Tôi còn nhớ mãi câu chuyện vô cùng xúc động về cháu Lượm, cậu bé giao liên nhỏ tuổi hi sinh trong cuộc kháng chiến chống Pháp ác liệt tại Huế. Ngày đó...
Kháng chiến nổ ra cuối năm 1946, tôi vào Huế công tác. Thật tình cờ, tôi và cháu Lượm gặp nhau tại phố Hàng Bè. Lượm nhỏ quá, nhỏ hơn so với tuổi nhiều. Vì người nhỏ nên cháu mang một cái xắc cũng bé xíu, dễ thương. Nhưng cậu bé thật nhanh nhẹn, thoăn thoắt như một con nai con trong rừng. Ấn tượng đặc biệt cháu để lại cho tôi là cái ca lô không ngay ngắn, lúc nào cũng lệch hẳn một bên. Đầu Lượm nghênh nghênh, thật hợp với dáng vẻ tự hào của đứa trẻ mới lớn về công việc của mình, công việc đưa thư cho cán bộ. Có lẽ cháu yêu đời ghê lắm, cứ huýt sáo luôn. Sao mà giống chim chích thế không biết? Thấy tôi cháu nhoẻn miệng cười. Rồi nó ríu ra ríu rít kể cho tôi nghe nhiều chuyện khi nó đi liên lạc. Không ngờ, Lượm đang làm công việc dường như quá khó khăn so với lứa tuổi của mình. Vậy mà nó hồn nhiên vui tươi đến lạ lùng.
Chuyện trò được một lúc, cháu cười tít mắt nói với tôi rằng: “ở đồn Mang Cá vui lắm chú ạ!”. Đôi má cậu bé ửng lên như trái bồ quân đang độ chín. Bỗng nó đứng nghiêm, giơ tay chào rồi cất giọng:
- Muộn rồi? Thôi, chào “đồng chí”.
Tôi ngỡ ngàng trước kiểu xưng hô “người lớn” của cháu nhưng Lượm đã đi được một quãng xa... Chỉ còn tôi đứng ngóng theo.
Một thời gian sau, tôi được nghe kể về Lượm. Theo lời kể, tôi không ghìm nổi xúc động, câu chuyện cứ lặng lẽ hiện lên trong kí ức:
Đó là một ngày bình thường như những ngày khác ở chiến trường. Phải vượt qua vòng vây của Pháp để chuyển thư tối mật cho bộ đội. Lượm hăng hái nhận nhiệm vụ, không hề run sợ trước mọi hiểm nguy của chiến trường đang rình rập. Bỏ thư vào xắc, nó luồn lỏi một cách khéo léo. Không gian như tĩnh hẳn như chờ đợi một cuộc thử lửa sắp tới. Chỉ có tiếng huýt sáo vọng lại và bóng dáng chiếc mũ ca lô thấp thoáng.
Bỗng những loạt đạn xé gió bay tới... Lượm sững lại rồi ngã sấp xuống cánh đồng. Thôi rồi! Máu loang lổ trên những khóm lúa đang trổ bông. Lượm ơi, còn không. Cháu có đau không, hỡi người đồng chí nhỏ.
Kìa... Lượm gượng dậy với chút sức lực còn lại, cố hủy thư hỏa tốc. Lúc này, nó nhắm mắt nhẹ nhàng bên đồng lúa vàng ươm. Hương lúa lan tỏa khắp nơi, hình như đang ấp ủ cho người thiếu niên quả cảm giấc ngủ vĩnh hằng... Hay là máu đào và sự ra đi của em đã làm nên cuộc sống ngọt ngào, no ấm đó.
Nước mắt tuôn trào không kìm giữ nổi. Tôi lặng lẽ nghiêng mình trước người anh hùng nhỏ tuổi. Hình ảnh Lượm bỗng hiện về tươi rói, sinh động: Chú bé nhỏ nhắn, nhanh nhẹn với bước nhảy chân sáo với chiếc mũ ca lô đội đầu, miệng huýt sáo rộn vang, con đường rực ánh nắng vàng, lúa vàng và dòng sông lấp loáng ánh vàng...
Ở nước ta, ai cũng biết rất nhiều những anh hùng đã hy sinh để bảo vệ và giành lại độc lập cho đất nước. Nhưng trong số các anh hùng đó, người mà em và bao các bạn thiếu nhi như em rất thán phục và cần noi gương chính là nhân vật Lượm trong văn bản "Lượm" của nhà thơ Tố Hữu.
Lượm là một cậu bé thanh mảnh, nhỏ nhắn. Cậu có đôi chân thật nhanh nhẹn. Đặc biệt, Lượm luôn đội chiếc mũ ca lô trên đầu, lệch về một phía trông thật ngộ nghĩnh và đáng yêu. Chú liên lạc này luôn đeo một cái xắc xinh xinh trên vai trông rất ra dáng “cán bộ”. Đó cũng là một cậu bé rất yêu đời. Mồm cậu luôn huýt sáo như những con Chim Chích đang hót vang lưng trời. Tuy công việc của người chiến sĩ nhỏ rất nguy hiểm nhưng cậu rất yêu thích công việc mà mình đã lựa chọn. Lượm rất lạc quan trong khi làm nhiệm vụ. Cậu nhảy nhót trên đường, vừa đi, vừa nhảy, cười tít cả hai mắt. Ngày qua ngày, Lượm như một con chim đang hướng tới Mặt Trời rực rỡ.
Lượm không sợ nguy hiểm. Cậu đã vượt qua bom đạn để đưa những bức thư khẩn cực kỳ quan trọng cho các đơn vị khác. Rồi cho đến một ngày, Lượm đi liên lạc trên một con đường làng quê vắng vẻ. Những bông lúa chín vàng đã làm Lượm ngây ngất trong mùi thơm ngọt ngào. Cái mũ ca nô của chú bé nhấp nhô trên đồng. Lượm bị phát hiện, thế là những tiếng súng vang lên. Đạn bay vun vút như đan chéo vào nhau đuổi theo chú bé. Lượm chạy như bay nhưng vẫn không tránh được những viên đạn của địch. Chú bé ngã xuống, tay vẫn nắm chặt bông lúa thơm ngái.
Lượm thật xứng đáng là một tấm gương sáng cho các thế hệ thiếu nhi đồng trong hiện tại và trong tương lai noi theo.
Tố Hữu , một nhà thơ mặc áo lính ông đã từng tham gia kháng chiến chống thực dân PHÁP. Ông đã có nhiều thành tựu cho nền văn học VIỆT NAM .Tiêu biểu như bài thơ ''Lượm'' ,được sáng tác năm 1949 trong nhưng ngày gian lao , khốc liệt.Một chú bé liên lạc dũng cảm mà hồn nhiên , đã được tác giả thể hiện một cách sinh động qua tác phẩm này.
Chú bé loắt choắt
cái xắc xinh xinh
Qua hai dòng thơ trên ta thây được một hình ảnh nhỏ nhắn, xinh tươi của một chú bé liên lạc được tác giả thể hiện thật hoàn hảo .Một chú bé nhanh nhẹn vui tươi nổi nên từ câu thơ : "Cái chân thoăn thoắt
cái đâu nghênh nghênh
ca lô đội lệch
môm huýt sáo vang
như con chim chích
nhảy trên đường vàng..."
Một công việc đầy nguy hiểm nhưng đối với chú đó là một niêm vui ,một niệm hạnh phúc danh dự. Được thể hiện qua lời tâm sự khi chú nói truyện với chú bộ đội ,một cách tình cơ khi gặp nhau trên phố Hàng Bè . một chú bé ngộ nghĩnh vớ một chiếc mũ ca lô đội lệch , tác giả đã dùng nghệ thuật so sánh, biểu cảm ,miêu tả,tự sự.
Cháu cười híp mí
Má đỏ bồ quân
-Thôi chào đông chí!
Cháu đi xa dần...
Quau dó ta thấy được sự đáng yêu của chú bé Lượm của tác giả.
Lươm là một bài thơ thành công với nghệ thuật tư láy làm giàu âm điêu . có thể nói rằng bài thơ này là một thành công của tác giả TỐ HỮU
