Hình ảnh thực:nói về chiếc bánh trôi dân dã của dân tộc:hình tròn,sắc trắng,bên trong có nhân màu đỏ; quy trình làm và cách luộc bánh.
Ẩn dụ: từ chiếc bánh trôi dân dã, Hồ Xuân Hương muốn nói về người phụ nữ có vẻ ngoài xinh đẹp,trong trắng,thuần khiết nhưng lại có cuộc đời long đong,lận đận. Thân phận bị vùi dập như vậy nhưng họ vẫn luôn giữ gìn phẩm hạnh,tấm lòng son sắt của mình với chồng con.
Ẩn dụ: tác giả mượn hình ảnh bánh trôi nước để nói về thân phận của những người con gái xưa dù tài hoa, xinh đẹp trong xã hội xưa mà số phận lênh đênh trôi nổi, số phận của họ lại bị phụ thuộc vào những kẻ khác.