Đọc các ví dụ sau và trả lời câu hỏi.
Ví dụ:
(1) Bà già đi chợ cầu Đông Bói xem một quẻ lấy chồng lợi chăng? Thầy bói xem quẻ nói rằng: Lợi thì có lợi nhưng răng không còn.
(2) Sánh với Na-va "ranh tướng" Pháp Tiếng tăm nồng nặc ở Đông Đường.
(3) Mênh mông muốn mẫu một màu mưa Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ.
(4)Con cá đối bỏ trong cối đá, Con mèo cái nằm trên mái kèo Trách chả trách mẹ em nghèo, anh nỡ phụ duyên em.
(5) Ngọt thơm sau lớp vỏ gai, Quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng. Mời cô mời bác ăn cùng, Sầu riêng mà hóa vui chung trăm nhà.
a) Cách sử dụng từ ngữ có gì đặc biệt?
b) Tác dụng của cách sử dụng từ ngữ là gì?
c) Các cách sử dụng từ ngữ trên được gọi là chơi chữ, theo em, thế nào là chơi chữ?
d) Trong tiếng Việt, các lối chơi chữ thường gặp là: dùng từ ngữ đồng âm; dùng lối nói trại âm( gần âm); dùng cách điệp âm; dùng lối nói lái; dùng từ trái nghĩa , đồng nghĩa, gần nghĩa,... Theo em, mỗi ví dụ nêu trên thuộc lối chơi chữ nào?
- Ví dụ (1):
-Ví dụ (2):
- Ví dụ (3):
-Ví dụ (4):
-Ví dụ (5):
a, Ví dụ (1) sử dụng từ đồng âm : "lợi"
Lợi 1 : Lợi ích, thuận lợi
Lợi 2 : Phần thịt bao quanh chân răng
Ví dụ (2) Sử dụng lối nói trạn âm ( gần âm ) : Ranh tướng gần với danh tướng nhưng nghĩa khác xa nhau
- Danh tướng : Vị tướng giỏi được lưu danh
- Ranh tướng : Kẻ anh ma
Ví dụ (3) Dử dụng cách điệp âm "m"
Ví dụ (4) Nói lái cá đối - cối đá, mèo cái - mái kèo
Ví dụ (5) Sử dụng từ đồng âm "sầu riêng"
Sử dụng từ trái nghĩa "sầu riêng" -"vui chung"
b, Ví dụ (1) : Gây bất ngờ, thú vị
Ví dụ (2) : tỏ ý khinh thường, coi rẻ
Ví dụ (3) : Tạo sự thú vị, hấp dẫn
Ví dụ (4) Tạo sự thú vị, hấp dẫn
Ví dụ (5) Tạo sự hấp dẫn
c, Chơi chữ là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm, hài hước,...làm cho câu văn hấp dẫn, thú vị
d,
VD (1) : Dùng từ đồng âm
VD (2) : Dùng lối nói trại âm ( gần âm )
VD (3) : Dùng cách điệp âm
VD (4) : Dùng lối nói lái
VD (5) : Dùng từ đồng âm, từ trái nghĩa
Chúc bạn học tốt <3
