Bài 9: Pháp luật với sự phát triển của đất nước

1. Vai trò của pháp luật đối với sự phát triển bền vững của đất nước 

a. Trong lĩnh vực kinh tế

- Thứ nhất, pháp luật tạo ra khung pháp lí cần thiết của họat động kinh doanh. 

- Thứ hai, pháp luật ghi nhận và bảo đảm quyền tự do kinh doanh của công dân để khơi dậy và phát huy mọi tiềm năng trong xã hội. 

- Thứ ba, thông qua các quy định về thuế, pháp luật khuyến khích các họat động kinh doanh trong những ngành, nghề có lợi cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

b. Trong lĩnh vực văn hóa  (đọc thêm)

-  Pháp luật giữ vai trò chủ đạo, tác động tích cực vào sự nghiệp xây dựng nền văn hóa Việt Nam. 

-  Những quy định của PL về văn hóa góp phần phát huy giá trị văn hóa dân tộc và tinh hoa VH nhân lọai, đáp ứng nhu cầu đời sống tinh thần của ND, nâng cao dân trí, xây dựng đạo đức và lối sống tốt đẹp của người Việt Nam

c. Trong lĩnh vực xã hội

- Pháp luật có vai trò quan trọng thúc đẩy sự phát triển trong lĩnh vực xã hội.

-Trong nền kinh tế thị trường, nhiều vấn đề xã hội phát sinh, cần phải được giải quyết: dân số và việc làm; bất bình đẳng xã hội và tăng nhanh khoảng cách giàu nghèo; bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cho nhân dân; xóa đói giảm nghèo; tệ nạn xã hội; đạo đức và lối sống; v.v…

Chăm sóc sức khỏe nhân dân, sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình.

- Các vấn đề xã hội trên đây chỉ có thể được giải quyết một cách hiệu quả nhất thông qua các quy định của pháp luật.

d. Trong lĩnh vực bảo vệ môi trường

- Những năm qua, phát triển kinh tế xã hội ở nước ta còn dựa nhiều vào việc khai thác tài nguyên thiên nhiên; công nghệ sản xuất còn sử dụng nhiều năng lượng, nguyên liệu, thải ra nhiều chất độc gây ô nhiễm môi trường.

- Trước thực trạng việc khai thác tài nguyên thiên nhiên, việc sản xuất kinh doanh ở nước ta là một trong những nguyên nhân làm suy thoái môi trường 

Giải pháp bảo vệ môi trường: 

- Biện pháp phát triển khoa học công nghệ

- Các quy định của pháp luật có tác dụng ngăn ngừa, hạn chế tác động xấu của con người trong quá trình khai thác, sử dụng tài nguyên thiên nhiên nhằm bảo vệ có hiệu qua môi trường và tài nguyên thiên nhiên.

e. Trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh 

- Pháp luật là cơ sở để tăng cường tiềm lực quốc phòng, giữ vững an ninh quốc gia, thông qua đó tạo ra môi trường hòa bình, ổn định để phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội và bảo vệ môi trường, bảo đảm cho đất nước có đầy đủ điều kiện để phát triển bền vững.

- Pháp luật về quốc phòng và an ninh qui định về bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, giữ vững an ninh chính trị và trật tự an tồn xã hội.

- Pháp luật qui định nhiệm vu,ï quyền hạn, trách nhiệm, nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ an ninh quốc gia của các tổ chức và công dân.

- Pháp luật trừng trị nghiêm khắc đối với những hành vi xâm phạm an ninh quốc gia, xâm phạm độc lập chủ quyền và tồn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.

-Pháp luật giữ vai trò đảm bảo các điều kiện an ninh trật tự cần thiết để xã hội ổn định và phát triển.

2. Một số nội dung cơ bản của pháp luật trong sự phát triển bền vững của đất nước

a. Nội dung cơ bản của pháp luật về phát triển kinh tế

* Quyền tự do kinh doanh của công dân

- Quyền tự do kinh doanh được qui định trong Hiến pháp và các luật về kinh doanh.

- Tự do kinh doanh có nghĩa là mọi công dân khi có đủ điều kiện do pháp luật quy định đều có quyền tiến hành họat động kinh doanh sau khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp nhận đăng kí kinh doanh.

* Kinh doanh bao gồm ba loại hoạt động:

- Hoạt động sản xuất là hoạt động quan trọng nhất của con người.

- Hoạt động tiêu thụ sản phẩm là hoạt động thương mại nhằm thực hiện lưu thông hàng hố từ người sản xuất đến người tiêu dùng.

- Hoạt động dịch vụ là hoạt động phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt của con người.

* Nghĩa vụ của công dân khi thực hiện các họat động kinh doanh

- Kinh doanh đúng ngành, nghề ghi trong giấy phép kinh doanh và những ngành, nghề mà pháp luật không cấm.

Kinh doanh các mặt hàng cấm sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật.

- Nộp thuế đầy đủ theo quy định của pháp luật.

- Bảo vệ môi trường.

- Tuân thủ các quy định về quốc phòng, an ninh, trật tự, an tòan xã hội v.v…

b. Nội dung cơ bản của pháp luật về phát triển về văn hóa

- Pháp luật về sự phát triển văn hóa Việt Nam được quy định trong Hiến pháp, Bộ luật Dân sự, Luật Di sản văn hóa, Luật Xuất bản, Luật Báo chí, v.v… Đó là hệ thống quy định của pháp luật về xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; nguyên tắc quản lí nhà nước về văn hóa...

- Mọi di sản văn hóa ở trong lòng đất thuộc đất liền, hải đảo, ở vùng nội thuỷ, lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đều thuộc sở hữu toàn dân.

c. Nội dung cơ bản của pháp luật về phát triển các lĩnh vực xã hội

- Pháp luật khuyến khích các cơ sở kinh doanh tạo ra nhiều việc làm mới.

- Pháp luật quy định, Nhà nước sử dụng các biện pháp kinh tế - tài chính để thực hiện xóa đói, giảm nghèo. 

Trao tặng bò cho bà con hộ nghèo giúp bà con xóa đói giảm nghèo. 

- Luật Hôn nhân và gia đình và Pháp lệnh Dân số đã quy định công dân có nghĩa vụ thực hiện kế họach hóa gia đình; xây dựng gia đình hạnh phúc bền vững;… 

 - Luật Bảo vệ, Chăm sóc sứa khỏe nhân dân quy định các biện pháp giảm tỉ lệ mắc bệnh, nâng cao thể lực, tăng tuổi thọ và bảo đảm phát triển giống nòi. 

 - Luật Phòng, chống ma túy, Pháp lệnh Phòng, chống mại dâm quy định về phòng, chống tội phạm, ngăn chặn và bài trừ các tệ nạn xã hội, nhất là nạn mại dâm, ma túy; ngăn chặn, đẩy lùi đại dịch HIV/AIDS,… 

Bắt giữ các đối tượng tàn trữ, sử dụng ma túy gây ảnh hưởng đến trật tự xã hội.

d.  Nội dung cơ bản của pháp luật về bảo vệ môi trường

 - Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên là nhiệm vụ quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội của đất nước. 

- Nhà nước đã ban hành một hệ thống các văn bản luật... 

- Bảo vệ môi trường phải gắn kết hài hòa với phát triển kinh tế xã hội.

Phát triển kinh tế phải đi đôi với bảo vệ môi trường.

- Pháp luật nghiêm cấm các hành vi phá hoại, khai thác trái phép tài nguyên thiên nhiên.

- Mọi hành vi xâm hại đến môi trường - tài nguyên thiên nhiên đều bị xử lí nghiêm khắc theo qui định của pháp luật. 

- Bảo vệ môi trường tài nguyên thiên nhiên là trách nhiệm của tồn xã hội. 

e. Nội dung cơ bản của pháp luật về quốc phòng, an ninh. 

- Để tăng cường quốc phòng, bảo vệ an ninh quốc gia, Nhà nước đã ban hành những văn bản pháp luật như Luật Quốc phòng, Luật An ninh quốc gia, Luật Công an nhân dân, Luật Nghĩa vụ quân sự,…

Thanh niên đến tuổi phải có trách nhiệm đăng kí nghĩa vụ quân sự theo quy định của pháp luật.

- Nguyên tắc hoạt động quốc phòng và bảo vệ an ninh quốc gia:

+ Phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và tồn dân tộc.

+ Kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế-xã hội với tăng cường tiềm lực quốc phòng và bảo vệ an ninh quốc gia.

+ Phối hợp có hiệu quả hoạt động quốc phòng, an ninh và đối ngoại.

Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng.

+ Xây dựng nền quốc phòng toàn dân;…

* Ý nghĩa của pháp luật về quốc phòng và an ninh: Nghĩa vụ thiêng liêng và cao quí của công dân. Mọi công dân thực hiện quyền và nghĩa vụ bảo vệ tổ quốc bảo vệ an ninh quốc gia.