Bài 44. Thấu kính phân kì

Nội dung lý thuyết

I. Đặc điểm của thấu kính phân kì

1. Thí nghiệm

 

thấu kính phân kì

Chiếu một chùm sáng tới song song theo phương vuông góc với mặt một thấu kính phân kì, ta thu được một chùm tia ló phân kì.

2. Hình dạng của thấu kính phân kì

 

thấu kính phân kì

Thấu kính phân kì thường có phần rìa dày hơn phần giữa

 

thấu kính phân kì kí hiệu

Kí hiệu thấu kính phân kì

@90438@@90439@

II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính phân kì

ánh sáng qua tkpkánh sáng qua tkpk

1. Trục chính

Trong các tia tới vuông góc với mặt thấu kính hội tụ, có một tia ló truyền thẳng không đổi hướng.

Tia này trùng với một đường thẳng được gọi là trục chính (\(\Delta\)) của thấu kính.

2. Quang tâm

Quang tâm (O) là điểm chính giữa của thấu kính.

Mọi tia sáng qua quang tâm đều truyền thẳng.

3. Tiêu điểm

tiêu điểm thấu kính phân kì

Một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính phân kì cho chùm tia ló kéo dài cắt nhau tại điểm F trên trục chính. F gọi là tiêu điểm của thấu kính phân kì và nằm cùng phía với tia tới.

Mỗi thấu kính phân kì có hai tiêu điểm F và F' nằm về hai phía của thấu kính, cách đều quang tâm O.

4. Tiêu cự

Khoảng cách từ quang tâm tới tiêu điểm gọi là tiêu cự của thấu kính.

OF = OF' = f

@90440@

Lưu ý: 

Đường truyền của hai tia sáng đặc biệt qua thấu kính phân kì:

  • Tia tới đến quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo phương của tia tới.
  • Tia tới song song với trục chính thì tia ló kéo dài đi qua tiêu điểm.