Trong truyện ngắn Vợ chồng A phủ,nhà văn Tô Hoài đã thể hiện suy tư ám ảnh của Mị khi nghĩ về kiếp sống trâu ngựa của chính mình :"Ở lâu trong cái khổ , Mị quen khổ rồi. Bây giờ thì Mị tưởng mình cũng là con trâu, mình cũng là con ngựa " và khi Mị bị trói "Mị vùng bước đi .Nhưng chân tay đau không cựa được. Mị không nghe tiếng sáo nữa. Chỉ còn nghe tiếng chân ngựa đạp vào vách. Ngựa vẫn đứng yên , gãi chân , nhai cỏ. Mị thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa".

Phân tích hai chi tiết trên , từ đó làm nổi bật sự thay đổi của nhân vật Mị