...Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay!
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
a) Bài thơ "Đồng chi” được sáng tác trong hoàn cảnh nào? Kể tên các phẩm khác trong chương trình Ngữ văn lớp 9 có cùng đề tài với bài thơ đó, ghi rõ tên tác giả
b) Các từ vai, miệng, chân, tay, đầu trong đoạn thơ, từ nào được dùng theo nghĩa gốc, từ nào được dùng theo nghĩa chuyển? Nghĩa chuyển nào được hình thành theo phương thức ẩn dụ, nghĩa chuyển nào được hình thành theo phương thức hoán dụ?
c) Một cử chỉ giản dị "tay nắm lấy bàn tay" đã gợi tình yêu thương, tiếp thêm sức mạnh để những người lính vượt qua khó khăn. Hãy viết một đoạn văn nghị luận nêu suy nghĩ của em về sức mạnh của tinh yêu thường trong cuộc sống hôm nay.
"Làng" là tác phẩm thành công của nhà văn Kim Lân viết về người nông dân. Trong tác phẩm, nhà văn có viết:
... "Về đến nhà, ông Hai nằm vật ra giường, mấy đứa trẻ thấy bố hôm nay có vẻ khác, len lén đưa nhau ra đầu nhà chơi sậm chơi sụi với nhau.
Nhìn lũ con, tủi thân, nước mắt ông lão cứ giàn ra. Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư? Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu ... Ông lão nắm chặt hai tay lại và rít lên:
- Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này."
Em hãy viết đoạn văn tổng – phân – hợp (khoảng 12 câu) phân tích diễn biến tâm trạng của ông Hai từ khi nghe tin làng Dầu theo giặc đến khi tâm sự với người con út. (Trong đoạn văn có sử dụng câu bị động và câu cảm thán, chú thích rõ)
Câu thơ “Đêm rét chung chăn thành đội tri kỉ” đã thể hiện sự sẻ chia, gắn bó, yêu thương của những người lính. Từ hình ảnh đó kết hợp với những hiểu biết xã hội, hãy viết đoạn văn khoảng 10 câu nêu suy nghĩ của em về ý nghĩa của tình yêu thương đối với đời sống con người.
Nhà văn Nguyễn Đình Thi khi còn sống than rằng ông cả đời sợ nhất hai loại rác: rác ngôn ngữ và rác thải.
Lời tâm sự của nhà văn đã gợi cho em những suy nghĩ gì về hiện trạng rác ngôn ngữ xung quanh ta hiện nay. Hãy viết một đoạn văn (khoảng 2/3 trang giấy thi) nêu suy nghĩ của em.
Đọc đoạn văn sau và làm theo yêu cầu bên dưới:
Hôm đó, trên xe buýt có người đàn ông cao tuổi. Ông lên xe ở một trạm trên đường Nguyễn Trãi. Xe chạy. Sau khi lục lọi chiếc cặp đeo bên hông, lại móc hết túi quần, túi áo ông già vẫn không thấy tiền để mua vé. Ông ngồi lặng với khuôn mặt đỏ bừng. Lúc này, một cô học sinh ngồi ở hàng ghế sau đã len lén nhét tờ 5.000 đồng vào túi quần ông. Khu nhân viên thu tiền vé đến, theo phản xạ ông lại đưa tay lục túi quần và thầy tớ 5.000 đồng. Ông mừng ra mặt, trả tiền và cứ tưởng đó là tiền của mình. Còn cô gái thì lẳng lặng mỉm cười.
a) Vì sao có học sinh đã len lén nhét tờ 5.000 đồng vào túi quần của ông giả mà không đưa trực tiếp cho ông?
b) Câu: "Còn cô gái thì lẳng lặng mỉm cười" giúp em hiểu thêm điều gì về cô học sinh?
c) Suy nghĩ của em về “người tử tế" được gợi lên qua câu chuyện trên. Trình bày khoảng 5 – 7 dòng.
CHIẾC BÁT VỠ
Ở thành phố kia có một bác thợ rèn, bác có một người con trai duy nhất... Một ngày nọ, không may cậu bị tai nạn xe hơi, tuy giữ được tính mạng nhưng lại bị mất cả hai chân...
Một lần, vì quá đau khổ, anh tìm cách tự tử bằng cách uống thuốc ngủ, nhưng may thay cha anh kịp thời phát hiện đưa anh tới bệnh viện, cứu anh qua cơn nguy kịch.
Một ngày sau người con trai tỉnh, bác thợ rèn mang đồ ăn tới cho con. Anh con trai tức giận hất đổ khay đồ ăn, rồi chỉ chiếc bát vỡ dưới nền, nói:
– Cha à, cha cứu con làm gì, cuộc đời con giờ như chiếc bát vỡ kia rồi, mãi mãi không lấy lại được nữa!
...Một tuần sau anh được đưa trở nhà. Anh thấy trên bàn mình có một chiếc bát sắt. Anh lấy làm lạ lẫm.
– Con có biết nguồn gốc chiếc bát sắt này không, con trai?
– Ưm…ý cha là? – Anh ấp úng nói.
– Chính là chiếc bát sành hôm trước đó con, cha cho nó vào lò nung, cho thêm sắt nữa, rồi đúc ,thế là nó trở thành chiếc bát sắt này đó con...
Câu 1 (0,5 điểm). Xác định phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích trên.
Câu 2 (0,5 điểm). Tìm phương ngữ Nam tương ứng với từ “bát" trong câu văn "Anh thấy trên bàn mình có một chiếc bát sắt."
Câu 3 (1,0 điểm). - Con có biết nguồn gốc chiếc bút sắt này không, con trai?
- Ưm...ỷ cha là? - Anh ấp ủng nói.
" Trong đoạn hội thoại trên, người con dã vi phạm phương châm hội thoại nào? Vì sao?
Câu 4 (1,0 điểm). Em rút ra được bài học gì từ câu nói "Chính là chiếc bát sành hôm trước, cha cho nó vào lò nung, cho thêm sắt nữa, rồi đúc, thế là nó trở thành chiếc bát sắt này đó con."