Bài tập 1: Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Sao em không về chơi thôn Vĩ
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên.
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền
(“Đây thôn Vĩ Dạ”- Hàn Mặc Tử)
Câu 1: Nên hiểu như thế nào về ý nghĩa của từ “về chơi”? Có thể thay thế bằng các từ cùng trường nghĩa như: Sao em không về thăm thôn Vĩ?
Câu 2: Hình ảnh “nắng mới lên” gợi cho em vẻ đẹp như thế nào? Hãy so sánh với hình ảnh “nắng” được sử dụng trong các trường hợp sau:
a. Trong làn nắng ửng khói mơ tanĐôi mái nhà tranh lấm tấm vàng (“Mùa xuân chín”- Hàn Mặc Tử)
b. Pháo đã nổ đưa xuân về vang độngVườn đầy hoa ríu rít tiếng chim trong
Cỏ non biếc giật mình chờ nắng rụng (“Xuân về”-Chế Lan Viên)
c. Nắng xuân tươi trên thân dừa xanh dịuTàu cau non lấp loáng muôn gương xanh
Ánh nhởn nhơ đùa quả non trắng phếu
Và chảy tan qua kẽ lá cành chanh. (“Xuân lòng”- Tố Hữu)
Câu 3: Cảm nhận của em về hình ảnh so sánh “xanh như ngọc”. So sánh với sắc xanh trong những câu thơ dưới đây:
a. Trời thu xanh ngắt mấy tầng cao (“Thu Vịnh”- Nguyễn Khuyến) b. Một vùng cỏ mọc xanh rì (“Truyện Kiều”- Nguyễn Du) c. Suối dài xanh mướt nương ngô (“Sáng tháng năm”-Tố Hữu) d. Quê hương tôi có con sông xanh biếc(“Nhớ con sông quê hương”- Tế Hanh)
Bài tập 2
Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Của ong bướm này đây tuần tháng mật;
Này đây hoa của đồng nội xanh rì;
Này đây lá của cành tơ phơ phất;
Của yến anh này đây khúc tình si.
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi;
Mỗi sáng sớm, thần vui hằng gõ cửa;
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần;
Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.
(“Vội vàng”- Xuân Diệu)
Câu 1: Chỉ ra những từ ngữ, hình ảnh tác giả sử dụng để miêu tả bức tranh mùa xuân. Qua đó giúp anh (chị) cảm nhận bức tranh mùa xuân và cảm xúc của tác giả như thế nào?
Câu 2: Theo anh (chị), cách so sánh“tháng giêng ngon như một cặp môi gần” có gì đặc biệt? Cách so sánh đó có khác gì với cách so sánh ở hai câu thơ sau:
Mai cốt cách, tuyết tinh thần
Mỗi người mỗi vẻ mười phân vẹn mười (“Truyện Kiều”, Nguyễn Du)
Câu 3: Xác định cách ngắt nhịp của các câu thơ trong đoạn thơ trên. Cách ngắt nhịp đó có tác dụng gì trong việc bộc lộ mạch cảm xúc của tác giả?
Bài tập 3:
Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Lớp lớp mây cao đùn núi bạc
Chim nghiêng cánh nhỏ. Bóng chiều sa
Lòng quê dợn dợn vời con nước
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà.
(“Tràng giang”, Huy Cận)
Câu 1: Xác định các từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ tác giả sủ dụng để miêu tả cảnh hoàng hôn và tâm trạng thương nhớ quê hương của tác giả!
Câu 2: Câu thơ “Chim nghiêng cánh nhỏ. Bóng chiều sa” về hình thức có gì đặc biệt?Cảm nhận của em về ý thơ.
Câu 3: Hai câu thơ “Lòng quê dợn dợn vời con nước. Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà” gợi cho em nhớ đến câu thơ nào của nhà thơ Thôi Hiệu trong bài “Hoàng Hạc lâu”? Em hiểu thế nào về từ “dợn dợn”?Ý thơ của Huy Cận có gì khác so với hai câu thơ của nhà thơ Thôi Hiệu?
Bài tập 4:
Đọc 2 câu thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Ngày qua ngày lại qua ngày
Lá xanh nhuộm đã thành cây lá vàng.
(“Tương tư”- Nguyễn Bính)
Câu 1: Theo anh (chị) tác giả dùng từ “nhuộm” trong câu thơ trên có gì đặc biệt? Có thể thay thế từ khác cùng trường nghĩa: Lá xanh giờ đã thành cây lá vàng không?
Câu 2: So sánh sắc thái nghĩa của từ “nhuộm” với các từ cùng trường nghĩa in đậm sau:
a. Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh (“Thơ duyên”- Xuân Diệu)
b. Người lên ngựa kẻ chia bào
Rừng phong thu đã nhuốm màu quang san (“Truyện Kiều”-Nguyễn Du)
c.Ve kêu rừng phách đổ vàng (“Việt Bắc”- Tố Hữu)
