc sống hoặc sức khỏe tốt. Một ví dụ khác ngược lại là cha mẹ già yếu nay ốm mai đau, nhưng khi con cái - vốn đang đi công tác xa - gọi điện thoại hỏi thăm thì cha mẹ nói rằng sức khỏe vẫn bình thường. Trên đây chỉ là một ví dụ nhỏ nhưng còn nhiều ví dụ khác nữa cho ý kiến không phải lời nói dối nào cũng xấu. Tất nhiên, vẫn có nhiều lời nói dối đem đến cái xấu cho xã hội.)
- Thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng…(điều này thật ra mình không dại mà chỉ vì người khác không đón nhận sự chân thành của mình.
- Một doanh nhân trên thế giới rằng: “nói dối khi cần và nói thật khi có thể”. Tức là khi cần vẫn có thể nói dối và chỉ nói thật khi điều mình nói ra không ảnh hưởng đến người khác, không ảnh hưởng đến mình và những mối quan hệ khác.Người quá thật thà không dễ thành công ?
- Vì vậy, “thật thà” không đúng lúc, đúng nơi thật sự chính là “cha thằng dại”.
- Tìm thêm lí lẽ, dẫn chứng…
Chúng ta cần phải làm gì?- Để tránh nói ra những điều khiến một giây sau phải hối hận, cách tốt nhất là nên im lặng suy nghĩ về cái được và cái mất của mình trước lúc nói. Không ai bắt mình phải nói ngay cả. Cha ông ta đã từng đúc kết “phải uốn lưỡi bảy lần trước lúc nói” là vì vậy. Nếu không nghĩ được cái gì để nói thì có thể im lặng và không bày tỏ quan điểm. Không nói gì còn hơn nói ra để rồi sau đó phải ân hận.
- Thời gian im lặng để suy nghĩ đó cũng chính là thời gian giúp người thật thà làm chủ được cảm xúc của mình. Khi đã làm chủ được mình, họ sẽ tìm ra được cách nói thế nào sẽ mang lại hiệu quả nhất. Tuy nhiên, đó chỉ là cách điều trị để giảm bớt triệu chứng, để không nói ra những câu nói “hớ hênh”. Không dễ chữa được “bệnh” thật thà, vì nó là bẩm sinh, là tố chất của con người.
- Thật thà đúng thời điểm. (Ta nghĩ nên thay từ "thật thà" bằng từ "trung thực". Những lời nói thật rất khó tiếp thu. Vậy ta nên nêu cao tinh thần trung thực thì hơn. Chúng ta không nói dối, không làm sai và khi cần thì ta sẽ thẳng thắn. Ta nói là "khi cần" vì trong những trường hợp khác, tự nhiên bạn sẽ bị đi vào thế cô lập. Những lời nói quá thẳng thắn có thể gây tổn thương, thậm chí khắc cốt ghi tâm vào lòng người nghe như một sự nhẫn tâm. Vậy, khẳng định: thật thà, thẳng thắn là đúng nhưng phải biết hành động đúng thời điểm, đúng người).
- Và, nói dối mà tốt cho mọi người, không hại ai thì “nói dối lại là cha thằng khôn”. Tuy nhiên, không vì thế mà để nói dối trở thành thói quen.
Kết bài: Câu tục ngữ trên thật sâu sắc, khuyên chúng ta cần khéo léo trong giao tiếp ứng xử. Nói thật đôi khi có hại mà ngược lại nói dối lắm lúc lại là điều cần thiết trong cuộc sống. Bản thân là học sinh, ta cần rèn luyện nhiều đức tính tốt đẹp như nhân ái. dũng cảm, kiên trì… trong đó không thể thiếu trung thực. Tuy nhiên, mỗi người cần vận dụng một cách linh động không nên cứng nhắc để dẫn đến nhiều điều không hay
