- Những điều gợi lên kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên của nhân vật tôi: Mỗi tâm hồn sẽ có một kí ức riêng, và cũng sẽ có những tác nhân riêng đánh thức kí ức ấy sống dậy. Với nhà văn Thanh Tịnh tác nhân để đánh thức kỉ niệm buổi tựu trường đầu tiên của ông đó là:
-“Hàng năm cứ vào ngày cuối thu (1), lá ngoài đường rụng (2) nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc (3) lòng tôi lại náo nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường. ...Mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ (4)”.
1, 2, 3, 4 đó là những tín hiệu báo rằng ngày tựu trường đã đến gợi nhớ đến ngày tôi đi học đầu tiên trong cuộc đời. Những câu văn ngân nga, trầm bổng, bâng khuâng chất đầy kỉ niệm.
- Trình tự miêu tả: Theo trình tự thời gian, không gian và có một trình tự khác nữa theo diễn biến tâm trạng của nhân vật tôi trong buổi sáng tựu trường.
- Trình tự thời gian: Cảm xúc được khơi nguồn từ hiện tại khi nhân vật “tôi” đã trưởng thành sau đó dẫn về quá khứ tuổi thơ khi nhân vật “tôi” trong ngày đầu tiên đi học.
- Trình tự không gian:
+ Không gian trên con đường đến trường.
+ Không gian ở sân trường Mĩ Lí.
+ Không gian ở trong lớp học.
- Theo diễn biến tâm trạng: Lúc sáng sớm trên con đường làng với mẹ -> lúc cậu bé bước vào sân trường -> lúc nghe tiếng trống vào lớp -> lúc chờ đợi ông đốc học đọc tên -> lúc thầy giáo đón vào lớp -> lúc giờ học bắt đầu.
