Bài 11. Phương thức con người khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên

I. Khai thác thiên nhiên ở môi trường xích đạo ẩm

- Môi trường xíc đạo ẩm gồm bồn địa Công-gô và vùng duyên hải phía bắc vịnh Ghi-nê.

- Khí hậu nóng, mưa nhiều, đất đai màu mỡ, rừng rậm chiếm diện tích lớn  động thực vật phong phú, nhiều khoáng sản có giá trị.

- Tuy nhiên sự suy gioảm diện tích rừng, đất đai bị thoái hóa và ô nhiễm môi trường đang là trở ngại lớn đối với người dân sống ở môi trường này.

II. Khai thác thiên nhiên ở môi trường nhiệt đới

- Môi trường nhiệt đới châu Phi phân bố ở phía bắc và phía nam môi trường xích đạo.

- Ở phía bắc lượng mưa ít, thời kì khô hạn kéo dài, xa-van phát triển.

- Ở phía nam, khí hậu ẩm và dịu hơn, phía đông quanh năm nóng ẩm mưa nhiều. Có một số khoáng sản có giá trị: vàng, đồng, chì,…

- Khu vực khô hạn người dân trồng kê, chăn nuôi dê, cừu

- Khu vực mưa nhiều trồng cây ăn quả , cây công nghiệp xuất khẩu, chăn nuôi gia súc

- Để bảo vệ các loài sinh vật, nhiều quốc gia đã thành lập vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên.

III. Khai thác thiên nhiên ở môi trường hoang mạc

- Môi trường hoang mạc gồm:

+ Hoang mạc Xa-ha-ra ở phía bắc

+ Hoang mạc Ca-la-ha-ri, Na-mip ở phía nam.

- Đặc điểm của môi trường này là khô hạn, lượng mưa ít, bề mặt chủ yếu là sỏi đá, động vật nghèo nàn. Một số khoáng sản có trữ lượng lớn, đặc biệt là dầu mỏ

- Con người ở môi trường hoang mạc đã khai thác tài nguyên nước, sinh vật để phát triển chăn nuôi du mục, tại các ốc đảo người dân trồng chà là, cam, chanh,..

- Tuy nhiên, các quốc gia châu Phi đang phải đối mặt với tình trạng hoang mạc hóa.

- Giải pháp hạn chế tình trạng này là sự hợp tác của các quốc gia trong việc xây dựng “Bức tường xanh vĩ đại”.

IV. Khai thác thiên nhiên ở môi trường địa trung hải

- Môi trường địa trung hải: phân bố thành dải hẹp ở vùng cực Bắc và cực Nam châu Phi.

- Người dân  trồng cây ăn quả cận nhiệt: nho, ô liu, cam,.. cây lương thực: lúa mì, ngô. Người dân tiến hành khai thác và xuất khẩu phốt phát, khí đốt, dầu mỏ.

- Tuy nhiên tình trạng hoang mạc hóa đang là thách thức lớn đối với các quốc gia ở môi trường này.