Những câu tục ngữ có vai trò to lớn đối với con người, đặc biệt là những kinh nghiệm về lao động sản xuất, "Nhất nước nhì phân, tam cần, tứ giống" là một câu tục ngữ như thế. Câu tục ngữ đã thể hiện kinh nghiệm trong sản xuất nông nghiệp của nhân dân ta từ xa xưa.Trong câu tục ngữ, ông cha ta đã nhấn mạnh đến các yếu tố quan trọng thiết yếu trong quá trình canh tác nói chung và nghề trồng lúa nước nói riêng, đồng thời đề cập tới mức độ cần thiết của từng yếu tố.Trước hết đó là vai trò của nước trong quá trình sản xuất. Nước là một thành phần không thể thiếu đối với cây trồng, nó là thành phần chính và tham gia vào tất cả mọi qua trình cũng như hoạt động sống của cây. Nếu thiếu nước cây sẽ không thể phát triển, thậm chí có thể chết. Tiếp theo đó là phân bón, phân bón là nguồn thức ăn và dinh dưỡng cần thiết cho cây, nuôi dưỡng cây sinh trưởng và phát triển.Ở mỗi giai đoạn cây cần có những loại phân bón và liều lượng khác nhau, tỉ lệ các chất dinh dưỡng khác nhau.Đất có thể không cung cấp đủ dưỡng chất cho cây phát triển nên phải cần đến phân để hỗ trợ quá trình đó của cây. Ở vị trí thứ ba là vai trò của con người, sự cần cù chăm chỉ của con người cũng là yếu tố quyết định đến nông nghiệp. Nếu con người chăm chỉ tưới nước, bón phân thì cây mới có thể lớn khỏe, cho năng suất. Ở vị trí thứ ba là vai trò của con người, sự cần cù chăm chỉ của con người cũng là yếu tố quyết định đến nông nghiệp. Sự cần cù cần có cả về lao động chân tay và trí óc. Cuối cùng là vai trò của giống cây. Nguồn giống và chất lượng giống ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng cây trồng, cần có loại giống thích hợp với điều kiện đất đai, khí hậu của địa phương thì công chăm bón, cần cù mới phat huy tác dụng. Câu tục ngữ “Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống” đã khẳng định rõ vai trò của bốn yếu tố nước, phân bón, sự chăm chỉ của con người và giống cây trong quá trình sản xuất nông nghiệp và vẫn còn giá trị đến bây giờ.
“Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”.Phép liệt kê vừa có tác dụng nêu rõ thứ tự, vừa nhấn mạnh vai trò của từng yếu tố. Câu tục ngữ này cũng sử dụng các yếu tố Hán-Việt, đó là các số đếm Nhất, nhì, tam tứ có nghĩa là thứ nhất, thứ hai, thứ ba, thứ tư. Nghĩa của câu này là khi trồng lúa, quan trọng nhất là phải có nguồn nước đầy đủ, thứ hai là phải bón phân, thứ ba là sự cần cù chăm chỉ của con người và thứ tư là phải có giống tốt. Bốn yếu tố trên kết hợp lại với nhau sẽ cho một vụ mùa bội thu.
Tham khảo !
Trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam, những câu tục ngữ là đại diện cho tri thức và kinh nghiệm của cha ông về mọi lĩnh vực từ ngàn đời xưa. Đặc biệt là những câu tục ngữ về lao động sản xuất đã trở thành những bài học quý báu cho thế hệ người sau, dựa vào đó để nâng cao hiệu quả và năng suất lao động, giảm thiểu sức lao động và cải thiện chất lượng lao động.
Câu tục ngữ “Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống” là câu tục ngữ thể hiện kinh nghiệm trong sản xuất nông nghiệp của nhân dân ta từ xa xưa. Trong câu tục ngữ ông cha ta đã nhấn mạnh đến các yếu tố quan trọng thiết yếu trong quá trình canh tác nói chung và nghề trồng lúa nước nói riêng, đồng thời đề cập tới mức độ cần thiết của từng yếu tố. Theo đó, các yếu tố cần phải có trong canh tác nông nghiệp bao gồm: nguồn nước, phân bón, sự cần cù và loại giống, trình tự của các yếu tố này cũng nhất rõ ràng, nhất – nhì – tam – tứ.
Đầu tiên là “nhất nước”, có nghĩa yếu tố quan trọng nhất trong canh tác nông nghiệp chính là nguồn nước. Khoa học nghiên cứu đã cho thấy nước là một thành phần không thể thiếu đối với cây trồng, nó là thành phần chính và tham gia vào tất cả mọi qua trình cũng như hoạt động sống của cây. Cụ thể như các hoạt động quang hợp, vận chuyển chất dinh dưỡng, trao đổi chất…
Nguồn nước cũng ảnh hưởng tới chất lượng nông sản, nguồn nước sạch cho nông sản sạch và ngược lại, nước bẩn khiến cây trồng không phát triển và ô nhiễm. Nguồn nước cũng cần được cung cấp đầy đủ, phù hợp với từng thời kì sinh trưởng và phát triển của cây trồng mới mang lại hiệu quả cao nhất.
Tiếp theo đó là phân bón, phân bón là nguồn thức ăn và dinh dưỡng cần thiết cho cây, nuôi dưỡng cây sinh trưởng và phát triển. Ở mỗi giai đoạn cây cần có những loại phân bón và liều lượng khác nhau, tỉ lệ các chất dinh dưỡng khác nhau. Phân bón là yếu tố không thể thiếu trong nông nghiệp hiện đại, dù là phân vô cơ hay hữu cơ đều rất ý nghĩa đối với nền nông nghiệp hiện nay, đặc biệt là phương pháp nông nghiệp không cần đất như hiện nay.
Ở vị trí thứ ba là vai trò của con người, sự cần cù chăm chỉ của con người cũng là yếu tố quyết định đến nông nghiệp, sự cần cù cần có cả về lao động chân tay và trí óc, ngành nông nghiệp hiện nay không chỉ cần người nông dân chăm chỉ một nắng hai sương mà còn cần những người thông thái, tìm tòi và không ngừng học hỏi để nâng cao chất lượng hoạt động nông nghiệp.
Cuối cùng là yếu tố nguồn giống cây trồng, nguồn giống và chất lượng giống ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng cây trồng, cần có loại giống thích hợp với điều kiện đất đai, khí hậu của địa phương.
Như vậy, câu tục ngữ “Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống” đã khẳng định rõ vai trò của bốn yếu tố nêu trên trong quá trình sản xuất thâm canh nông nghiệp. Có hiểu được vai trò và tầm quan trọng của các yếu tố cũng như sự cần thiết trong kết hợp các yếu tố vào sản xuất mới có thể giúp cho nông nghiệp phát triển.
