Bài 42. Thấu kính hội tụ

Nội dung lý thuyết

I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ

1. Thí nghiệm

thấu kính hội tụ

Chiếu một chùm sáng tới song song theo phương vuông góc với mặt một thấu kính hội tụ, ta thu được một chùm tia ló hội tụ.

  • Tia sáng đi tới thấu kính gọi là tia tới.
  • Tia khúc xạ đi ra khỏi thấu kính gọi là tia ló.

2. Hình dạng của thấu kính hội tụ

hình dạng thấu kính hội tụ

Thấu kính hội tụ thường có phần rìa mỏng hơn phần giữa

kí hiệu thấu kính hội tụ

Kí hiệu thấu kính hội tụ

@90378@@90374@

II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ

tia sáng qua thấu kính hội tụ

1. Trục chính

Trong các tia tới vuông góc với mặt thấu kính hội tụ, có một tia ló truyền thẳng không đổi hướng.

Tia này trùng với một đường thẳng được gọi là trục chính (\(\Delta\)) của thấu kính.

2. Quang tâm

Quang tâm (O) là điểm chính giữa của thấu kính.

Mọi tia sáng qua quang tâm đều truyền thẳng.

3. Tiêu điểm

     

Một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính cho chùm tia ló hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính.

Mỗi thấu kính có hai tiêu điểm F và F' nằm về hai phía của thấu kính, cách đều quang tâm.

@90436@

4. Tiêu cự

Khoảng cách từ quang tâm tới tiêu điểm gọi là tiêu cự của thấu kính.

OF = OF' = f

Lưu ý: 

Đường truyền của ba tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ:

  • Tia tới đến quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo phương của tia tới.
  • Tia tới song song với trục chính thì tia ló đi qua tiêu điểm.
  • Tia tới đi qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính.