Tập đọc: Thái sư Trần Thủ Độ
Nội dung lý thuyết
Các phiên bản khác1. Giới thiệu
| Bài đọc giới thiệu về tấm gương giữ nghiêm phép nước của thái sư Trần Thủ Độ (1194 – 1264) – một người có công lớn trong việc sáng lập nhà Trần và lãnh đạo cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống quân Nguyên xâm lược nước ta (1258). |
/Tu%E1%BA%A7n%2020/unnamed.jpg)
@612152@
2. Luyện đọc
/Tu%E1%BA%A7n%2020/Capture.png)
Thái sư Trần Thủ Độ
Trần Thủ Độ là người có công lập nên nhà Trần, lại là chú của vua và đứng đầu trăm quan, nhưng không vì thế mà tự cho phép mình vượt qua phép nước.
Có lần, Linh Từ Quốc Mẫu, vợ ông, muốn xin riêng cho một người làm chức câu đương. Trần Thủ Độ bào người ấy:
- Ngươi có phu nhân xin cho làm chức câu đương, không thể ví như những câu đương khác. Vì vậy, phải chặt một ngón chân để phân biệt.
Người ấy kêu van mãi, ông mới tha cho.
Một lần khác, Linh Từ Quốc Mẫu ngồi kiệu đi qua chỗ thềm cấm, bị một người quân hiệu ngăn lại. Về nhà, bà khóc:
- Tôi là vợ thái sư mà bị kẻ dưới khinh nhờn.
Ông cho bắt người quân hiệu đến. Người này nghĩ là phải chết. Nhưng khi nghe anh ta kể rõ ngọn ngành, ông bảo:
- Ngươi ở chức thấp mà biết giữ phép nước như thế, ta còn trách gì nữa!
Nói rồi, lấy vàng, lụa thưởng cho.
Trần Thủ Độ có công lớn, vua cũng phải nể. Có viên quan nhân lúc vào chầu vua, ứa nước mắt tâu:
- Bệ hạ còn trẻ mà thái sư chuyên quyền, không biết rồi xã tắc sẽ ra sao. Hạ thần lấy làm lo lắm.
Vua đem viên quan đến gặp Trần Thủ Độ và nói:
- Kẻ nào dám tâu xằng với trẫm là Thượng phụ chuyên quyền, nguy cho xã tắc.
Trần Thủ Độ trầm ngâm suy nghĩ rồi tâu:
- Quả có chuyện như vậy. Xin bệ hạ quở trách thần và ban thưởng cho người nói thật.
Theo ĐẠI VIỆT SỬ KÍ TOÀN THƯ
@612238@
Chia đoạn:
- Đoạn 1: Từ đầu đến ông mới tha cho.
- Đoạn 2: Từ Một lần khác đến Nói rồi, lấy vàng, lụa thưởng cho.
- Đoạn 3: Phần còn lại.
Giọng đọc:
- Đoạn 1:
+ Câu giới thiệu về Trần Thủ Độ - đọc với giọng chậm rãi, rõ ràng.
+ Chuyển giọng hấp dẫn khi kể sự kiện Trần Thủ Độ giải quyết việc một người được Linh Từ Quốc Mẫu xin cho chức câu đương.
+ Câu nói của Trần Thủ Độ “Ngươi có phu nhân xin… phải chặt một ngón chân để phân biệt.” đọc với giọng nghiêm, lạnh lùng.
- Đoạn 2:
+ Lời Linh Từ Quốc Mẫu: ấm ức.
+ Lời Trần Thủ Độ: ôn tồn, điềm đạm.
- Đoạn 3:
+ Lời viên quan tâu với vua: tha thiết.
+ Lời vua: chân thành, tin cậy.
+ Lời Trần Thủ Độ: trầm ngâm, thành thật, gây ấn tượng bất ngờ về cách ứng xử.
@612302@
Chú thích:
| - Thái sư: | Chức quan đầu triều thời xưa. | |
| - Câu đương: | Một chức vụ nhỏ ở xã, giữ việc bắt bớ, áp giải người có tội. |
|
| - Kiệu: | Một phương tiện đi lại thời xưa gồm một chiếc ghế ngồi có mái che và đôi đòn khiêng, thường do bốn người khiêng. |
|
| - Quân hiệu: | Chức quan võ nhỏ. | |
| - Thềm cấm: | Khu vực cấm trước cung vua. |
|
| - Khinh nhờn: | Coi thường. | |
| - Kể rõ ngọn ngành: | Nói rõ đầu đuôi sự việc. | |
| - Chầu vua: | Vào triều nghe lệnh của vua. |
|
| - Chuyên quyền: | Nắm mọi quyền hành và tự ý quyết định mọi việc. | |
| - Xã tắc: | Đất nước, nhà nước. | |
| - Hạ thần: | Từ quan lại thời xưa dùng để tự xưng khi nói với vua. | |
| - Tâu xằng: | Tâu sai sự thật. | |
| - Thượng phụ: | Từ xưng hô để tỏ ý tôn kính Trần Thủ Độ (thượng: bề trên, phụ: cha) |
/Tu%E1%BA%A7n%2020/1200px-Vietnamese_Tirrailleurs_of_Nguyen.jpg)
/Tu%E1%BA%A7n%2020/unnamed%20(1).jpg)
/Tu%E1%BA%A7n%2020/image_gallery.jpg)
/Tu%E1%BA%A7n%2020/Lich%20su%2010%20hinh%2066NC-jpg.jpg)
@612363@
3. Nội dung chính
Bài đọc nói về đức hạnh và tấm lòng của Thái sư Trần Thủ Độ đối với vua Trần và đất nước. Ông phân biệt công tư rõ ràng, không chuyên quyền. Ông răn đe kẻ dưới, thưởng phạt công minh, luôn lo lắng cho đất nước.