lí bí ( còn gọi là lí bôn ) quê ở thái bình , vốn xuất thân từ 1 hào trưởng địa phương đã từng nhận 1 chức vụ nhỏ trong chính quyền đô hộ nhưng ông từ quan về quê nhân dân sẵn có lòng căm ghét chế độ sĩ tộc của nhà lương , ông bí mật triêu tập nhân dân , luyện tập quân sĩ chờ ngày khởi nghĩa

- cùng quê với lí bí có tinh thiều , cha con tù trưởng du diên là triệu túc , triệu quang phục và tướng phạm tu năm542 cuộc khởi nghĩa bùng nổ . quân lương đại bại , thứ sử tiêu tư hoảng sợ bỏ chạy về nước . thành long biên đc giải phóng .

-mùa xuân năm543 vua lương lại sai thứ sử giao châu là tôn quýnh , thứ sử tân châu là lưu tử cùng đem quân sang đàn áp . chiến đấu ác liệt quân lương 10 phần bị tiêu diệt đến 7,8 phần , bọn sống sót tháo chạy về quảng châu

- đầu năm 544 lí bí lên ngôi hoàng đế còn gọi là ls nam đế , dựng triều đình, cắt cử quan lại , đặt tên nc là vạn xuân. triệu túc đc phong làm thái phó , tinh thiều làm tướng văn , phạm tu làm tướng võ . đóng đo ở cửa sông tô lịch

- mùa hè năm 545, nhà lương sai dương phiêu làm thứ sử giao châu , trần bá tiên làm tư mã , đem quân sang xâm lược nước ta . do quân của nhà lương quá mạnh , lí nam đế chống cự ko nổi phải vượt sông thao , chạy vào động quất lão thuộc tam nông phú thọ ngày nay và giao binh quyền lại cho triệu quang phục con trai triệu túc là 1 tướng trẻ có tài năng .

triệu quang phục lui quân về đóng ở đầm dạ trạch để cố thủ. là 1 vùng lầy lội đầy lau sậy , cây cỏ um tùm , ở giữa đầm có 1 khoảng đất cao , có thể đóng quân an toàn . địa thế hiểm trở , ko quen địa hình , địa vật ko thể tiến vào đc . đc nhân dân ủng hộ , quân đội của triệu quang phục đóng quân ở đây chờ thời gian phục thù

- triệu quang phục tập trung toàn bộ quân lực phản kích mãnh liệt vào quân lương . ban ngày tắt hết khói lửa , ban đêm chờ thời cơ tiêu diệt giặc . dương sàn là 1 viên tướng bất tài , quân lương lại mỏi mệt nên nhanh chóng tan vỡ nhân đà thắng lợi đó , triệu quang phục chỉ huy quân dội kéo về giải phóng long biên , xây lựng lại nhà nước vạn xuân . triệu quang phục lên làm vua ( triệu việt vương)

cuộc sống của người nguyên thủy

-người tối cổ : biết làm những túp lều bằng lá cây hoặc cỏ khô để ở đặc biệt biết làm công cụ bằng đá , biết dùng lửa sưởi ấm và nướng thức ăn . sống thành bầy đàn .

-người tinh khôn : sống khoảng vài chục người , nay đây mai đó , hái lượm. trên cơ sở phát minh ra trồng trọt , chăn nuôi , làm đồ gốm ... họ đã biết họp nhau lại thành nhóm gồm vài chục gia đình , cùng làm chung, hưởng chung,gọi là thị tộc . họ cũng đã biêt giúp đỡ nhau , nghe lời nhau và biết vui chơi , đeo đồ trang sức .

mình chỉ gợi ý thôi nha bn

- Đó là dòng cảm xúc bồi hồi , xúc động trước sự biến đổi của thiên nhiên và cảnh vật : thời tiết vào cuối thu , lá ngoài đường rùng nhiều và trên ko có những đám mây bàng bạc

- thời gian ko gian ấy gợi mở những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trừng đầu tiên trong đời : từ con đường , cảnh vật vốn rất quen nhưng lần này tự nhiên thấy lạ , nhân vật "tôi" trang trọng và đứng đắn ; ngạc nhiên thấy sân trường hôm nay ai cũng ăn mặc sạch sẽ, gương mặt tươi cười và sáng sủa ; ngôi trường vừa xinh xắn , vừa oai nghiêm khác thường . nhân vật " tôi" từng cảm thấy mình bé nhỏ , lo sợ vẩn vơ đến dật mình và lúng túng khi nghe gọi đến tên mình ; cảm giác trống trải khi sắp phải rời xa bàn tay dịu dàng của mẹ

- bước vào thế giới khác , vừa gần gũi vừa xa lạ

- vừa ngỡ ngàng , vừa tụ tin khi bước vào giờ học đầu tiên

- dòng cảm xúc của nhân vật "tôi " hòa quyện giữa trữ tình ( biểu cảm )với ta và kể (tự sự) vừa mượt mà vừa tạo nên xao xuyến khôn nguôi

ến nay, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra câu trả lời thỏa đáng. Có hai giả thuyết:

- Giả thuyết thứ nhất cho rằng ban đầu nước biển cũng ngọt y hệt nước sông, nước hồ. Sau đó, muối từ trong nham thạch và các lớp đất xói mòn, theo mưa chảy ra các dòng sông. Rồi các dòng sông đổ về biển cả. Nước biển bốc hơi, trút xuống thành những cơn mưa. Mưa lại đổ ra các dòng sông... Cứ như vậy, theo thời gian, muối đã lắng đọng dần xuống biển, khiến biển ngày càng mặn hơn. Theo đó, dựa vào hàm lượng muối trong nước biển, người ta có thể tính ra tuổi của nó.

- Giả thuyết thứ hai cho rằng, ngay từ đầu nước biển đã mặn như vậy. Lý do là các nhà khoa học thấy rằng, hàm lượng muối trong nước biển không tăng lên đều đặn theo tuổi của trái đất. Khi nghiên cứu những lớp đất đá trong các hang động bị nước biển tràn vào, người ta thấy rằng, hàm lượng muối trong nước biển luôn thay đổi, khi lên khi xuống chứ không cố định. Đến nay, người ta vẫn chưa biết tại sao lại như vậy.

- trái đất có dạng hình cầu , nên bao giờ cũng đc mặt trời chiếu sáng 1 nửa . Nửa đc chiếu sáng là ngày , nửa nằm trong bóng tối là đêm . Trong khi đó , trái đất lại tự quay từ Tây sang Đông , nên ở khắp nơi trên trái đất đều lần lượt có ngày và đêm kế tiếp nhau .

MB: ca dao việt nam đã bộc lộ tình cảm sâu sắc đời sống trước tình cảm của con người . Đặc bệt là tình cảm gia đình , tình bạn bè . Thật vậy ca dao là thứ tiếng nói tình cảm gia đình sâu sắc , tình bạn bè thắm thiết .

TB: trước hết ca dao biểu hiện tình nhớ thương của những người con , người cháu với ông bà kính yêu trong mỗi gia đình :

" ngó lên nuột lạt mái nhà bao nhiêu nuột lạt nhớ ông bà bấy nhiêu "

" nuột lạt " là những nút buộc trên mái nhà của người dan Việt Nam xưa . nhà làm bằng tre , dùng lạt để buộc do vậy nuột lạt trên mái nhà nhiều vô kể và vô cùng quan trọng .

ông bà sinh ra cha mẹ . cha mẹ lại có công sinh thành và nuôi dưỡng ta lên người . câu ca dao :

" công cha như núi ngất trời

nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển đông"

như lời gọi ta hãy nhớ lấy điều đó mà tu dưỡng thành người

" núi cao biển rộng mênh mông

cù lao 9 chữ ghi lòng con ơi"

dân gian đã lấy " núi ngất trời và nước ngoài biển đông " để so sánh với công cha nghĩa mẹ . chúng ta phải tạc dạ ghi lòng đẻ báo đáp công lao sinh thành và dưỡng dục ấy .

cha mẹ hòa thuận thương yêu nhhau là niểm hạnh phúc con trẻ . thương yêu vợ chồng của cha mẹ là gốc rễ hạnh phúc của gia đình . ca dao đã nói điều ấy thật tế nhị và dễ thương :

" râu tôm nấu với ruột bầu

chồng chan vợ húp gật đầu khen ngon"

cha mẹ hòa thuận thương yêu nhau sinh ra con cái . anh em cùng cha mẹ sinh ra mà ko yo thương nhau thì chính là đi ngược với lẽ tự nhiên của cuộc sống:

" anh em như thể chân tay

rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần "

ca dao còn là tiếng nói của tình bạn bè thân thiết . trong cuộc đời ta có đc 1 người bạn hiền chính là 1 nguồn động lực lớn để ta học tập và lao động đạt kết quả tốt . Gặp đc người bạn hiền chính là 1 niểm vui lớn :

" ra đi mà gặp bạn hiền

như là ăn quả đào tiên trên trời "

theo quan niệm của dân gian , đc ăn quả đào tiên sẽ trường thọ trăm tuổi . Bạn hiền đc ví như quả đào tiên càng khẳng định tình bạn đẹp trong sáng là cao quý

KB: quả thật ca dao việt nam là tiếng nói tình cảm của người việt nhất là tình cảm gia đình, tình bạn bè . Đọc ca dao, học ca dao việt nam em càng yêu gia đình mình , càng quý mến bạn bè và nguyện tu dưỡng để trở thành 1 nười con ngoan hiếu thảo của gia đình , 1 người bạn tốt , chân tình , trong sáng.

*HẾT*

- giá trị hiện thực : truyện ngắn " Sống chết mặc bay " đã phản ánh 1 thực trạng của xã hội việt nam thời Pháp thuộc : bọn quan lại , tay chân của chính quyền thống trị do Pháp dựng lên , hâu hết là những kẻ vô lương tâm , chỉ lấy việc đục khoét dân làm mục đích của việc làm quan , chẳng bao giờ lo cho dân , luôn bỏ mặc họ trong cảnh thiên tai như hạn hán , lụt lội , cảnh đói rét và nhiều tai nạn xã hội khác .

- giá trị nhân đạo: đc thể hiện ở chỗ tác giả đứng về phía dân đen , thương cảm trước cảnh sống vất vả , khổ cực của họ , xót xa trước nạn lụt làm bao nhiêu nhà cửa trôi , người chết vô cùng căm phẫn trước sự nhẫn tâm , vô trách nhiệm của bạn quan lại , dám lên tiếng vạch mặt chúng , tố cáo chúng bàng 1 hình tượng văn học gây xúc động lòng người

-thế giới của tri thức( sự hiểu biết phong phú)
-của tình cảm thiêng liêng thầy trò ,bạn bè( tình cảm mới,những quan hệ mới )