Câu 1:
* Vị trí địa lí và kích thước:
- Châu Á là 1 bộ phận của lục địa Á - Âu
- Lãnh thổ kéo dài từ vùng cực Bắc đến vùng Xích đạo
- Diện tích: 41,5 triệu km2 (kể cả các đảo: 44,4 triệu km2) ➝ Diện tích lớn nhất thế giới
- Tiếp giáp:
+ 2 châu lục: châu Âu, châu Phi
+ 3 đại dương: Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương, Bắc Băng Dương
⇒ Ý nghĩa:
- Vị trí kéo dài từ vùng cực Bắc đến vùng Xích đạo làm cho lượng bức xạ Mặt Trời phân bố không đều, hình thành các đới khí hậu thay đổi từ Bắc xuống Nam
- Kích thước lãnh thổ rộng lớn làm cho khí hậu phân hóa thành các kiểu khác nhau:
+ Khí hậu ẩm ở gần biển
+ Khí hậu lục địa khô hạn ở vùng lục địa
* Khí hậu:
Phân hóa thành nhiều đới và nhiều kiểu khác nhau:
- Đới khí hậu cực và cận cực
- Đới khí hậu ôn đới
+ Kiểu khí hậu ôn đới lục địa
+ Kiểu khí hậu ôn đới gió mùa
+ Kiểu khí hậu ôn đới hải dương
- Đới khí hậu cận nhiệt
+ Kiểu khí hậu cận nhiệt địa trung hải
+ Kiểu khí hậu cận nhiệt lục địa
+ Kiểu khí hậu cận nhiệt núi cao
+ Kiểu khí hậu cận nhiệt gió mùa
- Đới khí hậu nhiệt đới
+ Kiểu khí hậu nhiệt đới khô
+ Kiểu khí hậu nhiệt đới gió mùa
- Đới khí hậu Xích đạo
* Khoáng sản:
- Phong phú và có trữ lượng lớn: dầu mỏ, khí đốt, than, sắt, crom và 1 số kim loại màu như: đồng, thiếc...
- Các sông: Lê-na, I-ê-nit-xây, Ô-bi, A-mua, Ấn, Hằng, Hoàng Hà, Trường Giang, Mê Công, Ti-gro, Ơ-phrat
* Cảnh quan:
- Phân hóa đa dạng:
+ Rừng lá kim(tai ga) có diện tích rộng lớn, phân bố chủ yếu ở Xi-bia
+ Rừng cận nhiệt đới ẩm ở Đông Á và rừng nhiệt đới ẩm ở Đông Nam Á, Nam Á: là rừng giàu bậc nhất thế giới, động, thực vật phong phú, đa dạng, có nhiều loài quý hiếm
+ Ngoài ra: đài nguyên, rừng hỗn hợp và rừng lá rộng...
- Nguyên nhân: do sự phân hóa đa dạng về khí hậu
Câu 2:
* Dân cư:
- Chủ yếu thuộc chủng tộc Môn-gô-lô-it và Ơ-rô-pê-ô-it
- 1 số ít thuộc chủng tộc Ô-xtra-lô-it
* Xã hội:
Châu Á là nơi ra đời của các tôn giáo lớn
Tôn giáo | Thời gian ra đời | Nơi ra đời | Phân bố |
Ấn Độ giáo | Thế kỉ đầu của thiên niên kỉ thứ nhất trước công nguyên | Ấn Độ | Ấn Độ |
Phật giáo | Thế kỉ VI trước công nguyên | Ấn Độ | Bắc Á, Đông Nam Á |
Ki-tô giáo | Đầu công nguyên | Pa-le-xtin | Tây Á |
Hồi giáo | Thế kỉ VII sau công nguyên | A-rập Xê-út | Tây Á, Nam Á |
Câu 3:
- Trình độ phát triển giữa các nước và vùng lãnh thổ rất khác nhau
+ Nhật Bản là nước phát triển cao nhất châu Á, đứng thứ 2 thế giới, sau Hoa Kì và là nước có nền kinh tế - xã hội phát triển toàn diện
+ 1 số nước và vùng lãnh thổ có mức độ công nghiệp hóa khá cao và nhanh như Xin-ga-po, Hàn Quốc, Đài Loan... được gọi là những nước công nghiệp mới
+ 1 số nước đang phát triển có mức độ công nghiệp hóa nhanh, song nông nghiệp vẫn đóng vai trò quan trọng như: Trung Quốc, Ấn Độ, Ma-lai-xi-a, Thái Lan... Các nước này tập trung phát triển dịch vụ và công nghiệp chế biến để xuất khẩu, nhờ đó tốc độ tăng trưởng kinh tế khá cao
+ 1 số nước đang phát triển, nền kinh tế dựa chủ yếu vào sản xuất nông nghiệp như: Mi-an-ma, Lào, Băng-la-đét, Nê-pan, Cam-pu-chia...
+ Ngoài ra, còn có 1 số nước như Bru-nây, Cô-oét, A-rập Xê-út... nhờ có nguồn dầu khí phong phú được nhiều nước công nghiệp đầu tư khai thác, chế biến, trở thành những nước giàu nhưng trình độ kinh tế - xã hội chưa phát triển cao
- 1 số quốc gia tuy thuộc loại nước nông - công nghiệp nhưng lại có các ngành công nghiệp rất hiện đại như các ngành điện tử, nguyên tử, hàng không vũ trụ... Đó là các nước: Trung Quốc, Ấn Độ, Pa-xki-tan...
- Hiện nay, ở châu Á, số lượng các quốc gia có thu nhập thấp, đời sống nhân dân nghèo khổ... còn chiếm tỉ lệ cao
Câu 4:
1. Khu vực Tây Nam Á:
* Vị trí địa lí:
- Nằm giữa vĩ độ 12o B ➝ 42o B
- Tiếp giáp:
+ Biển A-rap, Biển Đỏ, Biển Đen, biển Địa Trung Hải, biển Ca-xpi
+ Khu vực: Trung Á, Nam Á
+ Châu lục: châu Âu, châu Phi
⇒ Vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng, nằm ở ngã ba đường, nơi qua lại của 3 châu lục, giữa các vùng biển và đại dương
* Địa hình:
- Phía Đông Bắc: núi cao bao quanh sơn nguyên Thổ Nhĩ Kì và I-ran
- Phía Tây Nam: sơn nguyên A-rap rộng lớn
- Ở giữa: đồng bằng Lưỡng Hà
* Khí hậu:
- Khô nóng mang tính chất lục địa sâu sắc
* Tài nguyên:
- Trữ lượng dầu khí lớn nhất thế giới
- Phân bố: đồng bằng Lưỡng Hà, bán đảo A-rap, vịnh Pec-xích
* Dân cư:
- Chủ yếu theo đạo Hồi, đều là người A-rập
- 80% ➝ 90% dân số ở thành thị
* Kinh tế:
- Trước đây: chủ yếu là nông nghiệp: trồng lúa mì, chà là, chăn nuôi du mục, dệt thảm
- Ngày nay: công nghiệp và thương mại phát triển: công nghiệp khai thác và chế biến dầu mỏ
2. Khu vực Nam Á:
* Vị trí địa lí:
- Nằm từ khoảng 9o B ➝ 37o B
- Tiếp giáp:
+ Vịnh Ben-gan, biển A-rap
+ Khu vực: Tây Nam Á, Tây Á, Đông Á, Đông Nam Á
* Khí hậu:
- Đại bộ phận nằm trong đới khí hậu nhiệt đới gió mùa
- Lượng mưa lớn nhưng phân bố không đều
- Nhịp điệu gió mùa ảnh hưởng rất lớn tới đời sống sinh hoạt sản xuất của cư dân Nam Á
* Sông ngòi:
- Có nhiều sông lớn: Ấn, Hằng, Bra-ma-put
- Chế độ nước chảy chia 2 mùa rõ rệt: mùa lũ và mùa cạn
* Cảnh quan:
- Đa dạng: rừng nhiệt đới ẩm, xa van, hoang mạc và núi cao
* Dân cư:
- Mật độ dân số đông nhất châu Á
- Dân cư phân bố ko đều
+ Đông đúc: đồng bằng Ấn - Hằng, ven biển
+ Thưa thớt: vùng núi cao và hoang mạc Tha
* Kinh tế:
- Nền kinh tế đang phát triển, nông nghiệp vẫn là chủ yếu
- Ấn Độ có nền kinh tế phát triển nhất Nam Á
+ Công nghiệp: đạt trình độ cao
+ Nông nghiệp: đạt được nhiều thành tựu to lớn nhờ 2 cuộc ''cách mạng xanh'' và ''cách mạng trắng''
+ Dịch vụ: chiếm tới 48% GDP