Question

Có ý kiến cho rằng:"Bài thơ Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi là một bức tranh tuyệt đẹp về thiên nhiên và đời sống". Ý kiến khác lại khẳng định :"Cảnh ngày hè chất chứa một tư tưởng lớn xuyên suốt sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Trãi là tư tuỏng nhân nghĩa yêu nước thương dân" bằng những hiểu biết về bài thơ hãy trinh bày những suy nghĩ về các ý kiến trên.

Answer 1

THAM KHẢO Mỗi ý kiến trong đề bài đều nêu lên một nét đặc sắc về nội dung của bài thơ: bức tranh tuyệt đẹp về thiên nhiên và đời sống (6 câu đầu) và tư tưởng nhân nghĩa yêu nước thương dân (2 câu cuối).
- Bình luận từng ý kiến:
+ Ý kiến thứ nhất: “Cảnh ngày hè” (“Bảo kính cảnh giới”, bài 43) của Nguyễn Trãi là một bức tranh tuyệt đẹp về thiên nhiên và đời sống.
Khẳng định ý kiến đúng. Chứng minh:®
• Bức tranh thiên nhiên được gợi lên bởi hàng loạt các hình ảnh, âm thanh ước lệ quen thuộc, tượng trưng cho thiên nhiên mùa hè (tán hòe, hoa thạch lựu, ao sen, tiếng ve). Cảnh vật thiên nhiên trong bức tranh mang một sức sống căng tràn, một nội lực ăm ắp.
• Bức tranh đời sống được cảm nhận qua âm thanh tiếng họp chợ ở một làng chài xa xa lúc chiều muộn. Âm thanh lao xao từ xa vọng lại gợi cảnh sống sinh hoạt thanh bình, rộn ràng, no đủ của những người dân làng chài đâu đó phía xa lầu.
Sáu câu thơ đầu của bài thơ đã phác họa bức tranh thiên nhiên và bức tranh đời sống tuyệt đẹp, thể hiện lòng yêu thiên nhiên, yêu đời tha thiết của Nguyễn Trãi.®
+ Ý kiến thứ hai: Cảnh ngày hè” chất chứa một tư tưởng lớn xuyên suốt sự nghiệp trước tác của Nguyễn Trãi: tư tưởng nhân nghĩa yêu nước thương dân.
Khẳng định ý kiến đúng. Hai câu thơ cuối bài thể hiện ước vọng cao đẹp của Nguyễn Trãi: Nguyễn Trãi chỉ là một đại quan nhưng lại có ước muốn của một đấng quân vương, của bậc đại đế: Ước mong đất nước thanh bình, dân no đủ giàu mạnh. Đó là ước muốn cao hơn địa vị, là khát vọng mang tầm cỡ Nghiêu Thuấn, tấm lòng Nghiêu Thuấn. Đây cũng là khát vọng mãnh liệt suốt cuộc đời Ức Trai dẫu là khi thời chiến (®Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân) hay lúc thời bình (Dân giàu đủ khắp đòi phương).
- Cả hai ý kiến đều đúng nhưng mới chỉ bàn đến một khía cạnh nội dung của bài thơ. Hai ý kiến không loại trừ nhau mà cùng nhau thể hiện trọn vẹn nội dung tư tưởng của tác phẩm.
* Đánh giá
- Cảnh ngày hè thể hiện trọn vẹn vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi: tấm lòng yêu thiên nhiên, yêu đời tha thiết và tư tưởng nhân nghĩa yêu nước thương dân.
- Vẻ đẹp tâm hồn đó được thể hiện thành công thông qua tài năng ngôn ngữ và những phá cách táo bạo của Nguyễn Trãi trong thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật.