Đó là thứ tự cần thiết khi trồng lúa nước để được bội thu . Nhất nước là nước là quang trọng bậc nhất , nhì phân là thứ hai là phân bón phải bón đủ đạm và bón đúng thời điểm , tam cần là thứ 3 cần sự chăm sóc của nông nhân , phải phun thuuốc diệt cỏ đúng thời điểm và thăm đồng thường xuyên để phát hiện sâu rầy để phun thuốc bảo vệ , tứ giống là thứ 4 là lúa giống phải thích hợp với thổ nhưỡng và kịp thời vụ. Đó là 4 điều cần thiết khi trồng lúa nước để có mùa bội thu .
Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống là câu tục ngữ của nhân dân ta chỉ ra 4 yếu tố quan trọng để làm nên một vụ mùa bội thu trong nông nghiệp lúa nước, đó là 4 yếu tố: Nước, Phân bón, Công chăm sóc, Giống lúa.
- Nhất nước: Thứ nhất là Nước. Ruộng lúa phải đảm bảo nước đầy đủ.
- Nhì phân: Thứ nhì là Phân Bón. Phân Bón cần được bón đúng loại, đầy đủ và đúng thời điểm.
- Tam cần: Thứ ba là Cần, tức là lao động, bỏ công sức chăm sóc, ví dụ làm cỏ, diệt trừ sâu bệnh, v.v..
- Tứ giống: Thứ tư là Giống, tức là giống lúa, giống tốt thì mới cho năng suất cao, khả năng chống chịu sâu bệnh tốt.
Đây là 4 yếu tố quan trọng để có một vụ mùa bội thu, năng suất cao.
Theo kinh nghiệm của các cụ để bảo đảm có mùa gặt thành công, thửa đất hay mảnh ruộng cần hội đủ 4 điều kiện được tóm gọn trong câu: “nhất nước, nhị phân, tam cần, tứ giống.”
* “Nhất Nước”: Thứ nhất là Nước. Nước không chỉ là nước mà phải được hiểu là mảnh đất hay thửa ruộng được cầy bừa cẩn thận và có nước tưới đầy đủ.
* “Nhị Phân”: Thứ nhì là Phân Bón. Phân Bón càng được bón đúng loại, đầy đủ và đúng lúc thì càng tốt.
* “Tam Cần”: Thứ ba là Cần tức là Lao động. Lao động càng tiên tiến và càng cao về mặt kỹ thuật thì càng bảo đảm.
* “Tứ Giống”: Thứ bốn là Giống tức là Hạt giống. Hạt giống càng có năng suất cao, có sức đề kháng sâu rầy càng mạnh càng tốt
- Nước là cần nhất, nếu thiếu nước cây sẽ khô héo cằn cỗi những cây "háo" nước thì không sống được, cây chịu hạn thì có thể sống thiếu nước dài ngày. Thí dụ: cây xương rồng sống ở sa mạc hoặc loài thủy tức "cây mọc dưới nước",
- Phân: nói chung là loại thức ăn có trong trong môi trường đất của cây, nếu người trồng trộn thêm phân hóa học hoặc phân "xanh" có nguồn gốc hữu cơ vào đất sẽ giúp cây phát triển tốt và nhanh cho nhiều hoa quả.
- Cần: sự thường xuyên chăm sóc cây từ người trồng như tưới nước, bón phân, nhổ cỏ để hạn chế cây vô dụng tranh "ăn màu" của cây trồng, tỉa cành (loại bỏ những cành yếu), bấm ngọn (để cây phát triển ra nhiều cành), bắt sâu, diệt ốc sên, v.v nhằm bảo vệ sự sống cho cây.
- Giống: hạt giống (cây trồng từ hạt), cây giống (chiết cành, dâm cành hay cấy mô).
Cả 4 yếu tố trên ngày nay vẫn cần thiết trong nông nghiệp, tuy nhiên người ta chú ý đến việc thực hiện 4 yếu tố trên nghiêm ngặt hơn, linh hoạt hơn, có chọn lọc hơn đối với từng loại cây trồng và họ hiện đại hóa việc trồng trọt thông qua việc đưa máy móc, công cụ nông nghiệp vào việc canh tác để cày, bừa, xới tơi đất, gặt, đập, suốt lúa, v.v dùng máy bay để đi rải phân trên những cánh đồng bạt ngàn bát ngát để sao cho chi phí và công lao động đầu tư tối thiểu nhưng thu hoạch mùa vụ được tối đa .
Tóm lại môi trường thích hợp gần nguồn nước, có nguồn phân là rất quan trọng để nuôi trồng có hiệu quả khi có sự cần mẫn chăm sóc của con người và nguồn giống tốt và trên thực tiễn nhiều loại giống tốt nhưng trồng tại môi trường không thích hợp, không được chăm sóc cũng không có hiệu quả.
)
