Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
Một đêm phòng không vắng vẻ ,chàng ngồi buồn dưới ngọn đèn khuya,chợt đứa con nói rằng:
-Cha Đản lại đến kia kìa !
Chàng hỏi đâu.Nó chỉ bóng chàng ở trên vách:
-Đây này!
Thì ra ,thường ngày ,Ở một mình ,nàng hay đùa con, trỏ bóng mình mà bảo là cha Đản.Bấy giờ chàng mới tỉnh ngộ , thấu nỗi oan của vợ ,nhưng việc trót đã qua rồi !
a/Đoạn trích trên trích từ tác phẩm nào ?Của ai? Nêu xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác ,những giá trị nội dung và nghệ tuật cơ bản của tác phẩm ( không cần phân tích).
Đoạn trích từ truyện “ Người con gái Nam Xương”
Xuất xứ: “Chuyện người con gái Nam Xương” là một trong 20 truyện nằm trong tác phẩm nổi tiếng nhất của Nguyễn Dữ: “Truyền kì mạn lục” (Ghi chép tản mạn những truyện kì lạ).
Giá trị của tác phẩm
1. Giá trị nội dung
+ Giá trị hiện thực
- Chuyện phản ánh hiện thực xã hội phong kiến bất công với chế độ nam quyền, chà đạp lên số phận người phụ nữ (Đại diện là nhân vật Trương Sinh).
- Phản ánh số phận con người chủ yếu qua số phận người phụ nữ: chịu nhiều oan khuất và bế tắc.
- Phản ánh xã hội phong kiến với những cuộc chiến tranh phi nghĩa liên miên, làm cho cuộc sống của người dân càng rơi vào bế tắc.
+ Giá trị nhân đạo
a. Ca ngợi vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam qua nhân vật Vũ Nương
- Vũ Nương là người con gái thuỳ mị, nết na, tư dung tốt đẹp.
- Vũ Nương là người có vẻ đẹp đức hạnh.
* Vũ Nương là một người vợ thuỷ chung:
-Mới về nhà chồng, hiểu Trương Sinh có tính đa nghi, nàng luôn giữ gìn khuôn phép…
- Khi tiễn chồng đi lính nàng chỉ thiết tha: “ngày về mang theo được hai chữ bình yên”.
- Khi chồng đi lính, nàng da diết nhớ chồng, luôn thấy hình bóng chồng bên mình như hình với bóng.
- Khi bị nghi oan, nàng nhẫn nhục, cố gắng hàn gắn tình cảm vợ chồng.
- Sống ở thuỷ cung nàng vẫn nặng tình với quê hương, với chồng con…
* Vũ Nương là một người con dâu hiếu thảo:
- Thay chồng chăm sóc mẹ.
- Mẹ chồng ốm, nàng thuốc thang, lễ bái, nói lời ngọt ngào khuyên lơn.
- Mẹ chồng mất: nàng hết lòng thương xót, lo liệu ma chay chu đáo như đối với cha mẹ đẻ.
(Lời người mẹ chồng trước lúc mất đã khẳng định tấm lòng hiếu thảo hết mực của Vũ Nương)
* Vũ Nương là một người mẹ yêu thương con:
- Yêu thương, chăm sóc con.
- Chỉ cái bóng mình trên tường để dỗ dành con,…
* Vũ Nương là người phụ nữ trọng nhân phẩm và tình nghĩa:
- Vũ Nương đã chọn cái chết để tự minh oan cho mình, để bảo vệ nhân phẩm của người phụ nữ (khác với nhân vật Vũ Nương trong truyện cổ tích).
- Dù nhớ về quê hương nhưng nàng vẫn quyết giữ lời hứa với Linh Phi → coi trọng tình nghĩa.
b. Thể hiện niềm thương cảm đối với số phận oan nghiệt của người phụ nữ và ước mơ, khát vọng về một cuộc sống công bằng, hạnh phúc cho họ.
(Đoạn truyện dưới thuỷ cung chính là sáng tạo của Nguyễn Dữ)
c. Gián tiếp lên án, tố cáo xã hội phong kiến bất công
- Xã hội phong kiến với chế độ nam quyền đã dung túng, bênh vực những suy nghĩ, hành động của Trương Sinh, đẩy Vũ Nương đến cái chết bi thảm.
- Xã hội phong kiến với những cuộc chiến tranh phi nghĩa chia cách tình cảm vợ chồng, cha con, đã gây ra bị kịch của cuộc đời Vũ Nương.
- Xã hội phong kiến không có chỗ cho những con người tốt đẹp như Vũ Nương được sống → Vũ Nương không thể trở về.
2 . Giá trị nghệ thuật
- Nghệ thuật dựng truyện: Trên cơ sở có sẵn, tác giả đã sáng tạo thêm và sắp xếp các tình tiết làm cho diễn biến của truyện hợp lí, tự nhiên, tăng kịch tính, hấp dẫn và sinh động.
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật: Nhân vật được khắc hoạ tâm lí và tính cách thông qua lời nói (đối thoại) và lời tự bạch (độc thoại). (Khác với nhân vật trong truyện cổ tích)
- Sử dụng yếu tố truyền kì (kì ảo): làm nổi bật giá trị nhân đạo của tác phẩm.
- Kết hợp các phương thức biểu đạt: Tự sự + Biểu cảm (trữ tình) làm nên một áng văn xuôi trữ tình sống mãi với thời gian.
