Chủ đề 1: Este. Lipit

Nội dung lý thuyết

Các phiên bản khác

1)    Este: (là sản phẩm của p.ứ giữa axit cacboxylic và ancol)

a)   Công thức chung:

(RCOO)mR’n; đơn chức: RCOOR’; no đơn chức: CnH2nO2; không no đơn chức: CnH2n-2kO2;

HCOOCH3: metyl fomiat; CH3COOCH3: metyl axetat

b)   Tính chất hóa học

*   P.ứ thủy phân:

RCOOR’ + HOH \(\rightarrow\) RCOOH + R’OH (trong môi trường axit; p.ứ hai chiều)

RCOOR’ + NaOH \(\rightarrow\) RCOONa + R’OH (môi trường kiềm, p.ứ xà phòng hóa)

*   P.ứ tráng bạc:

HCOOR’ + AgNO3/NH3 \(\rightarrow\) 2Ag

c)   Điều chế

*   P.ứ este hóa: RCOOH + R’OH = RCOOR’ + HOH (t0, xt: H2SO4)

*   CH3COOH + CHCH \(\rightarrow\) CH3COOCH=CH2  (Vinyl axetat)

2)    Lipit

a)   Khái niệm chung:

Chất béo: là trieste của glixerol với axit béo, gọi chung là triglixerit hay triaxylglixerol.

Công thức chung: RCOOCH2CH(OOCR’)CH2OOCR’’.

R, R’, R’’ là các gốc hiđrocacbon có thể giống nhau hoặc khác nhau.

b)   Tính chất hóa học

*   P.ứ thủy phân:

(CH3[CH2]16COO)3C3H5    (tristearin)   +   3HOH   =   3CH3[CH2]16COOH   + C3H5(OH)3

(glixerol)

*   P.ứ xà phòng hóa:

(CH3[CH2]16COO)3C3H5  + 3NaOH \(\rightarrow\) 3CH3[CH2]16COONa + C3H5(OH)3

*   P.ứ cộng hiđro của chất béo lỏng

Triolein: (C17H33COO)3C3H + 3H2  \(\rightarrow\)(C17H35COO)3C3H5  (rắn)