Câu 1 :
+) Đặc điểm của phong trào Cần Vương
- Mục tiêu: Chống thực dân Pháp, chống phong kiến đầu hàng, giành độc lập dân tộc, khôi phục lại chế độ phong kiến độc lập.
- Lãnh đạo: Văn thân, sĩ phu. Một số cuộc khởi nghĩa đã có những người tài giỏi xuất thân từ nông dân tham gia lãnh đạo bên cạnh các văn thân sĩ phu, tiêu biểu là Cao Thắng bên cạnh Phan Đình Phùng trong cuộc khởi nghĩa Hương Khê, Cao Điền bên cạnh Tống Duy Tân trong cuộc khởi nghĩa Hùng Lĩnh.
- Lực lượng tham gia: Văn thân, sĩ phu yêu nước, nông dân.
- Hình thức đấu tranh: Tất cả các cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần Vương đều theo hình thức đấu tranh duy nhất là vũ trang bạo động. Đó cũng là truyền thống của dân tộc ta trong sự nghiệp đấu tranh bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc. Điều này chứng tỏ phong trào Cần Vương đã kế thừa truyền thống đấu tranh của dân tộc.
Các cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần Vương đã tận dụng mọi loại hình của đấu tranh vũ trang: Cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy tận dụng địa bàn rộng lớn ở đồng bằng Bắc Bộ để tiến hành cuộc chiến tranh du kích với căn cứ chính ở Hưng Yên- Hải Dương và các tỉnh thuộc tả ngạn sông Hồng; khởi nghĩa Ba Đình lại dựa vào điều kiện tự nhiên để xây dựng hệ thống phòng thủ kiên cố; cuộc khởi nghĩa Hương Khê lại lợi dụng địa thế hiểm trở của núi rừng để đánh giặc.
+ ) Tính chất của phong trào Cần Vương.
Đây là một phong trào yêu nước chống ngoại xâm, thể hiện ý chí đấu tranh kiên cường bất khuất của dân tộc ta đứng trên lập trường phong kiến
+ ) Ý nghĩa lịch sử của phong trào Cần Vương.
- Phong trào thể hiện tinh thần yêu nước bất khuất, ý chí quật cường của nhân dân ta mà chủ yếu là nông dân nhằm thực hiện mục tiêu cao cả chống thực dân Pháp cứu nguy cho tổ quốc, yêu nước là chính, Cần Vương chỉ
- Sự thất bại của phong trào đều do hệ tư tưởng phong kiến chi phối. Điều đó chứng tỏ sự bất lực của hệ tư tưởng phong kiến trong việc giải quyết nhiệm vụ mà lịch sử đặt ra. Do đó, thất bại của phong trào đã chấm dứt thời kì đấu tranh theo ý thức hệ tư tưởng phong kiến, chấm dứt sứ mệnh lịch sử của giai cấp phong kiến trong việc lãnh đạo phong trào cách mạng. Từ đây phong trào cách mạng của Việt Nam đặt ra yêu cầu cần phải tìm ra con đường đấu tranh mới có thể giành được độc lập dân tộc, nó giúp cho những người yêu nước Việt Nam hướng đến những ánh sáng tư tưởng mới để tiếp tục thực hiện nhiệm vụ giải phóng dân tộc là phụ.
- Tuy cuối cùng thất bại nhưng phong trào có tác dụng cổ vũ mạnh mẽ tinh thần đấu tranh, tinh thần yêu nước của nhân dân ta.
Câu 3 :
*Giống nhau:
Đều là phong trào yêu nước chống Pháp của nhân dân ta.
Đều có sự tham gia đông đảo của các tầng lớp nhân dân.
Đều thất bại
*Khác nhau:
Lãnh đạo:
Phong trào Cần Vương: Văn thân sĩ phu yêu nước dưới ngọn cờ Cần Vương
Phong trào nông dân Yên Thế: Nông dân đứng đầu là Đề Thám
Mục tiêu:
Phong trào Cần Vương: Chống Pháp giành lại độc lập dân tộc.
PTND Yên Thế: Mong muốn xây dựng cuộc sống bình quân bình đẳng và sơ khai về kinh tế và xã hội.
Địa bàn hoạt động:
Phong trào Cần Vương: Địa bàn hoạt động rộng khắp Bắc Kì và Trung Kì
Phong trào nông dân Yên Thế: Vùng núi rừng Yên Thế của Bắc Giang.
Tính chất:
PT Cần Vương: Là phong trào đấu tranh yêu nước chống Pháp theo khuynh hướng phong kiến
Phong trào Yên THế: Là phong trào nông dân mang tính tự phát.
Phong trào Cần Vương phát triển qua hai giai đoạn và kết thúc sớm hơn PTND Yên Thế
Phong trào nông dân Yên Thế phát triển qua 3 giai đoạn và kết thúc trước khi chiến tranh thế giới thứ nhất nổ ra.
Nguyên nhân thất bại :
- ko liên kết phong trào cả nước
- Lãnh đạo bảo thủ, phong kiến
- Lực lượng ít
- Địa bàn hoạt động hẹp
Câu 2 :
Nhận xét về phong trào vũ trang chống Pháp cuối thế kỉ XIX :
- Về thời gian : phong trào Cần vương diễn ra trong thời gian dài (từ 1885 đến 1896).
- Về địa bàn : Phong trào diễn ra trên địa bàn rộng lớn khắp Bắc Kì và Trung Kì.
- Về lực lượng :
+ Lãnh đạo là các văn thân, sĩ phu yêu nước.
+ Đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia (người Kinh, người dân tộc thiểu số, người Lào).
-Về tính chất : Phong trào Cần vương là phong trào yêu nước chống Pháp bị chi phối bởi hệ tư tưởng phong kiến (vì nó nhằm giúp vua chống Pháp để xây dựng lại vương triều phong kiến).
- Về phương pháp đấu tranh : chủ yếu nặng về khởi nghĩa vũ trang. ít chú trọng đến công tác tuyên truyền, đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, chính trị...
- Kết quả : cuối cùng phong trào Cần vương bị thất bại do so sánh lực lượng giữa ta và địch chênh lệch ; sai lầm trong tổ chức lãnh đạo...
- Ý nghĩa : Phong trào Cần vương thể tinh thần yêu nước, kiên quyết đấu tranh chống ngoại xâm của nhân dân ta: phong trào đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho sự nghiệp đấu tranh giành và bảo vệ độc lập dân tộc...
