Bài 2. Biểu đồ cột kép

Cho hai biểu đồ cột như hình dưới lần lượt biểu diễn sản lượng khai thác và nuôi trồng thủy sản của nước ta giai đoạn 2000-2016:

Ta có thể biểu diễn đồng thời sản lượng từng loại qua các năm trên cùng một biểu đồ, gọi là biểu đồ cột kép:

Quan sát biểu đồ ta thấy:

• Đối tượng thống kê là các năm 2000, 2005, 2010, 2015.
• Tiêu chí thống kê là sản lượng khai thác, nuôi trồng thủy sản qua từng năm.
• Ứng với mỗi đối tượng thống kê có một số liệu thống kê theo tiêu chí, lần lượt được biểu diễn ở trục thẳng đứng.
• Trong biểu diễn thống kê về khai thác, các cột đều được tô màu xanh và được quy định bằng hình chữ nhật màu xanh ở phía trên của biểu đồ.
• Trong biểu diễn thống kê về nuôi trồng, các cột đều được tô màu đỏ và được quy định bằng hình chữ nhật màu đỏ ở phía trên của biểu đồ.

Ví dụ 1: Quan sát biểu đồ cột kép về sản lượng khai thác và nuôi trồng thủy sản của nước ta giai đoạn 2000-2016 và cho biết:

a) Tổng sản lượng khai thác giai đoạn 2000-2016 là bao nhiêu?

b) Những năm nào có sản lượng nuôi trồng lớn hơn sản lượng khai thác?

c) Sản lượng chênh lệch giữa khai thác và nuôi trồng năm 2016 là bao nhiêu?

Giải:

a) Tổng sản lượng khai thác giai đoạn 2000-2016 là:

1660,9 + 1987,9 + 2414,4 + 3226,1 = 9289,3 (nghìn tấn)

b) Năm có sản lượng nuôi trồng lớn hơn khai thác là 2010 và 2016.

c) Năm 2016 có sản lượng nuôi trồng lớn hơn sản lượng khai thác là:

3644,6 - 3226,1 = 418,5 (nghìn tấn).

Ví dụ 2: Biểu đồ cột kép ở Hình dưới biểu diễn số học sinh nam và số học sinh nữ của lớp 6A đăng kí tham gia một số môn thể thao mà đoàn trường đề ra: bóng bàn, cầu lông, chạy bộ. Mỗi em đều phải đăng kí tham gia một môn thể thao.

a) Môn thể thao nào có nhiều học sinh đăng kí nhất?

b) Tính tổng số học sinh lớp 6A?

c) Một bạn lớp 6B nói rằng: " Lớp 6A có số học sinh nữ nhiều hơn số học sinh nam". Hãy cho biết bạn học sinh đó nói có đúng không?

Giải:

a) Môn bóng bàn có số học sinh đăng kí là: 9 + 8 = 17 học sinh.

Môn cầu lông có số học sinh đăng kí là: 5 + 4 = 9 học sinh.

Môn chạy bộ có số học sinh đăng kí là 10 + 4 = 14 học sinh.

Vậy môn bóng bàn có nhiều học sinh đăng kí nhất.

b) Tổng số học sinh lớp 6A là: 17 + 9 + 14 = 40 học sinh.

c) Số học sinh nam lớp 6A là 9 + 5 + 10 = 24 học sinh.

Số học sinh nữ lớp 6A là 8 + 4 + 4 = 16 học sinh.

Vậy lớp 6A có số học sinh nam nhiều hơn số học sinh nữ. 

Do đó bạn học sinh lớp 6B nói không đúng.