Tham khảo
1. Quy mô và gia tăng dân số
Tác động tích cực:
Với quy mô dân số lớn nhất thế giới (~1,4 tỷ người), Trung Quốc có lực lượng lao động dồi dào, cung cấp nguồn nhân công phong phú và giá rẻ cho sản xuất, đặc biệt trong công nghiệp và dịch vụ, giúp thu hút đầu tư nước ngoài.
Tác động tiêu cực:
Gây áp lực lên tài nguyên, môi trường, y tế, giáo dục và an sinh xã hội. Tốc độ gia tăng dân số dù đã chậm lại, nhưng dân số đông vẫn là thách thức lớn trong việc quản lý đô thị và phúc lợi xã hội.
2. Cơ cấu dân số
Lợi thế dân số vàng:
Trung Quốc từng có tỷ lệ người trong độ tuổi lao động rất cao, giúp tăng năng suất và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ trong nhiều thập kỷ.
Thách thức già hóa:
Chính sách một con kéo dài khiến dân số Trung Quốc đang già hóa nhanh chóng, gây thiếu hụt lao động trẻ và tăng gánh nặng chăm sóc người cao tuổi, ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế bền vững.
3. Phân bố dân cư không đều
Tập trung đông ở phía Đông (đồng bằng, ven biển):
Dân cư chủ yếu tập trung ở khu vực phát triển kinh tế mạnh như Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Đông..., thuận lợi cho tập trung công nghiệp, thương mại, dịch vụ và đầu tư hạ tầng.
Vùng Tây (núi, cao nguyên, khô hạn) ít dân:
Gây khó khăn cho phát triển kinh tế - xã hội ở miền Tây; cần chính sách hỗ trợ, di dân và đầu tư để thu hẹp khoảng cách vùng miền.
4. Đô thị hóa nhanh
Tác động tích cực:
Đô thị hóa tạo điều kiện cho hình thành các trung tâm kinh tế lớn, phát triển hạ tầng, dịch vụ, công nghệ, và thu hút vốn đầu tư. Nhiều thành phố trở thành đầu tàu kinh tế như Thượng Hải, Thâm Quyến.
Tác động tiêu cực:
Gây ra các vấn đề như quá tải hạ tầng, ô nhiễm môi trường, nhà ở thiếu thốn và phân hóa giàu nghèo trong đô thị.