Bài 19: Các cơ cấu trong động cơ đốt trong

1. Pít tông

Pít tông nhận lực đẩy của khí cháy và truyền cho trục khuỷu trong kì nổ, và nhận lực từ trục khuỷu trong các kì nạp, nén và thải.

Pít tông bao gồm:

- Đỉnh pít tông có ba dạng: 

+ Đỉnh bằng.

+ Đỉnh lồi.

+ Đỉnh lõm. 

- Đầu pít tông có các rãnh để lắp:

+ Xéc măng khí.

+ Măng dầu.

- Thân pít tông có lỗ ngang để:

+ Lắp chốt pít tông.

+ Dẫn hướng cho pít tông chuyển động trong xi lanh.

2. Thanh truyền

- Thanh truyền nối pít tông và trục khuỷu để truyền lực giữa các chi tiết. 

- Thanh truyền có:

+ Đầu nhỏ thanh truyền lắp với chốt pít tông.

+ Thân nối đầu nhỏ với đầu to.

+ Đầu to nối với chốt khuỷu và thường chia làm hai nửa, liên kết bằng bu lông. 

3. Trục khuỷu

- Trục khuỷu làm việc bằng cách nhận lực từ thanh truyền.

- Trục khuỷu có cấu tạo gồm:

+ Đầu trục.

+ Cổ khuỷu.

+ Chốt khuỷu.

+ Má khuỷu.

+ Đối trọng.

+ Đuôi trục.

4. Bánh đà

- Bánh đà có vai trò quan trọng trong việc:

+ Giữ cho động cơ không đồng đều nằm trong giới hạn cho phép.

+ Sử dụng để lắp các chi tiết của cơ cấu khởi động.

- Các kết cấu thông thường của bánh đà bao gồm:

+ Dạng đĩa.

+ Dạng vành.

+ Dạng chậu.

+ Dạng vành có nan hoa.

II. CƠ CẤU PHÂN PHỐI KHÍ

1. Nhiệm vụ và phân loại

- Cơ cấu phối khí có chức năng quan trọng trong việc điều khiển đóng mở cửa nạp và cửa xả đúng thời điểm.

- Cơ cấu phối khí dùng xu páp bao gồm hai loại chính:

+ Xu páp treo.

+ Xu páp đặt.

2. Cấu tạo và nguyên lí của cơ cấu phối khí dùng xu páp

- Khi động cơ hoạt động, trục khuỷu quay kéo trục cam quay, từ đó đóng mở các xu páp nạp và thải.

+ Vấu cam tác động lên con đội, thông qua đũa đẩy tác động vào một đầu của cò mở, đầu còn nén lò xo ép xu páp đi xuống.

+ Lò xo giãn ra khi vấu cam đi qua, tác dụng của lực đàn hồi lò xo, các xu páp nạp hoặc thải đóng lại.

- Cơ cấu phối khí xu páp:

+ Cấu tạo đơn giản hơn.

+ Xu páp được đặt trong thân máy.

=> Con đội trực tiếp dẫn động xu páp mà không cần các chi tiết trung gian.

III. THÂN MÁY VÀ NẮP MÁY

1. Thân máy

- Thân máy động cơ là nơi chứa hầu hết các cụm chi tiết của động cơ như:

+ Hệ trục khuỷu.

+ Các bộ phận truyền động.

+ Bơm nhiên liệu, dầu,...

- Thân máy khá phức tạp và có cấu tạo phụ thuộc vào bố trí của các xi lanh, cơ cấu và hệ thống của động cơ. 

2. Nắp máy

- Nắp máy, xi lanh và đỉnh pít tông tạo thành buồng cháy của động cơ.

- Cấu tạo nắp máy phức tạp và phụ thuộc vào loại động cơ và vị trí đặt xu páp.

- Động cơ dùng xu páp đặt có cấu tạo nắp máy đơn giản hơn so với động cơ dùng xu páp treo.